Kendi İsteğiyle İşten Ayrılan Tazminat Alabilir mi?

Kendi isteğiyle işten ayrılan tazminat alabilir mi? sorusu ile ilgili halihazırda yürürlükte bulunan yasal düzenlemelerde kesin bir cevap vardır. Yasal düzenlemelerde kendi isteğiyle işten ayrılan işçinin kıdem tazminatı hakkı olmadığı belirtilmiştir.

İşten ayrılma, işverenin iş sözleşmesini feshetmesi ya da işçinin iş sözleşmesini feshetmesi ile olabilmektedir. Kendi isteği ile işten ayrılan işçi, işten ayrılmasında haklı bir neden varsa bu durumda kıdem tazminatına hak kazanabilir. Ancak iş sözleşmesini fesheden taraf kesinlikle ihbar tazminatına hak kazanamaz. Dolayısıyla işçi haklı bir nedenle olsa dahi iş sözleşmesini feshederse ihbar tazminatına hak kazanamayacak, ancak kıdem tazminatına hak kazanabilecektir.

Kendi İsteğiyle İşten Ayrılan Çalışan Tazminat Alabilir mi?

4857 sayılı iş kanunu gereğince mazeretsiz iş yerinden ayrılan (istifa eden) işçiye ödeme yapılmaz. Fakat işçi sözleşmesini haklı bir neden ile fes ederse ödeme alabilir. Bir başka söyleyişle işten istifa eden işçiye tazminat ödenmiyor ancak haklı nedenlerle istifa eden işçi kıdem tazminatı alabiliyor. Yargıtay’ın son kararları bu yöndedir.

PDF Yargıtay Kararı İnceleme : 

Yasalar gereği Kendi İsteğiyle İşten Ayrılan işçinin tazminat alması için gereken şartlar;

• İş mevzuatında yer alan bilgiler doğrultusunda haklı bir sebebe dayanarak işten ayrılanların kıdem tazminatı almaya hak kazanması söz konusu olur.
• Genel kural haklı bir sebebi olmadan istifa eden işçinin kıdem tazminatı alamayacağı yönünde işlemektedir.
• İşçinin haklı bir sebebe dayanarak işten ayrıldığı durumlar arasında sağlık sebepleri, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ya da zorlayıcı sebepler geçerli olabilirken bu tür durumların tazminata hak kazanabilmek için işçi tarafından ispatlanması talep edilir.

İşten kendi ayrılan bir kişi haklı bir nedene dayanmadığı sürece tazminat almaya hak kazanamamaktadır. İşçinin haklı bir nedene dayanarak işten ayrılması durumunda ise bunu belgelerle ispat etmesi gerekir. İşçinin kendi rızası ile işten ayrıldığı durumlarda tazminat alma hakkı olmaz.

Kendi İsteğiyle İşten Ayrılan Tazminat Alma Şartları 2024

“Kendi isteğiyle işten ayrılan tazminat alabilir mi?” sorusu ile ilgili tazminat alma şartlarına göz atmak faydalı olacaktır.

İş hukukuna göre işçi kendi isteği ile istifa ettiğinde tazminat alma hakkına sahip olmazken haklı olması durumunda bunu ispatla yükümlü tutulur. İstifa gerekçesi haklı bulunduğunda ise kıdem tazminatı alabilmektedir.

İşten ayrılan bireyler bu sürecin sonunda çalışma süreçleri ile ilgili tazminat talebinde bulanma hakkını elde edip etmediği oldukça önemlidir.

Yürürlükte bulunan yasal düzenlemeler gereği, işten kendi isteğiyle ayrılan (istifa eden) işçinin kıdem tazminat talep hakkı bulunmamaktadır. Fakat işçi, “İş mevzuatında gösterilen haklı bir sebep” ileri sürerek iş yerinden ayrılırsa, işi kendi bırakmış olsa dahi kıdem tazminatına hak kazanacaktır.

Kendi isteğiyle işten ayrılan işçi haklılık durumunu ispat ederse kötüniyet tazminatı için de gerekli yolu açmış olur. Yine iş yerinde yaşanan olumsuzlukların başında yapılan ayrımcılık geliyor ise ve bu mahkeme yolu ile ispat edilmiş durumdaysa işçi ayrımcılık tazminatı başvurusunda da bulunabilir.

Haklı sebeplerle istifa

İş kanununa göre, işçinin haklı bir sebebe dayanarak istifa etmesi durumunda kıdem tazminatına hak kazanabilmektedir. Haklı sebep olarak kabul edilebilecek durumlar şunlardır:

• İşverenin işçiye karşı ağır bir kusur işlemesi
• İşverenin işçiyi iş sözleşmesinin esaslı unsurlarını ihlal etmesi
• İşçinin sağlık durumunun çalışmayı engelleyecek şekilde bozulması
• İşverenin işçiyi cinsel tacize maruz bırakması

Evlilik nedeniyle istifa

Evli kadın işçiler, evlilik tarihinden itibaren bir yıl içinde iş sözleşmesini feshetmeleri durumunda kıdem tazminatına hak kazanabilmektedirler. Bu durumda, işçinin istifasının haklı bir nedene dayanması gerekmemektedir.

Prim gün sayısı ve sigortalılık süresi

Kendi isteğiyle işten ayrılan işçinin kıdem tazminatı alabilmesi için, işyerinde en az bir yıl çalışmış olması ve bu süre içinde en az 3000 gün prim ödemesi gerekmektedir. Prim gün sayısı ve sigortalılık süresi şartları, iş kanununda öngörülen yaş dışındaki diğer koşulları yerine getirmesi halinde emeklilik için de geçerlidir.

İşverenden tazminat almadan istifa

İşçi, işverenden tazminat almadan istifa etmesi durumunda, işverene ihbar süresine ait ücret ödemekle yükümlüdür. İhbar süresi, işçinin kıdem süresine göre değişmektedir.

Tazminat Alarak İşten Ayrılma Şartları

Tazminat alarak işten ayrılabilmek için, 4857 sayılı İş Kanunu’nun “İşçinin haklı nedenle derhal fesih hakkı” kenar başlıklı 24. Maddesi incelenmelidir:

“Süresi belirli olsun veya olmasın işçi, aşağıda yazılı hallerde iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim süresini beklemeksizin feshedebilir: 

I. Sağlık sebepleri:

 a) İş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olursa.

 b) İşçinin sürekli olarak yakından ve doğrudan buluşup görüştüğü işveren yahut başka bir işçi bulaşıcı veya işçinin işi ile bağdaşmayan bir hastalığa tutulursa.

 II. Ahlak ve iyiniyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri:

a) İşveren iş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri hakkında yanlış vasıflar veya şartlar göstermek yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler vermek veya sözler söylemek suretiyle işçiyi yanıltırsa.

b) İşveren işçinin veya ailesi üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak şekilde sözler söyler, davranışlarda bulunursa veya işçiye cinsel tacizde bulunursa.

c) İşveren işçiye veya ailesi üyelerinden birine karşı sataşmada bulunur veya gözdağı verirse, yahut işçiyi veya ailesi üyelerinden birini kanuna karşı davranışa özendirir, kışkırtır, sürükler, yahut işçiye ve ailesi üyelerinden birine karşı hapsi gerektiren bir suç işlerse yahut işçi hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ağır isnad veya ithamlarda bulunursa. 

d) İşçinin diğer bir işçi veya üçüncü kişiler tarafından işyerinde cinsel tacize uğraması ve bu durumu işverene bildirmesine rağmen gerekli önlemler alınmazsa.

e) İşveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse,

 f) Ücretin parça başına veya iş tutarı üzerinden ödenmesi kararlaştırılıp da işveren tarafından işçiye yapabileceği sayı ve tutardan az iş verildiği hallerde, aradaki ücret farkı zaman esasına göre ödenerek işçinin eksik aldığı ücret karşılanmazsa, yahut çalışma şartları uygulanmazsa.

III. Zorlayıcı sebepler: İşçinin çalıştığı işyerinde bir haftadan fazla süre ile işin durmasını gerektirecek zorlayıcı sebepler ortaya çıkarsa.”

Ahlak ve iyiniyet kurallarına uymayan haller olarak;

• İşverenin işçiyi yanıltması,
• İşverenin şeref ve namusa dokunacak sözler söylemesi,
• Cinsel tacizde bulunması,
• Mobbinge uğratması,
• İşverenin işçiye yahut ailesine sataşması,
• İşçinin bir diğer işçi ya da başkaca kişiler tarafından cinsel tacize uğraması,
• İşverenin gerekli önlemleri almaması,
• İşverenin ücret ödememesi,
• Çalışma koşullarının uymaması gibi durumlar sayılabilir.

İş Akdinin Sona Erme Sürecinde Önemli Noktalar

Tazminat elde etmek ve iş sürecinin sonunda sürekli gelir elde edemeyecek duruma gelmek verilen tazminatlar açısından önem arz etmektedir. Kişi kendi isteği ile işten ayrılmış dahi olsa bunun haklı bir gerekçesi bulunmalıdır. Aksi takdirde iş akdine uygun çıkarılma da tazminat hakkı kaybedilmektedir. Kıdem tazminatı kimler alabilir buna uygun sonuçların doğabilmesi için kişinin mutlaka gereken detaylara özen göstermesi her zaman gerekecektir.

Tazminat Alabilmek İçin Kaç Gün Sigortalı Olmak Gerekiyor?

Kıdem tazminatına hak kazanabilmek için 1 yıl süre ile çalışmak ve haklı bir nedenle iş sözleşmesini feshetmek yeterlidir. Lakin bir işçinin prim günü ve sigortalılık süresi dolmuş, emeklilik yaşı henüz dolmamışsa, iş sözleşmesini kıdem tazminatı alarak feshetmek ve emeklilik yaşını beklemek istiyorsa, bu durumda kıdem tazminatına hak kazanabilmek için sigortalılık başlangıç tarihi önemlidir zira sigortalılık başlangıç tarihine göre bir tasnif yapılmaktadır:

• Sigortalılık başlangıç tarihi 08.09.1999 tarihinden önce olan işçiler için 3600 prim günü ve 15 yıl sigortalılık şartını doldurmak şartı,

• Sigortalılık başlangıç tarihi 08.09.1999 tarihinden sonra olan işçiler ise 4500 prim günü şartını ve 25 yıl sigortalılık şartını doldurmak kaydıyla ya da sigortalı olduğu yıl sayısı fark etmeksizin 7000 prim gününü doldurmak şartı,

• Sigortalılık başlangıç tarihi 30.04.2008 tarihinden sonra olan işçiler ise 5400 prim günü şartını ve 25 yıl sigortalılık şartını doldurmak kaydıyla kıdem tazminatına hak kazanarak emeklilik yaşı beklemek üzere iş sözleşmesini feshedebilir.

Aniden İşten Ayrılma

Aniden işten ayrılma durumunda da, haklı bir sebep mevcutsa işçi kıdem tazminatına hak kazanabilir. Ancak işçi haklı bir sebep yokken iş sözleşmesini feshederse bu durumda tazminata hak kazanamayacaktır.

Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?

Kıdem tazminatının hesaplanmasında, işçinin çalıştığı her yıl için 1 aylık brüt ücreti kabul edilir. Bu ücret, işçinin son çalışmasındaki giydirilmiş brüt ücrettir. Giydirilmiş denilmesinin sebebi; işverence işçiye yemek, su, yol gibi imkanlar sağlanıyorsa bu imkanlar da ücrete dahil edilir. Örneğin bir işçi işyerinde 10 yıl çalışmış olsun, bu 10 yılın en sonunda aldığı aylık ücret 15.000 Türk Lirası olsun. Ayrıca işçiyi iş yerine her gün taşıyan bir servis olsun. Servisin de günlük 40 TL’ye tekabül ettiğini düşürsek, işçi 26 gün işe gidiyorsa bu durumda 26 x 40’dan 1.040 Türk Lirası yapar. Ve işçinin giydirilmiş brüt ücreti 15.000 + 1040’dan 16040 Türk Lirası yapar. İşçinin kıdem tazminatı ise 10 yıl çalıştığından, 16040 x 10’dan 160400 Türk Lirası’na tekabül eder.

Kendi İsteğiyle İşten Ayrılan İşsizlik Maaşı Alabilir Mi 2024?

İstifa Yazmadan İşten Ayrılmak

İstifa yazmadan işten ayrılan işçi, haklı bir sebebin varlığı halinde noter marifetiyle işten ayrıldığını, işten ayrılmasının haklı sebeplerini, kendisine ödenmesi gereken tazminatların ödenmesini isteyerek işverene ihtar çekebilir. Bu durum işçinin yararına olacaktır. Aksi takdirde uygulamada kötüniyetli işverenler tarafından işçinin iş yerine gelmediği ve bu sebeple kendilerinin iş sözleşmesini feshettikleri yönünde bildirimde bulunduğu görülmektedir. Bu durum işçinin kıdem tazminatını kaybetmesine ve işverene ihbar tazminatı ödemek zorunda kalmasına sebep olabilir. Dolayısıyla işçiler, istifa yazmadan işten ayrıldıkları takdirde işverene derhal bir ihtar çekmelidirler.

İstifa Eden İşçiye Kıdem Tazminatı Ödenirse Ne Olur?

Kıdem Tazminatı ödenmesinin belli koşulları vardır. İstifa eden işçiye kıdem tazminatı ödenebilmesi için işçinin haklı bir sebep ile sözleşmesini fesih etmiş olması gerekmektedir. Haksız bir sebep ile istifa eden işçiye normal şartlarda kıdem tazminatı ödemesi yapılmamaktadır. Ancak işçinin verdiği emek işveren memnuniyeti gibi durumlar devreye girerek patron istifa eden işçisine kıdem tazminatı ödemesini kendi inisiyatifinde yapabilir. Hatta bu durum ülkemizde sıkça karşılaşılan bir olgudur.

Hak Edilmeyen Kıdem Tazminatının Kanundaki Yeri Nedir? 

Kıdem tazminatı adı altında hak edilmeyen tazminatı ödeyen işveren bunu damga vergisi olarak düşememektedir. Çünkü kanunda bunun bir karşılığı yoktur. Bunu sağlayabilmesi için ya işçiyi haklı bir sebeple işten çıktığını göstererek ödeme yapabilir. Ya da kendi isteğiyle işten ayrılan işçiye yaptığı ödemeyi ücret olarak göstermek durumundadır. İşçinin son maaş bordrosuna ücret ödemesi olarak yansıtılan tutarın, gelir vergisi, damga vergisi ve sgk primleri kesilerek hesaplaması yapılır. İstifa eden işçiye ödenen ücret, hiç bir şekilde kıdem tazminatı olarak karşılık bulmaz.

İlginizi Çekebilir: İş Kazası Tazminat Hesaplama

Pandemi Döneminde İstifa Eden Tazminat Alabilir Mi?

Pandemi döneminde çıkartılan yeni yasalar ile birlikte hem iş veren hem de bir taraftan da işçiler zarar görmesin diye tedbirler alınmaya çalışılıyor. Bu özel zaman diliminde işten çıkarma yasağı ile birlikte yeni düzenlemeler yapıldı. Ancak verilen ödeneklerin yetersiz olması, teşvik ve desteklerin istenilen seviyeye ulaşmaması özellikle evine gelecek maaşla geçimini sağlayan işçileri yeni arayışlara yönlendirdi.

Covid-19 sürecinde kıdem tazminatını ve çalıştığın iş yerindeki hakları almaya yönelik yeni bir düzenleme yapılmamıştır. Kıdem tazminatı alarak iş yerinden ayrılmanın hükümleri bellidir. Ancak bu süreçte iş veren ile iyi niyet çerçevesinde böyle bir talepte bulunarak biraz rahatlamak için adımlar atılabilir.

Aşşağıdaki videoda “kendi isteğiyle işten ayrılan tazminat alabilir mi?” sorusu ile ilgili? pandemi sürecinde kıdem tazminatı konuları ile ilgili detaylı bilgi bulabilirsiniz.

1 Gün Çalışıp İşten Ayrılmak

Bir iş yeri ile anlaştınız ve işe başladınız. İlk günün sonunda işin size uygun olmadığına karar verdiniz. Ve bir daha işe gitmediniz. Böyle durumlarda başladığınız işin ne olduğuna ve işveren ile aranızda bir sözleşme olup olmadığına bakmak gerekiyor. Size anlatılan iş ile yaptırılan iş arasında fark farsa ya da uygun olmayan koşullarda çalıştırılma söz konusu ise iş yerinden tazminat alarak ayrılmanız mümkün. Ancak yapılan iş sözleşmesinde deneme süreci gibi bir ibare var ise tazminat alamazsınız.

İş yerinden ayrılırken iki ayrı tazminat alabilirsiniz. Birincisi kıdem tazminatı diğeri ise ihbar tazminatı. Kıdem tazminatı için 1 yıllık süre şartı var. Ancak ihbar tazminatı için böyle bir durum söz konusu değil bir saat bile çalışmış olsanız tazminat hak kazanabilirsiniz. Çalışma süreniz 6 aydan kısa ise bu 1 saat bile olabilir. 2 haftalık ihbar tazminatı almanız gerekiyor.

İstifa Ettikten Sonra 15 Gün Çalışmak Zorunluluğu

İş hukuku işçinin haklarını koruduğu gibi işverenin de haklarını korur, ve işinin zarar görmemesi için tedbirleri alacak şekilde düzenlenmiştir. İş yerinize istifa mektubunu sunduğunuz andan itibaren işvereninde size verdiği işi bir başkasına yaptırması için zamana ihtiyacı vardır. İstifa mektubunun ardından verilen süreler kıdeme göre değişmektedir. Size verilen sürede iş yerinde çalışmazsanız iş yerine ihbar tazminatı ödemek zorunda kalabilirsiniz.

İşi Bırakmak İstiyorum Ne Yapmalıyım?

İş yerinizden ayrılmak istiyorsunuz ancak yıllardır verilen bir emek var ve haklarınızı da almadan ayrılmak istemiyorsunuz. İş hukuku ve bu alanda yapılan düzenlemeler kıdem tazminatı ve haklarınızı alarak iş yerinden ayrılmanızın ne şekilde olacağını düzenlemiştir.

İş yerinden ayrılmak istiyorsanız öncelikle haklı bir nedeniniz olmalı. Bu konuyu takip eden avukatlar ile görüşmenizde fayda var. Size en sağlıklı yolu göstereceklerdir. Ama şunu söyleyebiliriz. Kötü çalışma koşulları, mobbing, fazla mesai, hak ettiğinizi alamama, haftalık izin, yıllık izin, maaş ödemeleri, sizin konumunuzda çalışan birinin daha iyi imkanlara sahip olması gibi yüzlerce sebeple işten ayrılabilirsiniz.

İstifa Eden İşçinin Hakları

Bir işçi çalıştığı iş yerinden neden istifa eder ki? Aslında bütün mesele burada, şartları iyi olan hak ettiği maaşı alan ve çalıştığı iş yerinde olumsuzluk yaşamayan çalışan iş yerinde çalışmaya devam eder ve istifayı aklının ucundan bile geçirmez. Buradan yola çıkarak. İstifa eden kişinin neden istifa ettiğine bakarak bir değerlendirme yapmak mümkün olur. Eğer işçinin kendi özel sebeplerden dolayı istifa etmiyorsa mutlaka tazminat hakkı vardır!

İstifa eden işçinin haklı bir sebeple oradan ayrıldığını varsayacak olursak. Kıdem ihbar tazminatı ile birlikte, yıllık izin, fazla mesai, resmi tatillerde çalışmış ise onların hakları gibi bir çok alacağı olduğunu söyleyebiliriz.

Engelli İstifa Ederse Tazminat Alabilir Mi?

Engelli birisi istifa ederse tazminat alabilir mi sorusu ile kendi isteğiyle işten ayrılan tazminat alabilir mi sorusunun cevapları aynıdır. Ancak engelli vatandaşın özel durumları var ise ya da işten kaynaklanan sıkıntılar yaşıyor ise bunun işin uzmanı bir avukat tarafından bütün yönleriyle ele alınıp değerlendirmesi gerekebilir.

Çocuğa Bakmak İçin İşten Ayrılma 2024

Doğum izninin ardından bir çok anne hem çocuğuyla olan manevi bağını kuvvetlendirmek hem de özel sebeplerden dolayı iş yerinden haklarını alarak ayrılmak istemektedir. Yeni annelerin en çok merak ettiği konuların başında doğum sonrası tazminatını alarak işten ayrılabilir miyim sorusudur. Bu konu iş kanunu 74. maddesinde düzenlenmiştir. Yaklaşık 6 aylık bir süre anne için yasal haktır. Kadın çalışan yasal haklarını kullandıktan sonra isteği halinde 6 ay da ücretsiz izin hakkını kullanabilir.

Kanunda yer alan bu hakların kullandırılmaması haklı nedenle fesih sebebi sayılabilir. Ancak yasal hakları kullanıldıktan sonra kadının çocuğa bakmak için işten ayrılmak istemesi haklı nedenle fesih sebebi sayılmamaktadır.

Kendi İsteğiyle İşten Ayılan Tazminat Alabilir Mi?

Bu yazıda kendi isteğiyle işten ayrılan tazminat alabilir mi konusunu detaylıca anlattık. Mevcut düzenlemeler kendi isteğiyle işten ayrılan biri tazminat alabilir mi sorusuna kesin cevap veriyor. Yazımızda bu konu ile ilgili güncel ve gerçek bilgileri bulabilirsiniz.

Sıkça Sorulan Sorular: