Türk iş hukukunda, bir kadın işçinin evlendikten sonraki bir yıl içinde iş sözleşmesini sonlandırması durumunda kıdem tazminatına hak kazanması, yürürlükten kalkan ancak halen geçerli olan 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesi ile düzenlenmiştir. Bu düzenleme (Evlenen Kadın İşçinin Tazminat Hakları) sadece kadın çalışanlara tanınmış bir hak olup, evlilikle birlikte kadının aile yaşamına odaklanma ihtimalini hukuken desteklemektedir.
Kıdem tazminatı, çalışanın işyerindeki hizmet süresiyle orantılı olarak ödenen bir ödenek türüdür ve evlilik gerekçesiyle işten ayrılma durumunda da bu ilke geçerlidir. Bu hak, kadın işçiye iş güvencesinden feragat etme karşılığında mali bir telafi imkânı sunar. Ancak, bu hakkın kötüye kullanılması riski bulunmaktadır. Yargıtay kararlarına göre, asıl belirleyici olan işten ayrılma anındaki niyetin samimiyetidir ve sonrasında başka bir işte çalışmaya başlamak bu hakkı tek başına ortadan kaldırmaz.
Evlilik Tazminatı Nedir?
Evlilik Tazminatı Nedir? 2025
Evlilik tazminatı, kadın işçinin evliliğini takiben bir yıl içinde kendi isteğiyle işten ayrılması halinde almaya hak kazandığı kıdem tazminatıdır. Hukuki açıdan özel bir tazminat türü olmayıp, kıdem tazminatının özel bir uygulama şekli olarak kabul edilir. Bu nedenle, “evlilik tazminatı” terimi, esasen işçinin hizmet süresi boyunca biriktirdiği kıdem hakkının bir yansımasıdır.
Bu hakkı elde etmek için işverenin iş akdini sonlandırması şartı aranmadığı gibi, işçinin haklı bir neden belirtmeksizin sözleşmeyi feshetmesi de bu hakkı kullanmasına engel teşkil etmez. Kadın işçi, işyerinde en az bir yıllık çalışma süresini tamamlamışsa ve evlilik tarihinden itibaren bir yıl içinde fesih bildiriminde bulunursa, çalıştığı her tam yıl için 30 günlük brüt ücreti tutarında kıdem tazminatı almaya hak kazanır. Bu hesaplama, sadece temel maaşı değil, düzenli olarak yapılan tüm ek ödemeleri (yol, yemek, prim, yakacak yardımı vb.) de kapsar.
Evlilik Nedeniyle Tazminat Alma Şartları 2025
Kadın işçinin evlilik sebebiyle kıdem tazminatı alabilmesi için bazı koşulların eş zamanlı olarak sağlanması gerekir. Bunlardan ilki ve en önemlisi, iş sözleşmesinin fesih nedeninin açıkça evlilik olmasıdır. İşçi, resmi nikah tarihinden itibaren bir yıl içerisinde iş sözleşmesini sonlandırırsa bu haktan yararlanabilir. Bu bir yıllık süre hak düşürücü bir süredir ve bu süre geçtikten sonra evlilik sebebiyle tazminat talebinde bulunulamaz.
İkinci önemli koşul ise, kadın çalışanın aynı işyerinde en az bir yıl görev yapmış olmasıdır. Kıdem tazminatı, kanun gereği yalnızca bir yıllık kıdemi olan işçilere ödenmektedir. Ayrıca, iş sözleşmesinin işçi tarafından sonlandırılmış olması zorunludur. İşveren tarafından yapılan fesihlerde bu hak evlilik kapsamında değerlendirilmez. Fesih bildirimi mutlaka yazılı olarak yapılmalı, mümkünse noter aracılığıyla gönderilmeli ve dilekçeye evlilik cüzdanı fotokopisi eklenmelidir. Bildirimde işten ayrılma nedeni olarak evlilik açıkça belirtilmelidir.
Evlenen Kadın İşçinin Kıdem Tazminatının Hesaplanması 2025
Evlilik nedeniyle işten ayrılan kadın işçinin kıdem tazminatı, hizmet verdiği her tam yıl için 30 günlük brüt ücret üzerinden hesaplanır. Bu hesaplamada yalnızca temel maaş değil, işçiye düzenli olarak sağlanan diğer ödemeler de dikkate alınmalıdır. Prim, ikramiye, yol ve yemek yardımı gibi sürekli ödemeler, brüt ücrete dahil edilerek hesaplama yapılır. Bu yönteme “giydirilmiş brüt ücret” üzerinden hesaplama denir ve Yargıtay da birçok kararında bu yaklaşımı benimsemiştir.
Örneğin, 5 yıl çalışan ve son giydirilmiş brüt maaşı 25.000 TL olan bir kadın işçinin kıdem tazminatı 5 x 25.000 = 125.000 TL olarak hesaplanır. Bu tutardan sadece damga vergisi kesintisi yapılır. Çalışma süresi tam yıl değilse, kalan süre orantılı olarak hesaplamaya dahil edilir. Ayrıca, kıdem tazminatına esas ücretin, her yıl belirlenen yasal tavanı aşmaması gerekir.
Evlilik Tazminatı İçin Gereken Belgeler
Evlilik Tazminatı İçin Gereken Belgeler 2025
Evlilik sebebiyle işten ayrılmak isteyen kadın işçi, bu hakkını kullanırken işverene belirli belgeleri sunmalıdır. İlk olarak, evlilik nedeniyle işten ayrıldığını belirten yazılı bir dilekçe hazırlamalıdır. Bu dilekçede evlilik tarihi ve fesih iradesi net bir şekilde ifade edilmeli, noter aracılığıyla tebliğ edilmesi önerilir. Dilekçeye, evlilik cüzdanının bir fotokopisinin eklenmesi, evliliğin kanıtlanması açısından önemlidir.
Ayrıca, kimlik fotokopisi, banka hesap bilgileri ve SGK hizmet dökümü de sürecin sorunsuz ilerlemesi için ibraz edilebilir. Eğer işveren, bu bildirime rağmen tazminatı ödemezse, işçi önce zorunlu arabuluculuk sürecine başvurmalı, sonuç alınamazsa iş mahkemesinde dava açmalıdır. Belgelerin eksiksiz sunulması, hem işverenle ilişkilerde hem de olası bir yargılamada ispat yükünü hafifletir.
Evlilik Nedeniyle İşten Ayrılan Kadın İşçi Başka İşte Çalışabilir Mi? 2025
Evlilik sebebiyle iş akdini sonlandıran kadın işçinin, sonrasında başka bir işyerinde çalışması, Yargıtay kararlarına göre tek başına kötü niyetin bir göstergesi olarak kabul edilmez. Esas olan, işten ayrılma anındaki niyetin samimiyetidir. Kadın işçi gerçekten evlilik nedeniyle iş hayatına ara verme niyetindeyse ve bu durumu belgelerle destekliyorsa, daha sonra başka bir işe başlaması kıdem tazminatı hakkını ortadan kaldırmaz.
Ancak, bu hakkın kötüye kullanıldığı durumlarda işverenin, ödediği kıdem tazminatının geri iadesini talep etme hakkı vardır. Bu tür durumlarda ispat yükü işverene aittir ve mahkeme tüm kanıtları değerlendirerek bir sonuca varır. Aynı gün veya çok kısa bir süre içinde başka bir işte çalışmaya başlamak, işverene kötü niyet iddiası için bir zemin hazırlasa da, bu iddia somut delillerle desteklenmedikçe kıdem tazminatı hakkı geçerliliğini korur.
Evlilik Tazminatı Sıkça Sorulan Sorular
Evlilik Nedeniyle Kıdem Tazminatı Alan Kadın İşçi Yeniden Çalışabilir Mi?
Evet, evlilik nedeniyle kıdem tazminatı alarak işten ayrılan kadın işçi, tekrar başka bir işte çalışabilir. Bu durum Türk hukuku tarafından yasaklanmamıştır. Ancak, bu hakkın Medeni Kanun’un 2. maddesi uyarınca dürüstlük kurallarına uygun kullanılması gereklidir. Yani, sadece kıdem tazminatı alabilmek için evlilik gerekçesi gösterilip hemen ardından işe başlanması, hakkın kötüye kullanımı olarak değerlendirilebilir. Önemli olan, fesih anında evliliğe dayanan samimi bir iradenin varlığıdır.
Evlenen Kadın İşçinin İhbar Tazminatı Hakkı Var Mıdır?
Hayır, evlenen kadın işçinin ihbar tazminatı hakkı bulunmamaktadır. İhbar tazminatı, iş sözleşmesinin işveren tarafından bildirim süresine uyulmadan feshedilmesi halinde gündeme gelir. Ancak evlilik nedeniyle işten ayrılma, işçinin kendi isteğiyle gerçekleştiği için ihbar tazminatı talep edilemez. Yargıtay kararları da bu konuda nettir ve kadın işçinin bu durumda ihbar tazminatı talep etmeyeceğini belirtmektedir.
Evlilik Nedeniyle İşten Ayrılan Erkek İşçi Kıdem Tazminatı Alabilir Mi?
Hayır, erkek işçi evlilik gerekçesiyle işten ayrıldığında kıdem tazminatına hak kazanamaz. Bu hak, 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesinde sadece kadın işçilere tanınmıştır. Yasa koyucu bu düzenlemeyi, evlilik sonrası kadın işçinin aile hayatına daha fazla odaklanma ihtimalini dikkate alarak yapmıştır. Erkek işçiler için böyle bir ayrıcalık bulunmamaktadır.
Evlilik Nedeniyle İşten Ayrılan Kadın İşçi İhbar Sürelerine Uymak Zorunda Mıdır?
Hayır, evlilik nedeniyle işten ayrılan kadın işçinin kanunen ihbar süresine uyması gerekmez. Kadın işçi, evlilik tarihinden itibaren bir yıl içinde herhangi bir ihbar süresine bağlı kalmaksızın iş akdini sona erdirebilir. Bu hüküm, işçinin kendi isteğiyle ayrılmasına rağmen, işverenin mağduriyetini önlemek amacıyla bir denge kurmayı hedefler.
Evlilik Tazminatı İçin İşten Ne Zaman Ayrılmak Gerekir?
Evlilik nedeniyle kıdem tazminatı alabilmek için kadın işçinin, resmi nikah tarihinden itibaren en geç bir yıl içinde işten ayrılması zorunludur. Bu süre hak düşürücü niteliktedir ve işverenin onayına tabi değildir. Bir yıllık süre, evlilik tarihinden itibaren başlar ve işten ayrılışın bu süre içinde gerçekleşmesi şarttır. Aksi halde kıdem tazminatı hakkı kaybolur.
Evlilik Nedeniyle Kıdem Tazminatında Zamanaşımı Süresi Nedir?
Kıdem tazminatına ilişkin alacaklarda zamanaşımı süresi 5 yıldır. Bu süre, iş sözleşmesinin sonlandığı tarihten itibaren işlemeye başlar. Kadın işçinin işten ayrıldığı tarihten itibaren 5 yıl içinde talepte bulunması gerekmektedir. Bu süre içerisinde arabuluculuk başvurusu yapılmaz veya dava açılmazsa, alacak zamanaşımına uğrar.
Evlenen Kadın İşçi İşsizlik Maaşı Alabilir Mi?
Hayır, evlilik nedeniyle işten ayrılan kadın işçi kendi isteğiyle iş sözleşmesini feshettiği için işsizlik maaşına hak kazanamaz. İşsizlik maaşı, işten çıkışın kişinin kendi isteği dışında gerçekleşmesi durumunda verilir. İŞKUR da bu durumu net bir şekilde belirtmektedir.
Evlilik Nedeniyle İşten Ayrılma Dilekçesi Nasıl Yazılır?
Evlilik Nedeniyle İşten Ayrılma Dilekçesi Nasıl Yazılır?
Evlilik nedeniyle işten ayrılmak isteyen kadın işçi, evlilik tarihini, fesih iradesini ve tazminat talebini net bir şekilde belirten, tarihli ve imzalı bir dilekçe ile işverene başvurmalıdır. Dilekçeye, evlilik cüzdanı fotokopisinin eklenmesi, işvereni ikna etme açısından önemlidir. Ayrıca başvurunun noter aracılığıyla yapılması, olası uyuşmazlıklarda güçlü bir delil sağlar.
Evlilik Nedeniyle İşten Ayrılma İhtarname Örneği 2025
[Kadın İşçinin Adı Soyadı]
[T.C. Kimlik No: …………..]
[Adres: …………………………….]
KONU: 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesi uyarınca evlilik nedeniyle iş sözleşmesinin feshi ve kıdem tazminatı talebi hakkında ihtar.
MUHATAP:
[İşverenin Adı Soyadı / Ticaret Unvanı]
[Adres: …………………………….]
Sayın Yetkili,
Tarafınızla aramda …/…/… tarihinden bu yana devam eden iş sözleşmesini, 1475 sayılı mülga İş Kanunu’nun yürürlükte bulunan 14. maddesi uyarınca, …/…/… tarihinde gerçekleştirmiş olduğum resmî evlilik sebebiyle, evlilik tarihinden itibaren bir yıl içinde olmak kaydıyla kendi isteğimle sona erdirdiğimi bildiririm.
Evlilik tarihimi gösteren evlilik cüzdanı örneği ekte sunulmaktadır.
Bu nedenle, çalıştığım süre boyunca hak kazanmış olduğum kıdem tazminatımın ve varsa diğer tüm işçilik alacaklarımın tarafıma ödenmesini; ödemelerin aşağıda yer alan banka hesabıma yapılmasını talep ederim.
Gereğini bilgilerinize arz ederim.
Saygılarımla,
Ad Soyad
İmza
Ekler:
- Evlilik Cüzdanı Fotokopisi
- Kimlik Fotokopisi
- Banka Hesap Bilgileri (IBAN)
Evlilik Nedeniyle İşten Ayrılma Durumunda Kıdem Tazminatı Talebine İlişkin İşverene Sunulacak Dilekçe Örneği 2025
Tarih: …/…/…
[İŞYERİ UNVANI’NA]
KONU: 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesi uyarınca evlilik nedeniyle kıdem tazminatı talebi.
Sayın Yetkili,
…/…/… tarihinden itibaren işyerinizde ………………… pozisyonunda çalışmaktayım. …/…/… tarihinde resmî evlilik işlemini gerçekleştirmiş bulunmaktayım. Bu sebeple, 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesi uyarınca iş sözleşmemi evlilik tarihinden itibaren bir yıl içinde kendi isteğimle sona erdirmiş bulunmaktayım.
Yasal düzenleme gereği, işyerindeki hizmet süreme karşılık hak kazanmış olduğum kıdem tazminatımın ve varsa diğer işçilik alacaklarımın, aşağıda belirttiğim banka hesabına yatırılmak suretiyle tarafıma ödenmesini arz ve talep ederim.
Bilgilerinize arz ederim.
Ad Soyad:
T.C. No:
Pozisyon:
İşe Başlama Tarihi:
İşten Ayrılma Tarihi:
Banka IBAN:
İmza:
Kaynak: Ayboğa Hukuk – Evlilik Tazminatı
