İşçi Hakları 2024

İşçi hakları, işçilerin iş hayatında insan onuruna yakışır bir şekilde çalışma koşullarına sahip olmalarını sağlayan yasal düzenlemelerdir. İşçi hakları, insan haklarına saygı, eşitlik, ayrımcılık yasağı ve sosyal koruma ilkelerine dayanır. İşçi hakları, işe alım sürecinden başlayarak, iş yerindeki çalışma koşullarına, ücretlendirmeye, iş sağlığı ve güvenliği koşullarına kadar pek çok alanda işçilere koruma sağlar. İşçi hakları arasında kıdem tazminatı, işsizlik sigortası, haftalık tatil, yıllık izin, çalışma saatleri, işe alım sürecinde ayrımcılık yapmama gibi haklar yer alır.

İşçi Hakları Nedir?

İşçi hakları, çalışanların ücretlerini adil bir şekilde alarak yaşamlarını sürdürmelerini, terfi etme ve işten çıkarma gibi işlemlerde adaletli bir şekilde muamele görmelerini sağlar. Bu haklar 4867 sayılı iş kanunu ile koruma altına alınmıştır.

İşçi hakları, çalışma koşulları, masraflar, iş güvenliği ve iş sağlığı, tatil, izin, sosyal güvenlik, sendikal haklar, grev, çalışma saatleri gibi birçok bölgeyi koruyan yasal düzenlemelerdir. Bu haklar, patronların işçileri sömürmesine, keyfi davranmasına ve işçilerin kötü muameleye maruz bırakılmasına engel olur.

4857 sayılı iş kanunu, aynı zamanda iş verenin iş yerlerindeki sorumluluklarını da belirler. İşverenler, çalışanların iş güvenliği ve iş sağlığı için gerekli tüm önlemleri alarak uygun çalışma koşullarını sağlamak zorundadır.

Bilinmeyen İşçi Hakları

Ülkemizin büyük bir çoğunluğunu emekçi kesim oluşturmaktadır. Yoğun iş temposu, sosyal şartlar işçinin yaşam kalitesini düşürmektedir. Ancak bilinçli hareket edilmesi halinde iş kanunu çerçevesinde işçilerde rahat bir yaşam sürebilir.

Sendika Kurma Hakkı: İşçilerin, sendika kurma ve sendikal faaliyetler yürütme hakkı vardır. Bu hak, patronlar tarafından çok sıcak bakılan ve müsaade edilen bir tutum değildir.
Eşit İşe Eşit Ücret: İşçiler, aynı işi yapan diğer çalışanlardan farklı ücret alamazlar.
İş Sağlığı ve Güvenliği: İşverenler, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği için uygun koşulları sağlamakla yükümlüdürler.

Bilinmesi Gereken İşçi Hakları

İşçiler iş kanunu çerçevesinde düzenlenen haklara sahiptirler. Bu kanun işçilerin uygun koşullarda çalışmasını ve hayatını sağlıklı bir şekilde sürdürmesi üzerine kurgulanmıştır.

Haftalık çalışma saatleri
Mola ve ara zamanları
Hafta tatili, resmi tatil, yıllık izin vb.
Fazla mesai uygulaması
Enflasyon ve şartlara göre maaş zammı
Yol, yemek, harcırah vb.
SGK ve Sosyal haklar

SGK İşçi Hakları Danışma Hattı

SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu) Türkiye’deki işçi hakları konusunda önemli bir kurum olarak hizmet vermektedir. SGK, işçi haklarının korunması adına vatandaşların 7/24 ulaşabileceği 170 telefon hattını devreye almıştır. Bu danışma hattında çalışan kişiler tüm sorulara yanıt verebilen uzman bir ekipten oluşmaktadır.

Özel Sektör İşçi Hakları

Özel kurumlarda çalışan personel de, kamu sektöründe çalışanlar vatandaşlar gibi bir çok benzer haklara sahiptirler . Özel sektörde çalışma şartları işin durumuna, karşılıklı imzalanan sözleşmeye göre değişkenlik gösterebilmektedir.

Dikkat edilmesi gereken hususlar;

İş Sözleşmesi: İşverenler ve işletme arasında, iş koşulları, çalışma süreleri, ücret vb. Ayrıntıları düzenleyen yazılı bir sözleşmenin imzalanması.
İş Güvencesi: Bu hak, yetkililerin işçiyi haklı bir neden olmadan işten çıkaramayacağı anlamına gelir.
Ücret: İşçilerin, iş yerinde yaptıkları işin karşılığı olarak adil bir ücret almaları gerekir. İşçilerin, masrafları, fazla mesai gibi hakları karşılanmalıdır.
Çalışma Süresi: İşçilerin haftalık çalışma saatleri, çalışma saatleri içinde verilen aralar, tatil günleri, yıllık izinler ve dinlenme süreleri gibi içerik kurallarına uygun olarak kullanılmıştır. İşçiler, bu konularla ilgili olarak bilmeli ve yola çıkmaları durumunda yasal yollara başvurmalıdır.
İş Sağlığı ve Güvenliği: İşverenler, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği için gerekli önlemleri almakla taahhütler. İşçilerin, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili yasal hakları vardır ve bu korumanın korunması korumalarının korumasındadır.

Özel işletme çalışanlarının de yasal hakları vardır ve işletmelerin bu haklara saygı göstermeleri gerekmektedir. İşçiler, öğrenmeli ve bu hakların yayılmasını sağlamak için yasal yollara yönelerek savunmalıdır.

SGK İşçi Hakları

SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu), işçi hakları ve sosyal güvenlik makamları ki en önemli kuruluşlardan biridir. İşçi hakları, SGK’nın telif hakkı saklıdır ve SGK, çalışanların sosyal yaşamını ve güvenliğini korumak için birçok hizmet vermektedir.

SGK’nın çalışanlara tanıdığı haklar:

Genel Sağlık Sigortası: İşçiler, Genel Sağlık Sigortası kapsamında sağlık hizmetlerinden tüketimler. Bu sigorta, harcamaların sağlık harcamalarını azaltır ve acil servis masraflarını karşılar.

İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları: İşçiler, iş kazaları ve meslek hastalıkları durumunda SGK’nın getirdiği haklardan yararlanmalar. Bu haklar arasında, sağlık hizmetleri, iş göremezlik ödeneği, maluliyet aylığı ve diğer ödemeler yer almaktadır.

Emeklilik: İşçiler, çalışma hayatları boyunca prim ödeyerek emeklilik hakkı kazanırlar. SGK, emeklilik süresinde danışmanlık hizmeti sunar ve emekli gördükten sonra da çeşitli haklar sağlar.

İşsizlik Sigortası: İşçiler, işsiz kaldıklarında SGK’nın mahfaza kapsamın hükümleri. Bu sigorta, geçici olarak gelir kaybını azaltma ve yeni bir iş bulana kadar maddi kaynak desteği sağlar.

4857 Sürekli İşçi Hakları

4857 sayılı İş Kanunu, koruyucu işçileri yöneten en temel yasalardan biridir. Bu kanuna göre, sürekli kullanılan birçok hak vardır.

4857 sayılı İş Kanunu kapsamında, sürekli olarak çalışanların hakları saklıdır:

İş Güvencesi: Sürekli yaşam, depolama kaybetmeden önce koşullara uygun bir süre içinde bilgi sahibi olunmaması, güvenliğin korunması ve iş güvencesi sağlanması gereklidir. Bu hak, istihdamın işçiyi haklı bir neden olmadan işten çıkaramayacağı anlamına gelir.
Ücret: Düzenli aralıklarla, iş yerinde yaptıkları işlerde adil bir ücret almaları gerekir. İşçilerin, masraflarının düzenli olarak ödenmesi, fazla mesai masrafları, izin masrafları, masrafların karşılanması vb. haklara sahip olmak gereklidir.
Çalışma Süresi: Sürekli haftalık çalışma saatleri, çalışma saatleri içinde verilen aralar, tatil günleri, yıllık izinler ve dinlenme süreleri gibi içerik kurallarına uygun olarak kullanılmıştır. İşçiler, bu konularla ilgili olarak bilmeli ve yola çıkmaları durumunda yasal yollara başvurmalıdır.
İş Sağlığı ve Güvenliği: İşverenler, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği için gerekli önlemleri almakla taahhütler. Sürekli çalışanlar, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili yasal hakları vardır ve bu korumanın korunması korumalarının korunmasındadır.
Sendikal Haklar: Sürekli olarak sendikal kurma, sendikal gelmeyende bulunma ve toplu sözleşme yapma hakları vardır. İşverenler, bu haklara saygı göstermek zorundadırlar.

Sürekli olarak yukarıda belirtilen haklar, 4857 sayılı İş Kanunu tarafından koruma altındadır. İşverenler, bu haklara saygı göstermeli ve çalışanların bu haklardan yararlanmalarını sağlamalıdırlar.

4857 sayılı İş Kanunu’na ulaşabilmek için bırakacağımız linki kullanabilirsiniz.

https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.4857.pdf.

Haksız Yere İşten Çıkarılan İşçinin Hakları

Haksız yere işten çıkarılan işçinin birden fazla işçi hakkı bulunmaktadır. Bu işçi hakları arasında gösterilebilecek durumlar ise kıdem tazminatı, işe iade davası, işsizlik ödeneği ve manevi tazminat olarak gösterile bilmektedir.

Haksız yaptırımlar, mobbing, ayırımcılık, kötüniyet, ücret adaletsizliği, gibi birçok temel haklar için iş mahkemesi yolu açıktır. Ancak bütün bu saydıklarımız gibi yaşanan olumsuzluklar ilgili izlenecek hukuki bir prosedür vardır. Bu konuda uzman işçi avukatı, ya da iş hukuku alanında deneyimli avukattan destek alınmalıdır.

İlgili İçerik: Köteniyet Tazminatı

İşçinin Yıllık Ücretli İzin Hakkı

İşçilerin, çalıştıkları süreye bağlı olarak belirli bir süre yıllık izin hakları vardır. Yıllık ücretli izin süresi, işçinin çalıştığı süreye ve iş kanunlarına göre belirlenir.

İşverenlerin, işçilerin yıllık izin haklarını kullanmalarına engel olmaları veya yasal izin sürelerinin altında izin verilmeleri hukuksuzluktur. İşçilerin kanuna aykırı uygulamalar için yasal yollara başvurma hakları vardır.

İlginizi Çekebilir: Yıllık İzin Hesaplama

İşçinin Fazla Mesai Ücreti Hakkı

Fazla mesai ücreti, işçilerin normal çalışma saatlerine göre belirtilen saat ücretinin belirli bir oranıdır. Türkiye’de bu oran, normal saat ücretinin 1,5 katıdır. Günlük, bir işçinin normal saat ücreti 10 TL ise, fazla mesai ücreti 15 TL olacaktır.

İşverenler, çalışanlarının fazla mesai ücretlerini zamanında ve eksiksiz yatırmalıdır. Uygulama sık karşılaşılan durumlardan bir tanesi de fazla mesai ücretinin bordroya yansıtılmamasıdır. Böyle durumların tespiti halinde işverene yaptırımlar uygulanır.

İlginizi Çekebilir: Fazla Mesai Hesaplama

Kadın İşçilerin Hakları

Kadın işçi hakları, cinsiyet eşitliği ve insan haklarına dayanarak korunmalıdır. Kadın işçi hakları, işe alım, ücret, terfi, eğitim, emeklilik, iş sağlığı ve güvenliği, hamilelik ve doğum izni, ayrımcılık yapmama, taciz ve şiddet gibi alanlarda korunmaktadır.

Kadın işçilere işe alım sürecinde cinsiyet ayrımcılığı yapılamaz.
Kadın işçiler, erkek işçilerle aynı ücreti almalıdır.
Kadın işçiler, erkek işçilerle aynı terfi fırsatlarına sahip olmalıdır.
Kadın işçiler, işveren tarafından sağlanan eğitim olanaklarından faydalanmalıdır.
Kadın işçilere, hamilelik ve doğum izni verilmelidir.
Kadın işçiler, cinsiyet ayrımcılığına maruz kalmamalıdır.
Kadın işçiler, iş yerinde tacize ve şiddete maruz kalmamalıdır.
Kadın işçiler, iş sağlığı ve güvenliği konusunda özel önlemler alınmalıdır.

Engelli İşçilerin Hakları

Engelli işçi hakları, engelli bireylerin çalışma hayatına eşit bir şekilde katılmalarını sağlamak amacıyla yasal düzenlemelerle belirlenmiştir. Engelli işçi hakları, insan haklarına saygı, eşitlik, ayrımcılık yasağı ve sosyal koruma ilkelerine dayanır.

Engelli işçilerin işe alımlarında engellilikleri nedeniyle ayrımcılık yapılamaz.
İşverenler, engelli işçilere, diğer işçilerle aynı ücreti ödemelidir.
Engelli işçilere, diğer işçilerle aynı terfi fırsatları sunulmalıdır.
Engelli işçilere, işveren tarafından sağlanan eğitim olanaklarından faydalanma imkanı tanınmalıdır.
Engelli işçilere, iş sağlığı ve güvenliği konusunda özel önlemler alınmalıdır.
Engelli işçilere, iş yerinde uygun çalışma koşulları sağlanmalıdır.
İşverenler, engelli işçilerin iş yerine ulaşım sorunlarını çözmek için gerekli tedbirleri almalıdır.
Engelli işçilere, iş yerinde eşit muamele edilmelidir ve iş yerinde mobbing veya tacize maruz kalmamalıdır.

Engelli işçi haklarına uyulması, engelli bireylerin iş hayatına ve sosyal hayata daha fazla katılımını sağlayacaktır.

1 Yıl Dolmadan İşten Çıkarılan İşçinin Hakları

Bir işçinin işten çıkartılırken iş kanunlarına uygun şekilde hareket edilmelidir. İşten çıkarılmanın iş kanunlarına uygun yapılmadığı durumlarda aşağıdaki başlıkları inceleyerek fikir sahibi olabilirsiniz.

Kıdem tazminatı: Kıdem tazminatı süresi 1 yıldır. Kıdem süresini doldurmadan işten çıkarılan işçi için kıdem tazminatı hakkı doğmayacaktır.
Hak edişler: İşçi, işten çıkarılması durumunda, çalıştığı süre boyunca hak ettiği ücret, prim ve diğer hak edişlerini alabilir.

İstifa Eden İşçi Hakları

İşçilerin işten ayrılmaları durumunda da bazı hakları vardır. İstifa eden işçi, iş kanunlarına uygun şekilde işverene bildirimde bulunduğu sürece belirli haklara sahip olabilir. İstifa eden işçi patronundan tabi hukuk yoluyla ağıdaki başlıkları talep edebilir.

Kıdem tazminatı
Hak edişler

İlgili İçerik:Kendi İsteği İle İşten Ayrılan Tazminat Alabilir Mi

İşsizlik Sigortası ve İşsizlik Ödeneği

İşsizlik sigortası, işsiz kalan işçilere maddi destek sağlayan bir sistemdir. İşsizlik sigortası, iş kanunlarına uygun şekilde işten çıkarılan veya haklı nedenle işten ayrılan işçiler tarafından talep edilebilir. İşsizlik sigortası, işverenler tarafından ödenen primlerden finanse edilir.

İşsizlik sigortasından yararlanmak için, işçinin belirli koşulları yerine getirmesi gerekmektedir. İşçinin, son 120 gün içinde 600 gün sigortalı olarak çalışmış olması gerekmektedir. Ayrıca, işsiz kaldıktan sonra 30 gün içinde İşkur’a başvurması gerekmektedir.

İşsizlik ödeneği, işsiz kalan işçilere ödenen bir maddi destektir. İşsizlik ödeneği, işsizlik sigortasından yararlanan işçilere ödenir. İşsizlik ödeneği miktarı, işçinin son üç yılda kazandığı brüt ücrete göre belirlenir. İşsizlik ödeneği, işsizlik sigortası kapsamında, işsiz kalan işçilere en fazla 10 ay boyunca ödenir.

İşçinin Ölümü Halinde Yakınlarının Sahip Olduğu Haklar

İşçinin ölümü halinde, işçinin yakınlarına bazı haklar tanınmaktadır. Bu haklar, iş kanunlarına göre belirlenmektedir. İşçinin iş yerinde ölümü halinde destekten yoksun kalma tazminatı talepleri değerlendirilecektir. İş yerinde meydana gelen ölümlerde haklarınız;

Ölüm yardımı: İşçinin ölümü halinde, işverenin işçinin yakınlarına bir ölüm yardımı ödemesi gerekebilir. Ölüm yardımı, işveren tarafından iş kanunlarına uygun olarak belirlenir.
Kıdem tazminatı: İşçi, kıdem süresini yani bir yılı doldurduysa ve öldüyse, kıdem tazminatı hakları işveren tarafından ödenir.
Hak edişler: İşçinin ölümü halinde, işçinin yakınları, işçinin çalıştığı süre boyunca hak ettiği ücret, prim ve diğer hak edişlerini talep edebilir. Geriy
Sigorta hakları: İşçinin ölümü halinde, işçinin yakınları, işçinin sosyal güvenlik primleri nedeniyle sağlanan haklardan yararlanabilir.
Tazminat hakları: İşçinin ölümü, işverenin ihmali veya hatalı davranışı nedeniyle oluşmuşsa, işçinin yakınları, işverenden maddi ve manevi tazminat talep edebilir.

İşçinin Genel Tatillerde Çalışmama Hakkı

İşçilerin genel tatillerde çalışmama hakkı vardır. Genel tatiller, iş kanunlarına göre belirlenmiş olan resmi tatillerdir, bu tatillerde çalışan işçilere ek ücret ödenir. Genel tatillerde çalışmak zorunda kalan işçilere ise, ilgili iş kanunlarına göre bir yasal izin hakkı verilir.

Genel tatillerde çalışmak zorunda kalan işçilere, çalışma saatleri boyunca ek ücret ödenir. Bu ücret, normal ücretin iki katına kadar çıkabilir. Ayrıca, genel tatillerde çalışmak zorunda kalan işçilerin, çalıştıkları süre boyunca belirli bir izin hakkı verilir. Bu izin hakkı, ilgili iş kanunlarına göre belirlenir.

Ancak, belirli iş kollarında çalışan işçilerin, özellikle sağlık sektörü – Polis – Askeriye gibi hayati önem taşıyan alanlarda çalışanların genel tatillerde de çalışmaları gerekebilir. Bu durumda, işverenlerin çalışma saatleri, ücretlendirme ve diğer konularda iş kanunlarına uygun olarak işçilerin haklarını koruması gerekmektedir.

İş Kazaları Ve İşçilik Hakları

İş kazası sonucu zarar gören işçilerin genel anlamda ve sıklıkla hak arayışına girmedikleri gözlemlenmektedir. İş kazası sonucu haklarını aramak isteyen işçilerin büyük çoğunluğunun kaza sonrasında iş kazası bildirimi yapmadıkları olayı emniyet birimlerine de hastaneye de farklı aktardıklarına şahitlik etmekteyiz. İşçilerin iş kazası sonrası hak kaybına uğramaması için iş kazası avukatı desteği alınmalıdır.

Olayı ilk andan itibaren kayıt altına alınmalı
Hastanede iş kazası raporu tutulmalı
Kaza sonrasında iş kazası bildirimi yapılmalı
Soruşturma sürecinin yürütülüp delillerin toplanması için gereken şartlar yerine getirilmeli
Kamera kaydı, şahit Vs…. deliller toparlanmalıdır.

İş ve Trafik Kazası İşçilik Hakları

İş kazaları arasında meydana gelen trafik kazalarının sayısı TUİK verilerine göre son yıllarda fazlasıyla artış göstermiştir. Trafik iş kazası sonucunda oluşan bedeni hasar ve ölüm durumlarında işçilik haklarından kaynaklanan tazminatlar olabileceği gibi trafik sigortasından ve araç sürücüsünden de alınacak tazminatlar söz konusudur.

İşçi Haklarına Dair Yazdığımız Makaleler

İlgili Makaleler