KTK 31/1-a kusur oranı, trafik kazalarında sürücülerin trafik işaret ve levhalarına uymaması nedeniyle meydana gelen ihlallerde belirlenen kusur oranıdır. Bu oran, özellikle tazminat hesaplamalarında, sigorta ödemelerinde ve mahkeme süreçlerinde büyük önem taşır. Çözüm Avukatlık ve Arabuluculuk Ofisi olarak, söz konusu kusur oranının nasıl belirlendiğini, hangi hukuki sonuçlara yol açtığını ve mağdur tarafın bu oran karşısında nasıl hareket etmesi gerektiğini bu yazımızda açıklıyoruz.
KTK 31/1-a Maddesinin Hukuki Dayanağı
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 31/1-a maddesi, sürücülerin trafik düzenine uymalarını zorunlu kılar. Bu maddeye göre, sürücüler; işaret, levha ve yer çizgilerine uymakla yükümlüdür. Bu yükümlülüğün ihlali hâlinde, kazaya katkı derecesi dikkate alınarak kusur oranı belirlenir. Yargılama ve sigorta süreçlerinde bu oran, kusur tespit tutanağı ve bilirkişi raporlarıyla birlikte değerlendirilir.
Resmî kurumlar arasında yer alan Emniyet Genel Müdürlüğü ve Sigorta Tahkim Komisyonu, bu tespitlerin yapılmasında en çok başvurulan mercilerdendir. Bu kurumlar, kazanın meydana geliş şekline göre 31/1-a maddesinin uygulanıp uygulanmadığını belirler.
Kusur Oranı Nasıl Hesaplanır?
Trafik kazası kusur oranı, olayın oluş şekline, ihlalin niteliğine ve kazadaki etkisine göre belirlenir. Kusur oranı belirlenirken esas alınan belgeler şunlardır:
Trafik Kazasında Delil Değerlendirme Unsurları
Bu belgelerden elde edilen veriler, olayın akışına göre kusur yüzdesine dönüştürülür. KTK 31/1-a kusur oranı genellikle düşük oranlı ihlalleri kapsar; örneğin %2, %10 veya %25 gibi oranlar söz konusu olabilir. Bu oran, sürücünün kazaya etkisinin asgari düzeyde olduğunu gösterir.
31/1-a Maddesine Göre Kusur Oranının Uygulandığı Durumlar
31/1-a Maddesine Göre Kusur Oranının Uygulandığı Durumlar
Bu madde, özellikle trafik işaret ve levhalarına uymama hâllerinde uygulanır. Ancak her ihlalin aynı oranda kusurla değerlendirilmediğini belirtmek gerekir. Aşağıda sık görülen örnekler yer almaktadır:
- Trafik levhasında belirtilen hız sınırını az miktarda aşmak,
- Dönüşlerde yön levhasına uymamak,
- Kavşaklarda şerit ihlali yapmak,
- Dur levhasında kısa süreli ihmal göstermek.
Bu tür ihlaller, kazanın meydana gelmesinde tali etkiler taşıyorsa, kusur oranı genellikle %2 gibi düşük seviyelerde belirlenir. Ancak ihlalin kazaya doğrudan sebep olduğu tespit edilirse oran yükselir.
Asli ve Tali Kusur Ayrımı
Asli kusur, kazanın meydana gelmesinde doğrudan etkili olan ihlallerdir. Tali kusur ise kazanın oluşumuna dolaylı katkı sağlayan, ikinci derece önemdeki ihlalleri ifade eder. KTK 31/1-a kapsamında tespit edilen kusurlar genellikle tali kusur niteliğindedir. Bu nedenle sürücülerin oranı düşük çıkar ve mağduriyetin giderilmesinde avantaj sağlar.
Örneğin, kavşakta yön levhasına uymayan sürücüyle, aşırı hız yapan sürücü arasında kaza meydana gelmişse, yön levhasına uymayan sürücü %2 tali kusurlu; hız yapan sürücü ise %98 asli kusurlu sayılabilir. Bu durumda tazminat talebinde yüksek oranda kusurlu taraf sorumlu tutulur.
Kusur Oranının Tazminat Hesaplarına Etkisi
Tazminat miktarı belirlenirken kusur oranı doğrudan etkilidir. KTK 31/1-a kusur oranı düşük olduğunda, mağdur tarafın alacağı tazminat daha yüksek olur. Sigorta şirketleri, mağdurun kusur oranını düşürmek için bazen farklı raporlamalar yapabilir; bu durumda uzman avukat desteği büyük önem taşır.
Örneğin; %2 kusur oranı belirlenen bir sürücü, araç değer kaybı, onarım gideri ve araç mahrumiyet bedeli gibi kalemlerde daha fazla tazminat talep etme hakkına sahiptir. Bu oran aynı zamanda zorunlu trafik sigortası kapsamında ödenecek miktarın hesaplanmasında da belirleyici olur.
Bilirkişi Raporu ve Sigorta Süreci
Kusur oranı belirlenirken bilirkişinin değerlendirmesi kilit rol oynar. Bilirkişi raporu, kazanın oluş şekli, hava durumu, trafik yoğunluğu ve sürücü davranışları dikkate alınarak hazırlanır. Raporun ardından sigorta eksperi tarafından maddi hasar tespiti yapılır. Taraflardan biri raporu hatalı bulursa, Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurarak itiraz edebilir.
Bu süreçte delillerin eksiksiz sunulması, hem kusur oranının hem de tazminatın doğru hesaplanmasını sağlar. Çözüm Avukatlık ve Arabuluculuk Ofisi, bu tür teknik değerlendirmelerde müvekkillerine kapsamlı hukuki destek sağlamaktadır.
Kazaya Karışan Tarafların Hakları
31/1-a kapsamındaki kazalarda mağdur olan sürücüler aşağıdaki haklara sahiptir:
31/1-a Kapsamındaki Kazalarda Mağdurun Hakları
Bu hakların kullanımı, sürelere ve delil bütünlüğüne bağlıdır. Bu nedenle sürecin başında profesyonel bir trafik hukuku avukatından destek alınması önerilir.
31/1-a Kusur Oranına İtiraz Nasıl Yapılır?
31/1-a Kusur Oranına İtiraz Nasıl Yapılır?
Kusur oranına itiraz etmek isteyen sürücü, sigorta şirketinin belirlediği oranı kabul etmediğinde yazılı itiraz başvurusunda bulunabilir. Öncelikle kendi sigorta şirketine başvurulur; çözüm sağlanamazsa Sigorta Tahkim Komisyonu devreye girer. Komisyonun kararına da itiraz mümkündür; bu durumda dava açılabilir.
İtiraz sürecinde kullanılabilecek başlıca belgeler şunlardır:
- Kaza tespit tutanağı ve olay yeri fotoğrafları,
- Bilirkişi raporu ve tanık ifadeleri,
- Eksper değerlendirmesi ve onarım faturaları.
Bu belgelerin doğru şekilde sunulması, hak kaybı yaşanmadan adil bir kusur oranı belirlenmesini sağlar.
Çözüm Avukatlık ve Arabuluculuk Ofisi’nin Rolü
Çözüm Avukatlık ve Arabuluculuk Ofisi, trafik kazaları ve kusur oranı itirazları konusunda uzun yıllara dayanan deneyime sahiptir. Müvekkillerine sunduğu hizmetler arasında:
- Kusur oranı analiz ve itiraz dosyalarının hazırlanması,
- Sigorta Tahkim Komisyonu başvurularının yürütülmesi,
- Bilirkişi raporlarının hukuki açıdan değerlendirilmesi,
- Tazminat hesaplarının uzman destekle kontrol edilmesi,
- Arabuluculuk sürecinde çözüm odaklı görüşmelerin yönetilmesi
yer almaktadır. Amacımız, müvekkilin hak ettiği maddi ve manevi tazminatın eksiksiz biçimde alınmasını sağlamaktır.
Sık Sorulan Sorular – KTK 31/1-a Kusur Oranı
Sık Sorulan Sorular – KTK 31/1-a Kusur Oranı
Trafik kazalarında KTK 31/1-a maddesi sıkça gündeme gelir. Aşağıda, bu konuyla ilgili en çok sorulan sorulara yanıt verilmiştir.
KTK 31/1-a kusur oranı yüzde kaçtır?
Genellikle %2 ile %25 arasında değişir. Ancak bu oran, kazadaki ihlalin niteliğine ve tarafların davranışlarına göre farklılık gösterebilir.
%2 kusur oranı ne anlama gelir?
Bu oran, sürücünün kazada tali düzeyde kusurlu olduğunu gösterir. Yani kazanın oluşumuna küçük bir katkısı vardır, asıl sorumluluk diğer tarafta kabul edilir.
Kusur oranı tazminatı nasıl etkiler?
Kusur oranı düştükçe, mağdur tarafın tazminat miktarı artar. Düşük oran, mağduriyetin büyük kısmının karşı tarafa ait olduğunu ifade eder.
Kusur oranına nasıl itiraz edilir?
Sigorta şirketine veya Sigorta Tahkim Komisyonu’na dilekçe verilerek itiraz yapılabilir. Hatalı raporlar düzeltilirse tazminat yeniden hesaplanır.
31/1-a maddesi hangi durumlarda uygulanmaz?
Kazanın sebebi trafik işareti ihlali değilse veya başka bir madde doğrudan ihlali düzenliyorsa, 31/1-a kapsamında değerlendirme yapılmaz.
31/1-a trafik cezası nedir?
Bu madde, sürücülerin trafik işaret, levha ve yer çizgilerine uymama hâllerini düzenler. İhlal tespit edildiğinde idari para cezası uygulanır ve kazaya neden olunmuşsa kusur oranı da ayrıca değerlendirilir.
Kazada %100 haklı olduğunuzda ne olur?
Sürücü tamamen kusursuz bulunduğunda, trafik kazası kusur oranı %0 olarak belirlenir. Bu durumda tazminatın tamamı karşı tarafa veya onun sigorta şirketine ait olur.
KTK 30/1-a asli kusur mu?
Evet. 30/1-a maddesi asli kusur sayılan ihlaller arasında yer alır. Ancak KTK 31/1-a kusur oranı genellikle tali kusur kapsamında değerlendirilir, çünkü ihlalin kazaya etkisi daha sınırlıdır.
Kazada yüzde kaç kusurlu olduğunuzu nasıl öğrenirsiniz?
Kusur oranı; kaza tespit tutanağı, bilirkişi raporu ve sigorta eksper incelemesiyle belirlenir. Bu belgeler Sigorta Bilgi Merkezi (SBM) üzerinden veya sigorta şirketinizden temin edilebilir.
Kusur oranını kim belirler?
Kazadan sonra ilk değerlendirmeyi polis veya jandarma yapar. Ancak kesin kusur oranı, bilirkişi incelemesi ve gerektiğinde mahkeme kararıyla belirlenir.
KTK 52/1-a maddesinde kusur oranı nedir?
52/1-a maddesi, kavşaklarda dönüş kurallarına uymayan sürücüleri kapsar ve genellikle %50 veya üzeri oranlarda kusur tespiti yapılır. 31/1-a’ya göre daha ağır kabul edilir.
KTK 53/1-a maddesinde kusur oranı nedir?
53/1-a maddesi, takip mesafesine uymama hâlini düzenler. Bu tür ihlallerde kusur oranı %75’e kadar çıkabilir. Bu yönüyle 31/1-a’ya kıyasla daha yüksek sorumluluk doğurur.
Trafik cezasına itiraz ettim, kaybettim; mahkeme masrafı ne kadar?
İtirazın reddi hâlinde ödenecek masraf, mahkemenin belirlediği gider avansı ve harç tutarına göre değişir. Ortalama 2025 yılı itibarıyla 800–1500 TL arası bir masraf söz konusudur.
Kazada kusur oranını hakim mi belirler?
Evet. Eğer taraflar arasında anlaşmazlık varsa veya bilirkişi raporuna itiraz edilirse, son kararı mahkeme hakimi verir. Bu karar, tazminat miktarını da doğrudan etkiler.
Kazada %2 kusur oranı ne anlama gelir?
%2 kusur oranı, sürücünün kazada tali düzeyde kusurlu olduğunu gösterir. Bu oran, tazminat hesaplamalarında mağdur lehine avantaj sağlar.
31/1-a kusur oranına nasıl itiraz edilir?
Sigorta şirketinin belirlediği oran hatalıysa, önce yazılı itiraz yapılır. Çözüm sağlanmazsa Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurulabilir. Gerekirse dava açma yolu da mümkündür.
Kazada %100 kusurlu bulunursam ne olur?
Bu durumda tüm zarar ve tazminat yükümlülüğü kusurlu tarafa aittir. Sigorta poliçesi varsa, zorunlu trafik sigortası teminat limitleri dâhilinde ödeme yapılır.
31/1-a ihlali hangi durumlarda uygulanmaz?
Kazanın sebebi trafik işaret veya levhasına uymama değilse, örneğin hız veya geçiş önceliği ihlali varsa, olay farklı bir madde kapsamında değerlendirilir.
