Şirket Aracı ile Trafik Kazası: Sorumluluk, Sigorta ve Tazminat Yönetimi

Şirket Aracı ile Trafik Kazasının Hukuki Niteliği

Bir çalışan, işverenine ait aracı görev amacıyla kullanırken kaza yaparsa, olay genellikle iş kazası olarak değerlendirilir. Bu durumda hem işverenin hem de sigorta şirketinin devreye girmesi gerekir. Ancak araç, kişisel bir amaçla kullanılırken kazaya karışmışsa işverenin sorumluluğu sınırlanır. Bu fark, hem maddi tazminat hem de sigorta tazminatı taleplerinin yönünü belirler. Hukuki açıdan kazanın nasıl sınıflandırıldığı, çalışan ve işveren açısından doğrudan sonuçlar doğurur.

İşverenin Sorumluluğu: Gözetim ve Organizasyon Borcu

İşverenin Sorumluluğu: Gözetim ve Organizasyon Borcu

İşveren, çalışanına tahsis ettiği aracın güvenli kullanımını sağlamakla yükümlüdür. Aracın düzenli bakımının yapılması, sigorta poliçelerinin yenilenmesi ve aracın yalnızca yetkili kişilerce kullanılması bu sorumluluğun parçasıdır. İşverenin bu önlemleri almaması, meydana gelen kazada “ihmal” veya “organizasyon kusuru” olarak değerlendirilir. Ayrıca olayın iş kazası niteliği taşıdığı durumlarda, işverenin SGK’ya zamanında iş kazası bildirimi yapmaması idari para cezası ve tazminat yükümlülüğü doğurabilir.

Çalışanın Sorumluluğu: Özen ve Kusur İlkesi

Şirket aracıyla görev yapan çalışan, dikkatli, tedbirli ve işverenin belirlediği talimatlara uygun davranmakla yükümlüdür. Hız sınırını aşmak, alkol veya cep telefonu kullanımı gibi davranışlar, çalışanın kusurlu sayılmasına neden olur. Bu durum, işverenin uğradığı zararı çalışana rücu etmesine imkân tanır. Kusurlu davranış aynı zamanda haklı fesih sebebi olarak da değerlendirilebilir. Bu nedenle çalışanların araç kullanımı sırasında hem trafik kurallarına hem de iş güvenliği yönergelerine uyması büyük önem taşır.

Sigorta Kapsamı: Zorunlu Trafik ve Kasko Teminatı

Zorunlu trafik sigortası, üçüncü kişilere verilen zararları karşılamak için yapılır. Buna karşılık kasko sigortası, şirket aracının kendi hasarını teminat altına alır. Poliçe özel şartları, sigorta tazminatının kapsamını belirler. Aracın kişisel amaçlarla kullanılması, alkol etkisinde kaza yapılması veya yetkisiz bir sürücünün aracı kullanması hâlinde sigorta teminatı daralabilir. Bu nedenle her kaza sonrası eksper raporu hazırlanmalı ve olay en geç beş iş günü içinde sigorta şirketine bildirilmelidir.

İş Kazası Boyutu ve SGK Bildirimi

İş Kazası Boyutu ve SGK Bildirimi

Kaza, görev sırasında meydana gelmişse “iş kazası” kabul edilir. Bu durumda işveren, kazayı en geç üç iş günü içinde Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK)’na bildirmek zorundadır. Bildirimin yapılmaması hâlinde hem idari para cezası uygulanır hem de SGK tarafından yapılan ödemeler işverene rücu edilebilir. İş kazası olarak değerlendirilen bu olaylarda çalışan, geçici iş göremezlik ödeneği, sürekli iş göremezlik geliri veya ölüm hâlinde hak sahiplerine tazminat gibi haklardan yararlanabilir.

Haklı Fesih ve Geçerli Fesih Ayrımı

Her şirket aracı ile trafik kazası olayı iş sözleşmesinin feshi anlamına gelmez. Ancak kazanın çalışan tarafından ağır ihmal veya kötü niyetle gerçekleştiği ispatlanırsa, işveren haklı fesih yoluna gidebilir. Haklı fesih hâlinde işçi kıdem ve ihbar tazminatı hakkını kaybeder. Bunun dışında kalan, örneğin dikkat eksikliğinden doğan basit kusurlar ise “geçerli fesih” sebebi olabilir. Bu durumda işçi kıdem tazminatına hak kazanır, ancak işverenin feshi geçerli sebeple yapabilmesi gerekir.

Maddi Zarar, Değer Kaybı ve Tazminat Hesaplaması

Kazadan doğan maddi zararlar, aracın onarım giderleri, piyasa rayiç değeri ve kullanım mahrumiyetine göre hesaplanır. Ayrıca araçta meydana gelen değer kaybı da tazminat kapsamına alınır. Değer kaybı, aracın kazadan önceki piyasa değeri ile tamir sonrası değeri arasındaki farktır. Sigorta şirketleri bu hesaplamayı eksper raporuna dayanarak yapar. Eğer zarar sigorta limitlerini aşarsa, işveren doğrudan sorumlu olur. Kusurlu çalışan da işverene karşı belirli oranlarda tazmin yükümlülüğü altına girebilir.

Resmî Belgelerin Önemi ve Kurum Bildirimleri

Kaza sonrasında düzenlenecek belgeler, tazminat sürecinin temelini oluşturur. Kaza tespit tutanağı, alkol muayenesi, eksper raporu, fotoğraflar ve servis faturaları eksiksiz hazırlanmalıdır. Ayrıca olayın Emniyet Genel Müdürlüğü birimlerine bildirilmesi gerekir. Belgelerin eksikliği, ileride açılacak davalarda delil yetersizliğine neden olabilir. Bu nedenle hem çalışan hem de işveren, tüm belgelerin saklanmasından ve doğru tarihlerde bildirilmesinden sorumludur.

Kaza Sonrası İzlenmesi Gereken Adımlar

Kaza sonrası sürecin doğru yönetilmesi hem hukuki hem de finansal açıdan önemlidir. Aşağıdaki adımların sırasıyla uygulanması önerilir:

Şirket Aracı Kazalarında Cezai Sorumluluk

Kusurlu sürüş sonucunda yaralanmalı veya ölümlü bir kaza meydana gelmişse, sürücü hakkında savcılık tarafından soruşturma başlatılır. Bu süreçte alkol raporu, tanık beyanları ve teknik incelemeler dikkate alınır. Ağır kusur tespit edilirse sürücü para cezası veya hapis cezasıyla karşılaşabilir. Ayrıca işverenin, yetkisiz kişilere araç tahsis etmesi durumunda idari yaptırımlar uygulanır. Cezai süreçte hukuki temsil, savunma hakkının etkin kullanımı açısından kritik öneme sahiptir.

Arabuluculuk Süreci ve Dava Aşaması

İş ilişkilerinden doğan uyuşmazlıklarda arabuluculuk başvurusu zorunludur. Taraflar bu aşamada uzlaşamazsa dava açılabilir. Arabuluculuk süreci, sigorta tazminatı ve haklı fesih uyuşmazlıklarında zaman tasarrufu sağlar. Çözüm Avukatlık ve Arabuluculuk Ofisi, tarafların yasal haklarını koruyarak uzlaşma zemini oluşturur. Arabuluculuk başarısız olursa, toplanan deliller mahkemede kullanılabilir.

Zaman Aşımı ve Delil Yönetimi

Trafik kazalarına bağlı tazminat davalarında genel zaman aşımı süresi iki yıldır. Ancak olay ceza davası kapsamına giriyorsa, bu süre ceza davasındaki zamanaşımıyla paralel işler. Bu nedenle sürelerin başlangıcı ve olası kesilme nedenleri dikkatle takip edilmelidir. Delillerin zamanında toplanması ve muhafaza edilmesi, tazminat taleplerinin kabul edilme oranını yükseltir. Eksik veya geç sunulan belgeler, davanın reddiyle sonuçlanabilir.

Sık Sorulan Sorular- Şirket Aracı ile Trafik Kazası

Sık Sorulan Sorular- Şirket Aracı ile Trafik Kazası

Şirket aracıyla yaşanan kazalarda sigorta, fesih, değer kaybı ve iş kazası bildirimi en sık gündeme gelen konulardır. Aşağıda bu başlıklara ilişkin sık sorulan soruların yanıtlarını bulabilirsiniz.

Şirket Aracıyla Kaza Yapmak İşten Çıkarılma Sebebi Midir?

Ağır kusur, alkol etkisi altında araç kullanımı veya izinsiz kullanım gibi durumlar haklı fesih sebebi olarak kabul edilir. Bununla birlikte, basit ihmal veya hava şartlarından kaynaklanan kazalar işten çıkarılma nedeni sayılmaz. Her olay kendi koşulları içinde değerlendirilir ve fesih kararının orantılı olması gerekir. İşveren, çalışanının kusurunu objektif delillerle kanıtlayamazsa fesih geçersiz kabul edilebilir.

Şirket Aracıyla Yapılan Kaza İş Kazası Sayılır Mı?

Eğer kaza, çalışanın görevini yerine getirirken meydana geldiyse bu durum iş kazası olarak nitelendirilir. İşverenin kazayı SGK’ya üç iş günü içinde bildirmesi zorunludur. Bildirimin yapılmaması hâlinde hem idari para cezası uygulanır hem de SGK tarafından yapılan ödemeler işverene rücu edilebilir. İş kazası sayılan durumlarda çalışan geçici iş göremezlik veya sürekli iş göremezlik tazminatı hakkı kazanabilir.

Sigorta Şirketi Şirket Aracı Kazasında Zararı Karşılar Mı?

Zorunlu trafik sigortası üçüncü kişilere verilen zararları, kasko sigortası ise şirket aracının kendi hasarını karşılar. Ancak poliçede belirtilen şahsi kullanım yasağı veya alkol etkisinde araç kullanımı gibi istisnalar varsa, sigorta tazminatı ödenmeyebilir. Eksper raporu, kaza tutanağı ve alkol raporu sigorta başvurusu sırasında mutlaka sunulmalıdır. Poliçe şartlarının dikkatle incelenmesi hak kaybını önler.

Araç Değer Kaybı Nasıl Hesaplanır?

Değer kaybı, aracın kaza öncesi rayiç değeri ile onarım sonrası değeri arasındaki farktır. Bu farkın belirlenmesinde aracın yaşı, kilometresi, değişen parça sayısı ve onarım kalitesi dikkate alınır. Sigorta eksperi tarafından hazırlanan rapor, sigorta tazminatı hesabında esas alınır. Raporun eksiksiz hazırlanması ve süresinde sunulması davanın hızlı ilerlemesini sağlar.

Kaza Sonrası Tazminat Davası Ne Kadar Sürer?

Kaza sonrası tazminat davası, arabuluculuk süreci tamamlandıktan sonra açılır ve ortalama 8 ila 12 ay arasında sonuçlanır. Taraflar sigorta tahkim komisyonuna başvurursa bu süre 4–6 aya kadar düşebilir. Davanın süresi, bilirkişi incelemeleri, kusur oranı tespitleri ve delillerin eksiksiz sunulmasına bağlı olarak değişir. Belgelerin zamanında hazırlanması süreci hızlandırır ve tazminatın daha kısa sürede alınmasını sağlar.