Miras Paylaşımı Nedir?
Miras, mirasçılara ortaklık halinde geçmektedir. Miras paylaşımı ise bu ortaklığı sona erdirmeye yönelik işlemdir. Miras paylaşımı, mirasçılar arasında yapılan anlaşmalı paylaşım veya mahkeme kararıyla gerçekleştirilen yargısal paylaşım yoluyla tamamlanır. Mirasbırakan ölüme bağlı tasarrufla paylaşım kurallarını belirlemediğinde ya da mirasçılar arasında uzlaşma sağlanmadığında, Türk Medeni Kanunu’nda yer alan paylaşım hükümleri uygulanır.
Miras Paylaşımı Nasıl Olur?
Miras paylaşımı, mirasçılar arasında yapılan anlaşma sonucunda ve paylaşım sözleşmesi imzalanarak tamamlanır. Mirasçılar arasında uzlaşma sağlanmadığında ise paylaşım yargısal yolla yapılır. Yargısal paylaşım, açılan paylaşım davası sonucunda mahkeme kararıyla gerçekleşir.
Miras Paylaşımı Türleri
Kanun, miras paylaşımı konusunda mirasçılara iki seçenek tanır. İlk seçenek anlaşmalı paylaşımdır. Anlaşma sağlanmadığında ise ikinci seçenek olan yargısal paylaşım uygulanır.
Anlaşmalı Miras Paylaşımı
Mirasçılar, öncelikle miras mallarının paylaşımı için kendi aralarında uzlaşma sağlamaya çalışmalı ve gerekirse avukat desteğiyle paylaşım koşullarını belirleyen miras taksim sözleşmesi imzalamalıdır. Mirasçılar arasında uzlaşma kurulmadığında, mirasçılardan herhangi biri mahkemeye başvurarak paylaşımın yargı kararıyla yapılmasını talep eder.
Yargısal Miras Paylaşımı
Mirasçılar arasında uzlaşma sağlanmadığında, mirasçılardan yalnızca biri dahi dava açarak paylaşımın mahkeme tarafından yapılmasını talep eder. Uygulamada bu dava “ortaklığın giderilmesi davası” olarak adlandırılsa da, bu dava Türk Medeni Kanunu’nun 699. maddesinde düzenlenen paylı mülkiyetin giderilmesi davası değil, 642. maddede yer alan miras taksim davasıdır.
Miras Paylaşımı Davası Nasıl Açılır?
Miras Paylaşım Davası
Muristen kalan malların paylaşımı konusunda mirasçılar arasında anlaşma sağlandığında, dava açılmadan noter huzurunda mal paylaşımı yapılır. Ancak mirasçılar arasında uyuşmazlık oluştuğunda, miras paylaşımı davası açılması zorunlu hale gelir. Dava süreciyle ilgili esaslar ise aşağıdaki şekildedir:
- Davayı mirasçılardan biri açar ve diğer mirasçılar davalı olarak gösterilir. Diğer mirasçıların davalı olarak yer alması, savunma ve hak beyanı haklarını kısıtlamaz.
- Mahkeme, dava sürecinde varsa vasiyetnameyi inceler ve yasal olarak atanmış mirasçılar arasındaki pay oranlarına göre tereke mallarının paylaşımını yapar.
- Miras paylaşımında murisin sahip olduğu mallar yanında borçları da dava kapsamına dahil edilir.
- Miras paylaşımı davasının süresi dava içeriğine göre değişir. Dava yalnızca mal paylaşımıyla sınırlıysa süreç kısa sürer, ancak davanın başka davalarla bağlantılı olması halinde süre uzar.
Miras paylaşımı davası genel olarak bu aşamalarla ilerlese de dava türüne göre süreç farklılık gösterebilir. Bu nedenle Çözüm Avukatlık ile iletişime geçerek miras hukuku alanında uzman miras avukatı desteği alınması, sürecin doğru şekilde yürütülmesi açısından gereklidir.
Miras Paylaşımı Davası Açma Şartları
Miras paylaşımı davası açmak için gerekli şartlar aşağıdaki şekildedir:
- Davayı açacak kişinin zümre sistemine göre mirasbırakanın yasal mirasçısı olması gerekir.
- Miras paylaşımı davası, mirasçılar arasında mirasın paylaşımı konusunda anlaşmazlık yaşanması halinde açılır.
- Dava, mirasbırakanın son yerleşim yeri sulh hukuk mahkemesinde açılmalıdır.
- Mirasçılar miras üzerindeki ortaklıktan dolayı zorunlu dava taraflarındandır. Bu nedenle dava tüm mirasçılara karşı açılmalıdır.
- Davayı açmadan önce mirasçıların kim olduğu net olarak belirlenmeli ve gerekli belgeler (vefat belgesi, tapu kayıtları, banka hesap bilgileri, mirasçılık belgesi gibi) hazırlanmalıdır.
- Dava dilekçesi tüm mirasçılara tebliğ edilmeli, tarafların ve adreslerin tespiti sağlanmalıdır.
- Miras paylaşımı davası, mirasbırakanın mal varlığı ve varsa borçları hakkında terekenin tespiti ile birlikte açılır.
- Mirasçılar paylaşım yapılıncaya kadar diledikleri zamanda davayı açabilirler ve hem mirasın tamamının hem de bir kısmının paylaşımını talep edebilirler.
Miras Paylaşımı Davası Görevli ve Yetkili Mahkeme
Miras paylaşımı davasında görevli ve yetkili mahkeme, miras bırakanın son yerleşim yerinde bulunan sulh hukuk mahkemesidir.
Miras Paylaşımı Davası Dilekçe Örneği
ADANA NÖBETÇİ SULH HUKUK MAHKEMESİ HÂKİMLİĞİ’NE
DAVACI:
DAVALILAR:
KONU: Müteveffanın taşınır ve taşınmaz mallarının paylaştırılması talebinin mahkemenize sunulmasından ibarettir.
AÇIKLAMALAR:
Müteveffa 03.01.2021 tarihinde geçirmiş olduğu trafik kazası sonucu vefat etmiştir. 03.01.2021 tarihli noter onaylı mirasçılık belgesine göre müteveffanın beş yasal mirasçısı bulunmaktadır.
Miras bırakanın adına kayıtlı taşınmaz malları ve mevduat hesabında yer alan nakit parası mevcuttur. Tapu ve banka kayıtları dilekçe ekinde sunulmuştur ve bu kayıtlar söz konusu malvarlığını kanıtlar niteliktedir.
Miras bırakanın tüm malvarlığını oluşturan terekenin paylaşımı hususunda diğer yasal mirasçılarla uzlaşma sağlanamamıştır. Talepleri kendi yasal pay oranlarının üzerinde olup, bu taleplerinden vazgeçmemektedirler. Dolayısıyla paylaşım konusunda anlaşma zemini oluşmamıştır. Bu nedenle terekenin taksimi için dava açılması zorunlu hale gelmiştir.
HUKUKİ NEDENLER: Türk Medeni Kanunu, Hukuk Muhakemeleri Kanunu ve ilgili mevzuat hükümleri.
DELİLLER: Tanık beyanları, bilirkişi incelemesi, keşif, banka kayıtları, tapu kayıtları, mirasçılık belgesi, ölüm belgesi ve diğer yasal deliller.
TALEP:
Yukarıda açıklanan nedenler doğrultusunda, Türk Medeni Kanunu’nun 642. maddesi uyarınca müşterek mülkiyette bulunan taşınmaz malların ve ilgili bankada yer alan nakit paranın yasal pay oranlarına göre mirasçılar arasında paylaştırılmasına; paylaşımın mümkün olmaması halinde taşınmazların satış suretiyle paraya çevrilmesine; yargılama giderleri ile varsa vekâlet ücretinin davalılara yükletilmesine karar verilmesini saygıyla arz ederim.
Davacı/Davacı Vekili
Kardeşler Arasında Miras Paylaşımı Nasıl Olur?
Kardeşler arasında miras paylaşımı, hangi zümreye dahil kardeşlerden bahsedildiğine göre farklılık gösterir. Bu nedenle miras pay oranlarının hangi zümreye ait olduğunun belirlenmesi gerekir. Zümreler ise aşağıdaki şekildedir:
- Mirasbırakanın altsoyu kapsamında yer alan 1. zümre mirasçılar arasında yapılan paylaşım
- Mirasbırakanın kendi kardeşleri olan 2. zümre mirasçılar arasında yapılan paylaşım
Birinci Zümredeki Kardeşler Arasında Miras Paylaşımı (Mirasbırakanın Altsoyu)
Birinci zümre, mirasbırakanın çocuklarını, torunlarını ve torunlarının çocuklarını kapsar. Bu zümrede yer alan kardeşler, mirasbırakanın çocuklarıdır. Mirasın kardeşler arasında nasıl paylaştırılacağı, mirasbırakanın eşinin hayatta olup olmamasına göre değişir:
- Miras, murisin eşiyle birlikte paylaşıldığında eşin pay oranı 1/4 olarak belirlenir, kalan 3/4 pay kardeşler arasında eşit şekilde dağıtılır.
- Muris evli değilse veya eşi vefat etmişse, mirasın tamamı kardeşler arasında eşit olarak paylaşılır.
- Ayrıca mirasbırakanın çocuklarından biri vefat etmişse ve onun altsoyu hayattaysa, vefat eden kardeşin miras payı altsoya geçer.
İkinci Zümredeki Kardeşler Arasında Miras Paylaşımı (Mirasbırakanın Kardeşleri)
Mirasbırakanın kardeşleri ikinci zümre mirasçısıdır. İkinci zümrede yer alan kardeşlerin yasal mirasçı olabilmesi için birinci zümrede hiçbir mirasçı bulunmaması gerekir. Bu durumda mirasbırakanın anne ve babası zümre başı olarak mirasçı olur. Anne ve baba hayattaysa kardeşler mirasçı sıfatı kazanamaz. Ancak anne veya babadan herhangi biri ya da her ikisi mirasbırakandan önce vefat etmişse kardeşler mirasçı sıfatı kazanır.
Kardeşler arasındaki paylaşım, murisin eşinin varlığına göre farklı şekilde yapılır:
- Miras, murisin eşiyle paylaşıldığında eşin pay oranı 1/2 olur. Kalan 1/2 pay kardeşler arasında eşit olarak bölünür. Anne veya babadan biri sağsa, kardeşin pay oranı 1/4, anne ya da babanın pay oranı 1/4 olur.
- Muris evli değilse veya eşi ile anne-babası hayatta değilse, mirasın tamamı kardeşler arasında eşit şekilde paylaşılır.
Mirastan Kim Ne Kadar Pay Alır?
Bilindiği üzere miras hukukunda mirastan alınacak pay, zümre sistemine göre belirlenir. Bu sisteme göre alt zümrede mirasçı bulunduğu sürece üst zümreye miras geçmez. Birinci zümrede mirasçı yoksa ikinci zümre mirasçı olur. Aynı şekilde ikinci zümrede mirasçı varsa üçüncü zümreye miras geçmez.
Zümre sistemi aşağıdaki şekildedir:
- Birinci derece (zümre): Mirasbırakanın çocukları, torunları ve torunlarının altsoyu
- İkinci derece (zümre): Mirasbırakanın anne ve babası ile onların altsoyu olan kardeşler
- Üçüncü derece (zümre): Mirasbırakanın büyük anne ve büyük babası ile onların altsoyu olan amca, hala, dayı ve teyze
- Mirasbırakanın eşi zümre mirasçısı değildir ancak her zümreyle birlikte mirasçı olur.
Miras Paylaşım Oranları
Miras paylaşım oranları, mirasbırakanın eşinin hangi zümre ile birlikte mirasçı olduğuna göre farklılık gösterir.
Mirasbırakanın yalnızca altsoyunun mirasçı olması durumunda:
- 1 çocuk varsa mirasın tamamı o çocuğa aittir. Miras payı 1/1.
- 2 çocuk varsa her çocuk eşit pay alır. Miras payı oranları 1/2 – 1/2.
- 3 çocuk varsa her çocuk eşit oranda pay sahibi olur. Miras payı oranları 1/3 – 1/3 – 1/3.
Mirasbırakanın altsoyu ve eşinin birlikte mirasçı olması durumunda:
Mirasın 1/4’ü eşe verilir, kalan 3/4 pay çocuklar arasında eşit olarak dağıtılır.
- Eşin payı 1/4, 1 çocuk varsa kalan 3/4 çocuk payıdır.
- Eşin payı 1/4, 2 çocuk varsa her çocuğun payı 3/8 – 3/8.
- Eşin payı 1/4, 3 çocuk varsa her çocuğun payı 3/12 – 3/12 – 3/12.
Mirasbırakanın anne ve babasının mirasçı olması durumunda:
Anne ve baba mirastan eşit pay alır.
Mirasbırakanın anne ve babasıyla birlikte eşinin mirasçı olması durumunda:
Mirasın 1/2’si eşe verilir. Kalan 1/2 pay anne ve baba arasında eşit şekilde bölünür.
- Eşin payı 1/2.
- Anne payı 1/4.
- Baba payı 1/4.
Mirasbırakanın büyük anne ve büyük babalarının mirasçı olması durumunda:
Tüm büyük anne ve büyük babalar mirastan eşit pay alır ve her birinin miras payı ¼ olur.
Mirasbırakanın büyük anne ve büyük babalarıyla birlikte eşinin mirasçı olması durumunda:
Mirasın 3/4’ü eşe verilir, kalan 1/4 pay dört büyük ebeveyn arasında eşit olarak bölünür.
Mirasbırakanın kardeşleri ve eşinin mirasçı olması durumunda:
Mirasın 1/2’si eşe verilir, kalan 1/2 pay kardeşler arasında eşit olarak paylaştırılır.
- Eşin payı 1/2, tek kardeş varsa payı 1/2.
- Eşin payı 1/2, 2 kardeş varsa her birinin payı 1/4 – 1/4.
- Eşin payı 1/2, 3 kardeş varsa her birinin payı 1/6 – 1/6 – 1/6.
Mirasbırakanın anne veya babasından biri, kardeşleri ve eşinin mirasçı olması durumunda:
Mirasın 1/2’si eşe verilir. Kalan 1/2 pay hayatta olan anne veya baba ile kardeşler arasında yasal pay oranlarına göre eşit biçimde paylaştırılır.
İlgili içerik: Çocuğu Olmayan Kişinin Mirası Kime Kalır?
Miras Paylaşımında Anlaşmazlık Durumunda Süreç Nasıl İlerler?
Miras paylaşımında anlaşmazlıklar, önce taraflar arası uzlaşma ve arabuluculuk ile çözülmeye çalışılır. Bu aşamalarda anlaşma sağlanamazsa, mahkemeye başvurulur ve mahkemenin verdiği karar, nihai çözüm olur.
Miras Mal Paylaşımı Davası Ne Kadar Sürer?
Miras mal paylaşımı davasının süresi net bir şekilde belirlenemez; ancak genel olarak en az 1-2 yıl, hatta bazı durumlarda 4-6 yıl kadar sürebileceği belirtilmektedir. Bu süre mirasçı sayısı, mahkemenin iş yükü, çeşitli itiraz ve iptal davaları gibi faktörlere bağlı olarak değişkenlik gösterir.
Miras Paylaşım Davasında Zamanaşımı Var Mı?
Miras Paylaşımı Davası Zamanaşımı Süresi
Miras paylaşımı davasında herhangi bir zamanaşımı veya hak düşürücü süre yoktur. Mirasçılar diledikleri zaman miras paylaşımı davası açabilirler.
Miras Paylaşım Davasında Avukat Zorunlu Mu?
Miras paylaşımı davasında avukat zorunlu değildir ama hukuki süreçlerin karmaşıklığı nedeniyle uzman bir avukattan destek almak süreci hızlandırmak açısından önemlidir. Dolayısıyla siz de sürecin profesyonel bir şekilde yürütülmesi için Çözüm Avukatlık internet sitesi üzerinden bizimle iletişime geçebilirsiniz.
