İnşaatta İş Kazası Tazminat Davası

Tuik verilerine göre inşaatta iş kazası vakaları, iş kazaları sıralamasında neredeyse 1’inci sırada yer alıyor. Yaralanma ve ölümlü iş kazalarında tazminat davalarında muhatapınız iş veren olacaktır.

İnşaatta İş Kazası Nedir?

Bazı sektörlerde iş kazaları daha yoğun olmaktadır. Bu durum hem Dünya’da hem de Türkiye’de benzer özellikler göstermektedir. İnşaat en tehlikeli sektörlerden biridir. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) açıklamalarına göre inşaat sektörü göre diğer sektörlerle kıyaslandığında işçilerin 3-6 kat daha fazla inşaatta iş kazası yaşama riski taşıdığı görülmektedir. Ülkemizde ölümlü ve iş göremezlik ile sonuçlanan iş kazalarının en sık inşaatta iş kazası olarak kayıtlara geçtiği görülmektedir.

SGK verilerine göre ölümle ile sonuçlanan iş kazalarının %28’inin inşaatta iş kazası olduğu görülmüştür. Çalışma ve Sosyal Güvenliği Bakanlığının Tehlike Sınıfları Yönetmeliği uyarınca inşaat sektörü çok tehlikeli işler sınıfında kabul edilmektedir ve inşaat sektörü iş kazaları için mücadele edilmesi gereken 3 sektörden biridir(1).

“İnşaat Sektörümüzdeki Başlıca İş Kazası Tipleri” başlıklı bir makale çalışmasında iş kazaları oluş biçimine göre kategorize edilmiş aşağıdaki tablodaki iş kaza tipleri ve sayısal değerleri tespit edilmiştir.(2)

Kaza Tipi ve Ölüm Oranı Tablosu

Kaza Tipi ve Yaralanma Oranı Tablosu

Kaynak: Müngen, U. (2011).

İnşaatta iş kazası ölüm ya da yaralanma ile sonuçlanabilmektedir. Tablodaki değerlere bakıldığında 2398 kişi üzerinden yapılan incelemede %42,9 ile 1028 kişinin insan düşmesi kaza tipiyle hayatını kaybettiğini görülmektedir. Yaralanan 2841 kişinin incelenmesinde de %32,9 ile 934 kişinin düşerek yaralandığı tespit edilmiştir.

Ülkemizde inşaatta çalışan kişi sayısı  “KPMG Perspektifinden İnşaat Sektörüne Bakış” raporuna göre 2020 yılının ocak ayı itibariyle 1 milyon 571 bin kişi olduğu belirtilmiştir.(3) Üniversitesi mezunu ancak iş bulamayan çok sayıda kişinin de artık inşaatlarda çalışıyor olması bu sayının çok daha artmış olmasına neden olabilmektedir. İnşaatta iş kazası oranlarının azaltılması için gerekli olan çalışmalar yetkililer tarafına muhakkak alınmalıdır.

 İnşaatta İş Kazası Tazminat Davası

Medeni hukuk anlamında inşaat taşınmaz bir eşya olarak kabul edilmektedir. Bu kapsamda inşaat maliki inşaat üzerindeki mülkiyet haklarını dilediği gibi kullanma serbestisine sahiptir. Ancak bu haklarını kullanırken eşya hukuku kısıtlamalarına uygun davranmalıdır. Borçlar hukuku açısından inşaat yapı eseri sayılır mı sayılmaz mı bu tartışılmalıdır. Bir görüşe göre inşaat tamamlanmadığından yapı eseri inşaatı söz konusudur.

Bu kapsamda inşaat yapım aşamasında yapı eseri olarak kabul edilememektedir. Bir inşaatta iş kazası durumunda zarara uğrayan kişi, inşaat sahibine Borçlar Kanununun m.69-70 hükümleri kapsamında başvuru yapamayacaktır. Başka bir görüş ise bir inşaatın yapı eseri sayılabilmesi için inşaatın tamamlanmasına gerek olmadığını savunmaktadır. (4)

İnşaatta iş kazası yaşayan mağdurların kanuni açıdan haklarını öğrenebilmesi ve hangi kanunlar kapsamında dava açma haklarını olduğunu ve inşaatta iş kazası tazminat haklarını öğrenmek amacıyla uzman avukatlardan destek alması çok önemlidir.

İnşaatta İş Kazası Nedenleri

İnsan emeğinin yoğun olarak kullanıldığı sektörlerde iş kazalarının diğer sektörlere kıyasla daha fazla olduğu görülmektedir. Türkiye’de iş kazaları en çok inşaat, madencilik ve metal işleri sektörlerinde görülmektedir. Bu 3 sektörün iş kazalarının toplamı yaklaşık olarak iş kazalarının %40’ını meydana getirmektedir (5).

İnşaatta iş kazası vakalarında en sık rastlanılan kaza tipleri

• İnsanların düşmesi
• Malzemelerin düşmesi ve/veya sıçraması
• Toprağın kayması,
• Yapıların göçmesi,
• Elektrik çarpmasının oluşması,
• Yapı makinelerinde gerçekleşen kazalar,
• Makinelere uzuv kaptırma,
• Şantiye içinde oluşan trafik kazaları,

İnşaatta iş kazasının neden kaynaklandığına dair yapılan iki araştırmanın birinde iş kazalarının %80’ının insan kaynaklı olduğu tespit edilmiştir. Diğer başka bir çalışmada ise iş kazalarının %2’sinin insanların kontrolü dışındaki sebeplerden dolayı ortaya çıktığı belirlenmiştir.

İnsanlara bağlı iş kazalarının nedenleri;

• Çalışanların kişisel özellikleri,
• Çalışanların fizyolojik yapı özelikleri ve psikolojik durumları
• Yaş, cinsiyet, eğitim ve aile durumu
• Mevkii

İnşaat sektöründe inşaatta iş kazası nedenleri;

• Vasıfsız işçi sayısının fazla olması,
• İşçilerin çalışma saatlerinin düzensiz ve değişken olması,
• Çalışma alanlarının dış etkilere açık olması ve
• Çalışma alanlarında aynı anda çok çeşitli malzeme ve ekipman kullanılması
• Yapı işlerinin sürekli olmaması,
• Proje bazlı işlerde çalışma koşullarının iş yerine göre değişmesi v
• İşçi sirkülasyonun çok fazla olması(6), gösterilebilir.

İnşaatta İş Kazası Sorumluluk

İş kazalarında tarafların işveren, kaza geçiren kişi ve üçüncü kişilerin sorumluluğunun oluşması için kasıtlı ve kusurlu olduklarının tespit edilmesi gerekmektedir(15). Bu kapsamda da inşaatta iş kazası sorumluluk oluşması için kasıt ve kusur ile ilgili araştırmaların yapılması gerekmektedir.

Sorumlulukların oluşabilmesi aşağıdaki kanunlara aykırılık olmalı ve mevzuat gereğince alınması gereken önlemlerin en az birini almamış olmaları gerekmektedir.

• 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu,
• 4857 sayılı İş Kanunu,
• 6631 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu,
• Yukarıdaki kanunlara istinaden çıkarılan alt mevzuat hükümleri(15),

>İlgili İçerik: İş Kazası Tazminat Davası [/box]

İnşaatta İş Kazası Bilirkişi Raporu

İnşatta iş kazası meydana geldiğinde bilirkişi seçme son sözü hakimde bulunmaktadır. Hakim bilirkişi seçileceğini tespit eder ve taraflara bildirir. Taraflar bilirkişiyi seçebilirse bu bilirkişiler kabul edilir ancak eğer seçilemez ise bilirkişi hakimce seçilir.

Bilirkişi özellikler

• Raporlarını objektif olarak hazırlamaları gerekmektedir.
• Konunun uzmanı olmalıdır.
• Tarafsız ve olgun olmalıdır.
• Taraflarla bir menfaat ilişkisi olmamalıdır.

Bilirkişinin incelecek olay ile ilgili yaptığı araştırmalar sonunda hazırladığı yazılı mütalaaya bilirkişi raporu denilmektedir. Raporun hazırlanması için işin niteliğine göre 3 ayı geçmemek üzere bilirkişiye uygun bir süre verilmektedir. Özel durumlarda verilen süre en çok 3 ay daha uzatılabilmektedir. Bilir kişi raporları bazı hallerde delik kabul edilmekle birlikte bazı hallerde delilleri değerlendirme aracı olarak kullanılmaktadır. (8) İnşaatta iş kazası bilirkişi raporu değerlendirmelerinin doğru yorumlanması ve kazaya uğrayanların hal kayıplarına uğramaması çok önemlidir.

İş Kazalarında Hukuki, Cezai ve İdari Sorumluluk

İş kazalarında ortaya çıkan İş kazalarında hukuki, cezai ve idari sorumluluk kavramları birden fazla kanun kapsamında ortaya çıkmaktadır. Kanunlarda kullanılan dillerin ağır olması ve kanunlar ve ek mevzuatların birlikte değerlendirilmesi gerektiğinden sorumluluklar konusunda inşaatta iş kazası alanında uzmanlaşmış iş kazası avukatından destek almak gerekmektedir. İş kazası ceza davası şikayete tabiidir. İnşaatta iş kazası sonucu yaralanan işçi hastaneye götürüldüğünde adli vaka olarak kayıtlara geçmektedir. Orada bulunan hastane polisi tarafından ifadesi alınmaktadır.

Yevmiye Usulü Çalışma İş Kazası

Günlük ücret karşılığında çalışanların başına bir kaza geldiğinde haklarını alabilmeleri daha zor olabilmektedir. Bir kazanın iş kazası sayılabilmesi için kişinin o kurumda sigortalı olarak çalışması gerekmektedir. Yevmiyeli çalışanlara sigorta girişi yapılmadığı takdirde yevmiye usulü çalışma İş kazası gibi bir kavram olmadığından haklarını almada sorunlar ortaya çıkabilmektedir. Ancak sigortasız işçi çalıştıran işverenlerin ve diğer sorumluların bu açıdan gerekli cezai almaları için mağdurun kanun yolu açıktır. Yevmiye ile çalışan işçilerin yoğunlukla inşaatlarda olduğu gözlemlenmektedir. Yaşanılan inşaatta iş kazası durumunda da mağduriyetler büyük olabilmektedir.

İnşaattan Düşen İşçi Tazminat

İnşaatta iş kazası yaşamış kişilerin maddi ve manevi tazminat davası açma hakları söz konusudur. İnşaattan düşen işçi tazminat talepleri yaşanan kazanın sonucuna göre değişmektedir. Kaza sonucunda ölüm gerçekleştiyse dava açma hakkı kanunu temsilcilere geçmektedir. Destekten yoksun kalma tazminatı ve yaşanan kayıp nedeniyle manevi tazminat hakları söz konusudur.

İnşaattan Düşen İşçi Hakları

İnşaatta gerçekleşen kazalarda en fazla gerçekleşen kaza tipi inan düşmesi olarak belirtilmektedir. Gerekli olan tedbir alınmadığı için gerçekleşen bir iş kazasında kişilerin inşaatta iş kazası nedeniyle hakları söz konusu olmaktadır. İnşaattan işçi düşmesi iş kazaları en sık karşılaşılan inşaatta iş kazası olarak kayıtlara geçmiştir.

Şantiye Şefi İş Kazası Sorumluluk

Şantiye şeflerinin görevli oldukları yapım işlerinde iş sağlığı ve güvenliği kapsamında alınması gereken her türlü tedbiri aldırmasına dair sorumlulukları vardır. Bu işlemi yapım müteahhidi adına yürütmektedir. Şantiye şefi iş kazası sorumluluk kapsamında cezai yaptırımlara maruz kalması da söz konusudur. Ancak bu sorumluluğu sadece doğrudan bir ihmali olması ya da kazaya sebep olacak tehlikeli bir durum nedeni ile olabilir. Diğer ihmaller ve yerine getirilmeyen sorumluluklar inşaatta iş kazası yaşayanın işveren açısından değerlendirilmelidir (9).

İş Kazasında İş Sahibinin Sorumluluğu

6331 sayılı kanununda işverenin genel yükümlülükleri yer almaktadır. İşverenlerin çalışanların sağlık ve güvenliğini korumak amacıyla;

1. Mesleki riskleri önlenmek, eğitim ve bilgi vermek, alınacak her türlü tedbiri almak, organizasyon yapmak, gerekli araç ve gereçleri sağlamak, sağlık ve güvenlik adına alınan tedbirlerin değişen şartlara uygun hale getirmek ve mevcut şartların iyileştirilmesi
2. İş sağlığı ve güvenliği kapsamında işyerinde alınan önlemlere uyulup olmadığının izlenmesi, denetlenmesi ve varsa uygunsuzlukların giderilmesi
3. Risk değerlendirmesi yapmak veya yaptırmak,
4. Çalışanın sağlık ve güvenlik yönünden uygunluğunu değerlendirilerek görev vermek,
5. Hayati ve özel tehlikeli alanlara sadece yeterli bilgiler ve talimatlar verilmiş kişiler haricindekilerin girmemesi için tedbirler almak(12).

Bu yükümlükleri çerçevesinde davranmayan işverenin sorumlulukları ortaya çıkmaktadır.

İnşaatta İş kazasında iş sahibinin sorumluluğu İş Kanunu ve Sosyal Sigortalar Kanunu kapsamında farklı niteliktedir. İş kazasında işverenin sorumluluğu SSK tarafından karşılanmayan maddi ve manevi zararlar ile sınırlı olmaktadır(7).

Bir olayın is kazası sayılabilmesi için

iş kazası meslek hastalığı kriterleri değerlendirildiğinde, meydana gelen olaya iş kazası tanısı koyulabilmesi için  bazı şartlar taşıması gerekmektedir. Bir olayın is kazası sayılabilmesi için aşağıda belirtilen şartları taşıması gerekmektedir.

• İş kazasının sigortalının iş yerinde bulunduğu zaman aralığında gerçekleşmesi
• İşverence yürütülen bir iş sebebiyle sigortalının kendi adı ya da hesabına bağımsız çalışması sırasında gerçekleşmesi
• İşverene bağlı olarak çalışırken görevli statüsünde iş yeri dışında başka bir alana gönderilmesi sırasında gerçekleşmesi
• Emziren annenin çocuğunu emzirmek için ayrılan süre içerisinde gerçekleşmesi
• İşveren tarafından tahsis edilen bir araçta gidip gelirken bir kaza sırasında gerçekleşmesi

Yukarıda belirtilen durumlarda gerçekleşen ve sigortalının hemen yada sonrasında bedenen veya ruhen engelli hale gelmesine neden olay iş kazası olarak kabul edilmektedir.(10)

Sosyal Sigortalar Hukuku çerçevesinden iş kazasının unsurları vardır. Bu unsurlar

• Bir kazanın (zarar veren olay) ortaya çıkması
• Kaza geçiren kişinin sigortalı olması,
• Kaza nedeniyle sigortalı olan kişinin ruhen veya bedenen engelli hale gelmesi,
• Kazayla ve ortaya çıkan zarar arasında bir illiyet bağı bulunması
• Kazanın yukarıda belirtilen 5 durum hallerinden birinde gerçekleşmesi (11)

Anahtar Teslim İşlerde SGK Dosyası

Anahtar teslim işlerde bir yapının A’dan Z’ye kadar ki tüm süreci yüklenici firma tarafından yapılmaktadır. Bu kapsamda Anahtar teslim işlerde SGK dosyası sorumluluğu müteahhitte aittir. Gerekli olan tüm resmi işlemler ve prim ödemeleri anahtar teslim işini alan müteahhit tarafından gerçekleştirilmelidir. Ayrıca alt işveren ve asıl işveren arasında yapılan sözleşmenin SGK’a dosya açmak üzere ibraz edilmesi kesinlikle sağlanmalıdır.

İs Kazasında Mühendisin Sorumluluğu

Yaşanan İş kazasında mühendisin sorumluluğu kusur oranına göre belirlenecektir. İlgili mühendis eğer iş sağlığı ve güvenliği uzmanı olarak görev yapıyorsa görevi gereğince gerekli tedbirleri almak ve gereken tespitleri yapma yükümlüğü kapsamında hareket etmelidir

iş Kazasında 3. Kişinin Sorumluluğu

İş kazaları sonucunda hukuken kimlerin sorumlu olması gerektiği direk belirlenmemiştir. Ancak 5510 sayılı kanunun farklı maddelerinden sorumluların işveren, işveren vekili, iş güvenliği uzmanları ve iş yeri hekimlerinin hukuken sorumlu olduğu çıkarılabilmektedir (13)

Meydana gelen iş kazasında 3.kişinin sorumluluğu nedeniyle meydana gelmişse iş kazası geçiren sigortalı ya da hak sahiplerine yapılan ödemeler veyahut ileri ki zamanlarda yapılacak ödemeler ve bağlanan gelirlerin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değerinin yarısı zararın oluşmasına sebep olan üçüncü kişilere rücu edilmektedir. 3.kişinin kim olduğuna dair tereddütler olmakla birlikte işveren ve işveren vekili dışındaki herkesin 3.kişi olduğu söylenebilmektedir. (14)

İnşaat İs Kazası Yargıtay Kararları

10. Hukuk Dairesi         2020/11505 E.  ,  2021/15094 K. Nolu Yargıtay kararı

Dava, zararlandırıcı sigorta olayı sonucu sürekli iş göremezliğe uğrayan sigortalının maddi ve manevi zararlarının giderilmesi istemine ilişkindir.

İlk derece mahkemesince, davanın kabulü ile, 106.564,20-TL maddi, 10.000,00- TL manevi tazminatın kaza tarihi olan 27/12/2010’den itibaren yasal faizi ile birlikte, davalılar … Dağı A.Ş., … Yatırım A.Ş., … Çelik Yapı İnş. A.Ş., … Çelik Konst, İnş. Med. Gıda İç Dış Tic. San. Ltd. Şti’den müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, davalı … yönünden açılan davanın reddine karar verildiği, davalı … vekilinin işbu karara yönelik istinaf başvurusunun … Bölge Adliye Mahkemesi …. Dairesince esastan reddine karar verildiği anlaşılmıştır.

S O N U Ç: Yukarıda açıklanan nedenlerle, … İş Mahkemesi‘nin 2011/133 Esas- 2019/227 Karar sayılı kararının hüküm fıkrasının 1. bendinin tamamen silinerek yerine geçmek üzere;
“1-Dava konusu iş kazası nedeniyle davacının uğradığı maddi zarar karşılığı (Geçici İş Göremezlik nedeniyle 1.101,29 TL, maluliyet nedeni ile 105.462,91 TL olmak üzere) olarak 106.564,20 TL.’nin 1.000,00-TL‘ sine kaza tarihi olan 27/12/2010 tarihinden itibaren, geri kalan 105.564,20-TL’sine ise dava tarihi olan 29/04/2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar … Dağı A.Ş., Marka Yatırım A.Ş., … Çelik Yapı İnş. A.Ş., … Çelik Konst. İnş. Med. Gıda İç Dış Tic. San. Ltd. Şti’den müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,“ rakam ve sözcüklerinin yazılmasına ve kararın bu şekliyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan …’ne iadesine,
30/11/2021 gününde oybirliği ile karar verildi.(16)

Anahtar Teslim İşlerde İş Kazası Sorumluluğu

Anahtar teslim işlerde asıl işveren-alt işveren ilişkisi söz konusudur. Anahtar teslim işlerde iş kazası sorumluluğu aşağıda detayları da belirtilen maddeye göre asıl işveren ve alt işverenin müteselsil sorumluluğu vardır.

506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun 87.md’sinin ve 5510 sayılı kanunun 12.md’sinin 6.fıkrası alt işvereni tanımlamaktadır. 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun 87.md’sine göre “Sigortalılar üçüncü bir kişinin aracılığı ile işe girmiş ve bununla sözleşme yapmış olsalar bile, bu Kanunun işverene yüklediği ödevlerden dolayı, aracı olan üçüncü kişi ile birlikte asıl işveren de sorumludur. Bir işte veya bir işin bölüm veya eklentilerinde iş verenden iş alan ve kendi adına sigortalı çalıştıran üçüncü kişiye aracı denir.”(17)

Anahtar Teslim İş Sözleşmesi

Anahtar teslim iş sözleşmesi kapsamında iş sahibi ve yüklenici bir anlaşma yapmaktadır ve yapılacak işin eksiksiz bir şekilde teslim edileceğine dair taahhüt verilmektedir.

> İçerik İçeriği: İş Sözleşmesi [/box]

İhale Makamının İş Kazasından Sorumluluğu

Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2002/3064 E., 2003/3352 K. Sayılı kararına göre önlemleri alması gereken taraf işverendir. İşverenin gerekli iş güvenli tedbirlerini almaması durumunda İhale makamının iş kazasından sorumluluğu kusuru olmadığı için bulunmamaktadır.

Alt işveren Yönetmeliği

4857 sayılı iş Kanunu çerçevesinde asıl işveren ve alt işveren ilişkisinin oluşma koşullarını, alt işverene ait işyerinin bildirim, tescil işlemlerini ve alt işverenlik sözleşmesinde olması gereken hususları düzenlemek Alt işveren Yönetmeliği amacıdır.(20) Alt işverenin söz konusu olduğu inşaatta iş kazası durumuna konu 506 sayılı kanun, 4857 sayılı kanun ve bu yönetmelik ve ilgili diğer mevzuatlar kapsamında irdelenmelidir.

İhale Makamının Sorumluluğu

İhale makamının sorumluluğu 4857 sayılı kanunun 36.maddesinde ödenmeyen ücretler kapsamında yer almaktadır. 36. Madde kapsamında “ ……………………asıl işverenler müteahhide verdikleri her türlü  bina, köprü, hat ve yol inşası gibi yapım ve onarım işlerinde çalışan işçilerden müteahhit veya taşeronlarca ücretleri  ödenmeyenlerin bulunup bulunmadığının kontrolü, ya da ücreti ödenmeyen işçinin başvurusu üzerine, ücretleri ödenmeyen varsa müteahhitten veya taşeronlardan istenecek bordrolara göre bu ücretleri bunların hakedişlerinden öderler.” İhale makamı sorumluluklarını yerine getirmektedir.(18) İnşaatta iş kazası durumunda sorumlulukları konusunda özel şartlar hasıl olabilmektedir.

Anahtar Teslimi Yargıtay Kararı

6. Hukuk Dairesi         2021/5410 E.  ,  2021/2483 K. Sayılı Anahtar teslimi Yargıtay Kararı Isparta Devlet Hastanesi acil servis onarım işi kapsamında ortaya çıkan uyuşmazlığına dairdir. “Davacı vekili, müvekkili ile davalı arasında düzenlenen 11.01.2011 tarihli sözleşme ile Isparta Devlet Hastanesi acil servisi onarım işinin kararlaştırıldığını, işin büyük bölümünün bitirilmesine rağmen davalı tarafından sözleşmenin haksız şekilde feshedilerek teminatın irat kaydedildiğini, bakiye iş bedeli ve sözleşme dışı iş bedelinin ödenmediğini ileri sürerek, iş bedeli ve irat kaydedilen teminat bedeli olmak üzere toplam 332.385,53 TL alacağın 25/04/2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir”

>İlginizi Çekebilir: İş Kazası Tazminat Hesaplama [/box]

Alt İşverenin İşi Başka Alt İşverene Vermesi

Alt işverenin işi başka alt işverene vermesi asıl işverenin onay vermesi durumunda mümkündür. Yapılan sözleşmede sadece alt işverenin imzası olmamalı aynı zamanda asıl işverenin de onayı yer almalıdır. Asıl işverenin şerhinin olmadığı bir sözleşmenin SGK’nun şifre ve kullanıcı kodu vermemesi lazımdır. Eğer şerh olmamasına rağmen verildiyse bu durumda asıl işveren iş alan firmanın borçlarından sorumlu tutulamamaktadır(19).

Asıl İşveren-alt İşveren İlişkisi Yargıtay Kararları

9. Hukuk Dairesi         2021/12386 E.  ,  2021/16678 K. Sayılı karar asıl işveren-alt işveren ilişkisi yargıtay kararları örneklerinden biridir ve karara dair kamuoyu ile açıklanan bilgiler aşağıda yer almaktadır.
10. Hukuk Dairesi         2021/12386 E.  ,  2021/16678 K.

DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAYKARARI

Dosyadaki yazılara, kararın bozmaya uygun olmasına, delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine ve özellikle davacı tarafından davalı şirket ve kayden işvereni görünen şirketler arasındaki hizmet alım sözleşmelerinin muvazaalı olduğu yönünde bir iddiada bulunulmamasına, hizmet alımına dayalı hukuki ilişkinin muvazaalı olduğu yönünde herhangi bir araştırmanın yapılmamış olmasına, davalı şirketin sorumluluğunun 4857 sayılı İş Kanunun 2/6. maddesinde düzenlenen asıl işveren alt işveren ilişkisine dayalı olmasına rağmen Mahkemece dosya kapsamına uygun olmayan yazılı gerekçe ile muvazaanın varlığından söz edilmesi isabetsiz olmakla birlikte,

Bu durumun sonuca etkili olmadığının anlaşılmasına göre, kararda bir isabetsizlik bulunmadığından, davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile sonucu itibarıyla usul ve kanuna uygun olan kararın bu ilave gerekçe ile ONANMASINA, aşağıda yazılı temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine, 20.12.2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

 Alt İşveren Sorumluluğu

4857 sayılı kanunun 2.maddesi asıl işveren-alt işveren ilişkisini tanımlamakta aynı zamanda alt işveren sorumluluğu belirtilmekledir

Madde 2:………“Bir işverenden, iş yerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerinde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu iş yerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren ile iş aldığı işveren arasında kurulan ilişkiye asıl işveren-alt işveren ilişkisi denir. Bu ilişkide asıl işveren, alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak bu Kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumludur”(18)

KAYNAKÇA

• Ceylan, H. (2014). Türkiye’de inşaat sektöründe meydana gelen iş kazalarının analizi. International Journal of Engineering Research and Development, 6(1), 1-6.
• Müngen, U. (2011). İnşaat sektörümüzdeki başlıca iş kazası tipleri. Türkiye Mühendislik Haberleri, 469(5), 32-39.
• https://assets.kpmg/content/dam/kpmg/tr/pdf/2021/08/insaat-sektorel-bakis-2021.pdf
• UYUMAZ, A., & ERDOĞAN, K. (2015). İnşaat Kazalarından Doğan Hukukî Sorumluluk. Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, 5(2), 39-80.
• Kazaz, A., Ulubeyli, S., & Acıkara, T. (2016). Türk İnşaat Sektöründe İş Kazaları ve Nedenleri Üzerine Bir Araştırma, 4. Proje ve Yapım Yönetimi Kongresi (4. PYYK), 03-05.
• Yılmaz, M., Yıldız, S., & Kanıt, R. (2015). İş kazalarının işgörenlere göre nedenlerinin şantiye ölçeğinde belirlenmesi. 5inci İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Sempozyumu, 1-12.
• Mert, B. (2018). İş kazası ve meslek hastalıklarının işverene sorumlulukları inşaat sektöründe bir uygulama(Master’s thesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Atasever, İ. F. (2015). Sosyal güvenlik hukukunda rücu davalarının inşaat iş kazaları özelinde irdelenmesi(Master’s thesis, Fen Bilimleri Enstitüsü).
• https://www.calismamevzuati.com/2019/09/santiye-sefi-ve-is-kazalarinda-hukuki-ve-cezai-sorumluluklari/
• https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.5510.pdf
• YILMAZ, A. (2017). SOSYAL GÜVENLİK HUKUKUNDA İŞ KAZASI KAVRAMI: KITA AVRUPASI VE ANGLOSAKSON HUKUK İSTEMLERİNDEN BİRER ÖRNEK İLE TÜRK HUKUKU KARŞILAŞTIRMASI. Sosyal Güvence, (11), 107-127.
• https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.6331.pdf
• Mustafa, Ö. Z. E. N. (2015). İş Kazalarında Hukuki, Cezai ve İdari Sorumluluk. Ankara Barosu Dergisi, (2).
• https://karararama.yargitay.gov.tr/YargitayBilgiBankasiIstemciWeb/pf/sorgula.xhtml
• https://mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.506.pdf
• 5.4857-20030522.pdf (mevzuat.gov.tr)
• https://mevzuat.gov.tr/File/GeneratePdf?mevzuatNo=12459&mevzuatTur=KurumVeKurulusYonetmeligi&mevzuatTertip=5