Mazeret İzni Nedir, Maaştan Kesilir mi? Kaç Gün? Mazeret İzni, acil ihtiyaç durumlarında kullanılabilen, iş kanunu çerçevesinde düzenlenmiştir. Başınıza bir iş geldi(ölüm, doğum, kaza, hastalık, afet…vb) yıllık izinden kullanmak istemeyebilirsiniz. Böyle durumlarda gerekçenize belirterek izin içinde bulunduğunuz durumu atlatabilirsiniz.
Mazeret İzni Nedir?
Mazeret izni; işverene bağlı olarak çalışmakta olan bir çalışanın yani işçinin işle ilgisi olmayan yani şahsi hayatı ile alakalı herhangi bir konu ile ilgili almış olduğu izine denilir. Özür izni İş Hukuku kapsamında sağlanmış olan bir hak olmaktadır. Senelik izinden çok farklı olmaktadır. Bu izin ile yani gerekçeli izin ile idari izin asla birbirine karıştırılmamalıdır. İdari olan izinde çalışan işçinin izin kullanma hakkı işverene aittir. Fakat özür izni çalışan işçinin kendine ait olan bir hak olmaktadır. Çalışan işçi istediği zaman bu izni kullanabilmektedir. Bu durumda işverenin onayının olmasına gerek yoktur.
Mazeret İzni Hangi Durumda Kullanılmaktadır?
Mazeret İzni Hangi Durumlarda Kullanılmaktadır?
Mazeret izni çok farklı koşullarda ve farklı zamanlarda kullanılabilmektedir. Gerekçe izni 657sayılı Devlet Memurları Kanununun ve dört bin sekiz yüz elli yedi sayılı kanuna göre özür izni bu hallerde kullanılabilir.
- Çalışan işçi evleniyor ise,
- Çalışan işçi evlat edindiği zamanı,
- İşçi anne – baba- kardeşini- eşini ya da çocuğunu kaybetmiş ise,
- Çalışan işçinin eşi doğum yaptığı zaman,
- Çalışan bayan ise doğum yaptığı zaman,
- Çalışanın çocuğu rahatsızlandığı zaman,
- Çalışan işçinin minimum yüzde yetmiş oranda engelli bir çocuğu var ise onun tedavisi süresince özür izni alabilir ve kullanabilir.
Sayılan nedenler haricinde bir sebeple gerekçeli izin alma hakkını elde edebilmesi için sebepler şahsi veya toplu bir iş sözleşmesinde belirtilmiş olması gereklidir. Değişik mazeret sebepleri ile iş sözleşmeleri ile düzenlendiği zaman çalışan işçi artık o sebeple Özür izni kullanabilmektedir. Ve işverenin onayına asla ihtiyaç duymaz. Aynı zamanda herhangi bir neden ile gerekçe izni çerçevesinde olacağı sözleşme ile belirlenen çalışan işçi bu nedenler ile izin hakkını rahat kullanabilir ve hatta ücret kesintisi de yaşamamaktadır.
Mazeret izni maaştan kesilir mi?
Mazeret izni maaştan kesilemez. Zira özür izni zorunlu hallerde alınmaktadır.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 50. maddesine göre, mazeret izinlerinin ücret kısmı düzenlenmiştir. 50. Maddeye göre; mazeret izinleri ücretli izinler arasındadır, kullanılan izin günleri çalışanın maaşından düşülemez. İşveren ve SGK mazeret izin ücretlerini ödemekle yükümlüdür.
Hastalık, gebelik, evlat edinme, gibi durumlarda özür izni 2’den uzun olursa işçiden maaş kesintisi yapılır ancak bu kesintiyi SGK öder.
Mazeret izni hangi durumlarda kullanılır?
Mazeret izni birtakım özel sebeplerle kullanılabilmektedir. Bu durumlar;
- ✓ İşçinin evlenmesi
- ✓ İşçinin evlat edinmesi
- ✓ İşçinin annesinin vefat etmesi
- ✓ İşçinin babasının vefat etmesi
- ✓ İşçinin kardeşinin vefat etmesi
- ✓ İşçinin çocuğunun vefat etmesi
- ✓ İşçinin eşinin doğum yapması durumlarıdır.
- ✓ İşçinin çocuğunun süreklilik arz eden bir hastalığı ya da engelliliği olması
İşçinin eşinin doğum yapması durumunda özür izni 5 gün, diğer durumlarda ise özür izni 3 gündür. Şayet işçinin çocuğunun süreklilik arz eden bir hastalığı ya da engelliliği varsa bir yıl içinde 10 gün izin kullanabilir.
Mazeret izni ne zaman yenilenir?
Mazeret izni ücretli mi ücretsiz mi?
Mazeret İzni Kaç Gün Olmaktadır?
Ücretsiz izin 4857 sayılı iş kanununa göre izin süresi kullanma nedenine göre değişiklik gösterebilir. Gerekçe izni çeşidi ve zamanı ek madde iki de de açıklanmaktadır. Bundan dolayı mazeret izin zamanı sırası ile;
- Çalışan işçinin evlendiği zaman gerekçe izni üç gün olmaktadır,
- Çalışan işçinin eşi, çocuğu, annesi, babası ya da kardeşi öldüğü zaman özür izni beş gün olmaktadır,
- İşçinin evlat edindiği zaman gerekçe izni üç gün olmaktadır,
- İşçinin eşi doğum yapmış ise beş gün izin kullanmaktadır,
- İşçinin çocuğu engelli ise tedavi zamanında bir sene içinde ya da iznini bölerek on gün özür izni kullanabilmektedir. Ancak çocuğunun engel raporunu işverene vermesi mecburi olmaktadır.
Mazeret izinleri iş günü değil takvim günü olarak belirlenen ve düzenlenen bir üzün türü olmaktadır. Eğer Cumartesi günü evlendiyseniz üç gün olan gerekçe izniniz Cumartesi günü başlayıp Pazartesi günü akşamı sona ermektedir. İş kanunu çerçevesinde belirlenmiş olan asgari zaman işçi ve işverenin anlaşması ve iş sözleşmesine yansımasının sonunda çok daha uzun süre de kullanılabilir. Örneğin işveren iş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmesi ile beraber üç gün olan evlilik izninizi çok daha uzun süre belirleyebilmektedir.
Mazeret İzni Dilekçe Örneği PDF Word
Mazeret İzni Ücretli Midir?
Mazeret izinleri ücretli veya ücretsiz olabilmektedir. Kanunda veya iş sözleşmesinde belirtilmiş mazeret izinleri genellikle ücretli izinler arasında yer almaktadır. Çalışan işçinin kullandığı izin günleri çalışan işçinin ücretinden asla düşülmez. Ücretli mazeret izinlerinde ücret bazen işveren bazen de Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından çalışan işçiye ödenmektedir. İş kanununda gerekçeli izin olarak geçen izinlerin haricinde hamilelik zamanındaki periyodik muayeneler ve süt izinleri gibi özür izni de yapılabilmektedir.
Bu tarz izinlerde ücret işveren tarafından ödenmektedir. Doktor raporunun olduğu iki günden fazla süren rahatsızlıklarda ve dinlenme zamanlarında, hamilelik izin süreleri, evlat edinme halinde alınan izinler ve buna benzer gerekçe izni sayılan bu mazeret izinlerinde ise çalışan işçinin ücretini Sosyal Güvenlik Kurumu karşılar. Mazeret izinlerinde çalışan işçi Sosyal Güvenli Kurumu’ndan ödenek almaktadır. Bu ücretler çalışan işçinin hesabına aylık olarak yansımaz.
657 Mazeret İzni Hangi Durumlarda Kullanılır?
Devlet memuru kanunu 104. maddesi C fıkrası gereği 657’ye tabi çalışana evlilik, ölüm ve babalık halleri dışında 10 toplu halde ya da parça parça izin verilebilir. Aynı yıl içerisinde 10 günlük izin süresini tamamlamış memur yine ihtiyaç olursa 10 daha ücretsiz izin kullanabilmektedir. Memur mazeret izni bağlı bulunduğu kurumlar tarafından sağlanır. Örnek vermek gerekirse okulda çalışan milli eğitim bakanlığı personeli ücretsiz iznini bağlı bulunduğu kurumdaki yöneticileri paylaşıp süreci okuldaki ilgililer ile yürütmelidir.
1 Yılda Kaç Gün Mazeret İzni Alınabilir?
2025 yılı itibarıyla Türkiye’de özel sektör çalışanları için mazeret izinleri, 4857 sayılı İş Kanunu’nun Ek Madde 2 kapsamında düzenlenmiştir. Bu izinler, yıllık izin haklarından bağımsızdır ve ücretli olarak kullanılır. İzin süreleri, belirli durumlara göre değişiklik göstermektedir.
Özel Sektör Çalışanları İçin Mazeret İzni Süreleri
| Mazeret Durumu | İzin Süresi | Açıklama |
|---|---|---|
| Evlilik | 3 gün | Çalışanın evlenmesi durumunda verilir. |
| Eşin doğum yapması (Babalık izni) | 5 gün | Çalışanın eşinin doğum yapması halinde verilir. |
| Birinci derece yakının vefatı (anne, baba, eş, çocuk, kardeş) | 3 gün | Yakının vefatı durumunda verilir. |
| Evlat edinme | 3 gün | Çalışanın evlat edinmesi durumunda verilir. |
| Engelli veya süreğen hastalığı olan çocuğun tedavisi | 10 gün | En az %70 engelli veya süreğen hastalığı olan çocuğun tedavisinde, yılda bir kez kullanılır. |
Kamu sektöründe çalışanlar için mazeret izinleri, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre düzenlenmiştir. Bu kapsamda, memurlara evlilik, doğum, ölüm gibi durumlarda belirli sürelerle izin verilmektedir. Örneğin, memurun evlenmesi veya çocuğunun evlenmesi durumunda 7 gün, eşinin doğum yapması halinde 10 gün, birinci derece yakınının vefatı durumunda 7 gün izin hakkı bulunmaktadır.
Hastalık Mazeret İzni Kaç Gündür?
Hastalık mazeret izni, çalışanın sağlık raporu ile belgelenmiş geçici iş göremezlik hâllerinde verilen ücretli ya da ödenekli izindir. Süresi, sektör ve rapor türüne göre değişir.
| Durum | Sektör | Süre | Açıklama |
|---|---|---|---|
| Tek hekim raporu | Özel sektör | En fazla 10 gün | Yılda birkaç kez alınabilir |
| Sağlık kurulu raporu | Özel sektör | En fazla 6 ay | Uzun süreli hastalıklarda verilir |
| Ayakta tedavi | Kamu | Yılda 40 gün | Toplamda 40 günü geçemez |
| Kanser, verem, akıl hastalığı | Kamu | En fazla 18 ay | Sağlık kurulu raporu gerekir |
| Diğer hastalıklar | Kamu | En fazla 12 ay | Tedavi süresine göre değişir |
| İyileşememe hâli | Kamu | Süre sonunda değerlendirilir | Malulen emeklilik gündeme gelebilir |
| SGK iş göremezlik ödeneği | Özel sektör | En az 3 gün | 90 gün prim şartıyla ödeme yapılır |
Tüm izinler, raporla belgelenmeli ve süresi içinde işverene sunulmalıdır. Sürekli rapor alan işçi iş kanunu ile sınırlandırılmıştır. Konuyla ilgili hazırladığımız https://cozumavukatlik.org/surekli-rapor-alan-isci/ makalemize göz atabilirsiniz.
Saatlik Mazeret İzni Alınır Mı?
Saatlik mazeret izni, kanunen zorunlu bir hak değildir ancak işverenin onayıyla uygulanabilir. 4857 sayılı İş Kanunu’nda saatlik izin düzenlenmemiştir. Uygulama, iş sözleşmesi, toplu iş sözleşmesi veya işyeri iç yönetmelikleriyle belirlenir. Kamu sektöründe ise saatlik izinler kurumun izniyle verilebilir.
İşçi, mazeretini belgelemek koşuluyla işverenden belirli saatlerde izin talep edebilir. Bu tür izinler genellikle yıllık izin, ücretsiz izin ya da fazla mesai mahsubu şeklinde kullandırılır. Kesinlik kazanması için işverenin yazılı onayı gerekir.
Özel Sektör Mazeret İzni Nasıl Kullanılır?
Özel sektörde mazeret izni, 4857 sayılı İş Kanunu‘nun Ek Madde 2 kapsamında düzenlenmiş olup, belirli durumlarda çalışanlara ücretli izin hakkı tanınmaktadır. Bu izinler, çalışanın kişisel veya ailevi nedenlerle işten geçici olarak ayrılmasına olanak sağlar. İşverenden izin talebinde bulunabilmek için belli süreçlerin takip edilmesi gerekir.
- İzin talebi
- Belgelendirme
- İzin süresi
- Ücret ve haklar
Çalışan, özür izni talebini işverene yazılı veya sözlü olarak iletmelidir. Örneğin, evlilik izni için nikah tarihini belirten bir belge sunulabilir. İzin sebebine bağlı olarak, ilgili durumu belgeleyen evraklar (örneğin, doğum belgesi, ölüm belgesi, sağlık raporu) işverene sunulmalıdır. Mazeret izinleri, kanunda belirtilen sürelerle sınırlıdır ve olayın gerçekleştiği tarihten itibaren kullanılmalıdır. Örneğin, evlilik izni 3 gün olup, nikah tarihinden itibaren başlar. Mazeret izinleri ücretli olup, bu süre zarfında çalışanın maaşında kesinti yapılmaz. Ayrıca, bu izinler yıllık izin haklarından düşülmez.
