Doğum izni sadece doğum sonrası olarak algılanmaktadır. Ancak hamile annelerin gebelik süreci öncesi ve sonrasında iş hukukundan kaynaklanan bir takım hakları vardır.
Doğum İzni Nedir?
Doğum izni, 4857 sayılı iş kanunun 74. maddesinde düzenlenmiştir. İş kanuna nazaran bayan çalışanlarının doğumdan önce 8 hafta ve doğumdan sonra da 8 hafta olmak üzere 16 haftalık izin kullanma hakkı vardır. Doğum izni zamanı hesaplanırken hamilelik zamanı 40 hafta olarak belirlenmiştir. Çalışan kadınlar gebeliğin 32. haftasından itibaren izin kullanamaya başlayabilirler. Ancak alacakları doktor raporu ile 5 haftalık izin sürelerini gebelik sonrasında da kullanabilmektedirler. Yani doğum sonrasında 8artı 5 toplamda 13 hafta izin kullanabilmektedirler.
Doğum İzni Nedir?
Doğum raporu ile isteyen gebeler doğumlarına 3 hafta kalana kadar 37. Haftaya kadar çalışabilmektedirler. Doğum raporu almayan bayan çalışan işçiler hamileliklerin otuz ikinci haftasında ise doğumdan 8 hafta önce izne ayrılabilir. İznin başlaması için ise hamileliğin 32. Haftasını bitirmiş olması gerekmektedir.
Doğum İzni Kaç Gündür?
Doğum için izin; toplam da 16 hafta zamanı dolduran ve izninin 8. Haftası çocuğun doğumundan sonra kullanılmaktadır. Doğum raporu alan bayan işçiler 37. Haftaya kadar izin yapmak yerine çalıştıkları zaman doğum sonrası zamanına eklenmektedir. Çoğul hamilelik durumunda ise izin süreleri doğum öncesi olarak belirlenmiş olan 8 haftalık izin zamanına 2 hafta daha eklenmektedir.
Doğum sezaryen ya da normal doğum olması izin sürelerini değiştirmemektedir.
Doğum İzni Hesaplama Nasıl yapılır?
Doğum İzni Hesaplama Nasıl yapılır?
Doğum izni hesaplaması, annenin çalıştığı statüye ve gebelik türüne göre yapılır. İşçi statüsünde çalışan anneler için doğum izni süresi tekil gebelikte 112 gün, çoğul gebelikte 126 gündür. Memurlar için de aynı süreler 657 sayılı Kanun kapsamında uygulanır.
Doğum da izin hesaplama koşulları;
-
Doğumdan önce 8 hafta (56 gün),
-
Doğumdan sonra 8 hafta (56 gün) izin verilir.
-
Çoğul gebelikte doğum öncesine 2 hafta (14 gün) eklenir.
-
Sağlık durumunun elvermesi halinde anne, doğumdan önceki son 3 haftaya kadar çalışabilir. Bu durumda kullanılmayan günler doğum sonrası izne eklenir.
Örneğin tekil gebelikte doğumdan önce 5 hafta çalışmaya devam eden bir anne, bu 3 haftayı doğum sonrasına ekleyerek toplamda 19 hafta izin kullanır. Bu hesaplama, iznin bitiş tarihini net şekilde ortaya çıkarır.
Doğum İzni Nasıl Alınır?
Gebelik sürecinde ve doğum sonrasında izin için;
- Doktordan hamile olan çalışan için çalışamaz raporu alınır,
- Raporun bir örneği işveren ya da işyerine verilir,
- İşveren ya da işyeri bu raporu Sosyal Güvenlik Kurumu’nun sayfasına girerek işlem yapması gerekmektedir. Eğer işlem yapılmaz ise izin sayılmamaktadır.
Doğum İzni Dilekçesi Nasıl Yazılır?
- Bayan çalışanların doğum da izin dilekçesi yazarken ilk önce dilekçenin başına izin alacağı işyerinin ya da işverenin adı yazılmalıdır,
- Daha sonra çalışan işçinin sicil numarasını yazarak bir altına da izin için hitap edeceği şahsın sayın ifadesinden daha sonra yazılmalıdır,
- Bunun sonrasında ise çalışan işçinin söz konusu iş yerinde hangi sicil numarası ile görev yaptığını belirtilen hangi tarihte gebeliğinin 32. Haftasına gireceği bilgisini dilekçe yazılmaktadır. Bunun sonrasında izin kullanmak istediğini belirterek gereğinin yapılmasını dilerim ifadesi ile dilekçesine son vermektedir,
- Sonra bayan çalışan işçi ad soyad yazılmalı,
- Bu yazılan dilekçe yalnız 1-2 satır olmalıdır,
- Doğum ile ilgili izin istendiği açık bir biçimde ifade edilmektedir.
Özel Sektörde Doğum İzni Ne Kadar?
Devlet memuru olmayan çalışan anne adayları özel sektörde çalışan anne adaylarının en çok araştırdığı konular arasında yer almaktadır. İzin iş kanuna göre doğumdan önce 8 hafta doğumdan sonra da 8 hafta olarak da özel sektörde çalışan bayanlar için de geçerli olmaktadır. Özel sektörde çalışan bayanlar doğum sonrası izinlerini isterlerse 6 ay ücretsiz izin olarak da kullanılabilir. 6 aylık doğum sonrası izin iş hakkını bozacak bir sebep olarak kabul edilmez.
Doğum Sonrası Ücretsiz İzin Dilekçesi
Doğum sonrasında bayan çalışan işçiler isterlerse 6 aya kadar ücretsiz izin kullanabilmektedirler. Bayan çalışan işçilere iş kanununca tanınan bir hak olmaktadır. bu sebeple 6 aya kadar ücretsiz izin hakkında işverenin ya da iş yerinin rızası gerekli olmamaktadır. Bayan çalışan işçiler için 16 haftalık ücretli iznini kullanmasının sonrasında ücretsiz izin kullanmak isterlerse bunun için de dilekçe hazırlanmaktadır.
Bu dilekçe nasıl yazılır?
- Çalışan bayanın sicil numarası, hangi tarihte doğum yaptığı belirtilmektedir,
- Çalışan annelik izni kullandığını da belirtecek ve daha sonra izninin hangi tarihte başlayacağı ve ne kadar zaman olacağını açık bir biçimde yazmalıdır,
- En son dilekçeye belirtilen zaman boyunca ücretsiz izinli sayılmam hakkında gereğinin yapılmasını dilerim yazılarak sonuçlandırılmaktadır.
Doğum da Babalık İzni Nedir?
Babalık Doğum İzni Nedir?
Doğum yapan bayanların eşlerine verilen izine babalık izni denilmektedir. Babalık izni baba için ise çalıştığı iş yerine göre farklılık göstermektedir. Herkes babalık iznini bilmemektedir.
- Devlet memurları için; eşi doğum yapan erkek çalışan işçiler için 10 gün olarak belirlenmektedir,
- Babalar özel sektörde çalışan bir işçi ise babalık izni 5 gün olmaktadır,
- Taşeron işçileri ise doğumda babalık izinlerini 5 gün kullanmaktadırlar,
- Sözleşmeli çalışan işçiler ise babalık izni 2 gün olmaktadır.
Doğum İzni ücreti Ne Kadardır?
Doğum da izin ücreti, annenin son üç aylık brüt kazancına göre hesaplanır. Öncelikle son üç ayda alınan brüt maaşların toplamı, çalışılan gün sayısına bölünür ve günlük kazanç bulunur. Bu tutarın üçte ikisi günlük doğum parasıdır. Tekil gebelikte 112 gün, çoğul gebelikte 126 gün üzerinden ödeme yapılır.
Örneğin 2025 yılı için asgari ücretle çalışan bir anne için:
-
Günlük brüt kazanç yaklaşık 866,85 TL’dir.
-
Bunun üçte ikisi yani günlük ödeme 577,90 TL olur.
-
112 gün için toplam ödeme yaklaşık 64.724,80 TL’ye ulaşır.
657 Doğum İzni (Memur Doğum İzni)
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre kadın memura doğumdan önce 8 hafta, doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplam 16 hafta izin verilir. Çoğul gebelik halinde doğum öncesi izin süresine 2 hafta daha eklenir. Sağlık durumunun uygun olması ve doktor onayı ile memur isterse doğumdan önceki 3 haftaya kadar görevde kalabilir; kullanılmayan süreler doğum sonrası izne eklenir.
İzin bittikten sonra kadın memur isterse 24 aya kadar ücretsiz izin kullanabilir. Ayrıca doğum yapan memura, doğum sonrası ilk 6 ay günde 3 saat, sonraki 6 ay günde 1,5 saat emzirme izni tanınır. Bu düzenlemeler 657 sayılı Kanun’un 104. maddesinde yer alır ve tüm kamu görevlileri için bağlayıcıdır.
Doğum İzni Hakkında Sık Sorulan Sorular:
