2025 Vekalet Ücreti Hesaplama Rehberi: Avukatlık Ücretleri Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey

🧠 Yapay Zeka ile Özetle:

Bir hukuki sürece dahil olan bireyler ve kurumlar için en temel endişelerden biri, sürecin maliyetine ilişkin belirsizliktir. Avukatlık hizmetlerinin bedeli olan vekalet ücreti hesaplama, çoğu zaman karmaşık ve anlaşılması güç bir konu olarak algılanmaktadır. Bu rehber, söz konusu belirsizliği ortadan kaldırmak amacıyla hazırlanmıştır. Temel amacı, vekalet ücretlerinin nasıl hesaplandığını, hangi yasal ilkelere dayandığını ve müvekkillerin bu süreçte finansal olarak ne beklemesi gerektiğini şeffaf bir şekilde ortaya koymaktır.

Bu kapsamlı analiz, Türkiye Barolar Birliği (TBB) tarafından hazırlanan ve 3 Ekim 2024 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 2025 yılı Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi (AAÜT) hükümlerine dayanmaktadır. Rehber, hem hukuki yardım almayı düşünen vatandaşlar için bir yol haritası sunmakta hem de yasal sürece dahil olan herkes için finansal öngörülebilirlik sağlamayı hedeflemektedir.

Hukuki süreçlerde maliyet öngörüsü sağlamak amacıyla tasarlanmış bir vekalet ücreti hesaplama aracı, yasal olarak belirlenen asgari ücret miktarını saniyeler içinde öğrenmek için en pratik yöntemdir. Bu bölüm, böyle bir aracın nasıl kullanılacağını ve sonuçların nasıl yorumlanması gerektiğini adım adım açıklamaktadır.

Vekalet Ücreti Hesaplama Aracımız Nasıl Kullanılır: Adım Adım Bir Kılavuz

Hesaplama aracından en doğru sonucu alabilmek için aşağıdaki adımların izlenmesi gerekmektedir. Her bir adım, ücretin belirlenmesinde kritik bir rol oynayan yasal bir parametreye karşılık gelmektedir.

Adım 1: Davanızın Ücret Yapısını Seçin – Nispi mi, Maktu mu?

İlk olarak, davanın niteliğine göre ücretlendirme türünün belirlenmesi gerekir. Bu seçim, hesaplamanın temelini oluşturur.

• Nispi Vekalet Ücreti: Eğer dava konusu belirli bir parasal değer içeriyorsa (örneğin bir alacak davası, tazminat talebi veya bir malın değerine ilişkin uyuşmazlık), bu seçenek tercih edilmelidir. Hesaplama, dava değeri üzerinden yüzdesel oranlarla yapılır.
• Maktu Vekalet Ücreti: Eğer davanın konusu parayla ölçülemiyorsa (örneğin boşanma, velayet, ceza davaları veya bir tespit davası), bu seçenek seçilmelidir. Bu durumda ücret, TBB tarafından her mahkeme ve iş türü için sabit bir tutar olarak belirlenir.

İstanbul Avukat

Adım 2: Mahkeme veya Hukuki İş Türünü Belirleyin

Davanın görüleceği veya hukuki yardımın alınacağı yargı merciinin seçilmesi zorunludur. Vekalet ücretleri, davanın görüldüğü mahkemenin türüne (örneğin, Asliye Hukuk Mahkemesi, Sulh Hukuk Mahkemesi, Ağır Ceza Mahkemesi) veya hukuki işlemin niteliğine (örneğin, İcra Takibi, İhtarname Düzenlenmesi) göre önemli ölçüde farklılık gösterir.

Vekalet Ücreti Hesaplama Aracı

Adım 3: Davanın Parasal Değerini (Dava Değeri) Girin

Bu adım, yalnızca “Nispi Vekalet Ücreti” seçeneği için geçerlidir. “Dava Değeri” alanı, uyuşmazlığın merkezinde yer alan toplam parasal tutarı ifade eder. Bu, talep edilen alacak miktarı, tazminat bedeli veya uyuşmazlık konusu malın değeri olabilir. Hesaplama, bu tutar üzerinden kademeli oranlar kullanılarak yapılacaktır.

Adım 4: Sonuçlarınızı Yorumlama – Mahkemece Hükmedilen Ücreti Anlamak

Hesaplama aracı tarafından sunulan sonuç, Karşı Vekalet Ücreti (diğer adıyla Yasal Vekalet Ücreti) olarak adlandırılan tutardır. Bu, bir dava sonunda mahkemenin, davayı kaybeden tarafın, kazanan tarafın avukatına ödemesine hükmettiği yasal asgari ücrettir. Bu noktada kritik bir ayrımın anlaşılması gerekir: Hesaplanan bu tutar, müvekkilin kendi avukatına ödemeyi taahhüt ettiği toplam ücreti temsil etmez. Bu iki ücret türü arasındaki fark, bir sonraki bölümde detaylı olarak incelenecektir.

Vekalet Ücretinin Yasal Dayanağı: Temel Kavramlar ve Düzenleyici Kanunlar

Vekalet ücreti hesaplama mantığını tam olarak kavrayabilmek için pratik araçların ötesine geçerek konunun yasal temellerini anlamak gerekir. Ücretlerin neden bu şekilde belirlendiği, hukuk sistemimizdeki iki temel kanun ve yönetmelik tarafından düzenlenmektedir.

Temel Hukuki Çerçeve

Avukatlık ücretlerinin yasal çerçevesi iki ana metin üzerine kuruludur:

1. 1136 sayılı Avukatlık Kanunu: Bu kanun, avukatlık mesleğinin genel kurallarını, avukatın hak ve yükümlülüklerini ve ücretlendirme prensiplerini belirleyen ana yasal metindir.
2. Türkiye Barolar Birliği Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi (AAÜT): Avukatlık Kanunu’na dayanarak TBB tarafından her yıl güncellenen ve Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren bu tarife, avukatların alabileceği en düşük ücret miktarını (asgari ücreti) belirler. Mahkemeler, hükmedecekleri vekalet ücretini bu tarifeye göre hesaplamak zorundadır.

“Vekalet Ücreti” Tanımı: Bilinmesi Gereken İki Farklı Tür

Hukuki süreçlerde “vekalet ücreti” terimi kullanıldığında, aslında birbirinden tamamen farklı iki mali yükümlülük kastediliyor olabilir. Bu ayrımı anlamak, müvekkil-avukat ilişkisinde şeffaflık ve finansal netlik için hayati önem taşır.

Akdi Vekalet Ücreti: Sizinle Avukatınız Arasındaki Anlaşma

1. Akdi Vekalet Ücreti: Sizinle Avukatınız Arasındaki Anlaşma

Bu ücret, müvekkil ile avukat arasında yapılan özel bir sözleşme ile serbestçe belirlenen ücrettir. Taraflar, hukuki yardımın niteliği, karmaşıklığı ve süresini göz önünde bulundurarak bir ücret üzerinde anlaşırlar. Ancak bu sözleşme serbestisi mutlak değildir ve iki temel yasal sınırlamaya tabidir:

• Asgari Sınır: Anlaşılan ücret, o iş için AAÜT’de belirlenen asgari tutarın altında olamaz. Avukatlık Kanunu’nun 164. maddesinin 4. fıkrası, asgari tarifenin altında bir ücret kararlaştırılmasını yasaklar.
• Azami Sınır: Konusu para olan veya para ile değerlendirilebilen dava ve işlerde, oran olarak belirlenen akdi vekalet ücreti, dava değerinin yüzde yirmi beşini (25) geçemez.

Karşı (Yasal) Vekalet Ücreti: Davayı Kaybeden Tarafça Ödenen Bedel

2. Karşı (Yasal) Vekalet Ücreti: Davayı Kaybeden Tarafça Ödenen Bedel

Bu ücret, dava sonunda mahkeme tarafından belirlenen ve davada haksız çıkan tarafın, haklı çıkan tarafın avukatına ödemekle yükümlü olduğu ücrettir. Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) uyarınca, karşı vekalet ücreti bir “yargılama gideri” olarak kabul edilir ve davanın bir maliyeti olarak görülür.

Bu noktada, müvekkiller tarafından en sık yanlış anlaşılan ve potansiyel uyuşmazlıklara yol açan ilke devreye girer. Avukatlık Kanunu’nun 164. maddesinin son fıkrası, “dava sonunda, kararla tarifeye dayanılarak karşı tarafa yüklenecek vekâlet ücreti avukata aittir” hükmünü amirdir. Bu hükmün pratik anlamı şudur: Mahkemenin karşı taraftan tahsil edilmesine karar verdiği vekalet ücreti, müvekkilin avukatına olan borcunu otomatik olarak azaltmaz; bu ücret doğrudan avukatın yasal hakkıdır.

Bu durum, “iki cüzdan” prensibi olarak adlandırılabilecek bir mali gerçeklik yaratır. Örneğin, bir müvekkil avukatıyla 100.000 TL’lik bir akdi vekalet ücreti için anlaşmış olsun. Dava kazanıldığında, mahkeme AAÜT’ye göre 60.000 TL’lik bir karşı vekalet ücretine hükmedebilir. Müvekkilin sezgisel beklentisi, avukatına artık sadece 40.000 TL (100.000 – 60.000) borcu kaldığı yönünde olabilir. Ancak yasa, avukatın hem müvekkilinden anlaştıkları 100.000 TL’yi hem de karşı taraftan mahkemenin hükmettiği 60.000 TL’yi talep etme hakkına sahip olduğunu belirtir. Elbette avukatlar, akdi sözleşmelerinde, karşı taraftan tahsil edilecek ücretin müvekkilin borcundan düşüleceğini kararlaştırabilirler; ancak bu, yasanın getirdiği bir zorunluluk değil, taraflar arasındaki anlaşmaya bağlı bir durumdur. Anayasa Mahkemesi, bu kuralın avukatlık hizmetinin karşılıksız kalmamasını sağlama ve ücret uyuşmazlıklarını önleme amacı güttüğünü belirterek Anayasa’ya aykırı olmadığına karar vermiştir. Bu ilkenin en baştan açıkça konuşulması, sürecin sağlıklı ilerlemesi için esastır.

İş Kazası Tazminat Hesaplama

Karşı Vekalet Ücreti Hesaplanması: 2025 AAÜT Uygulaması

Bu bölüm, mahkemeler tarafından hükmedilen karşı vekalet ücretinin 2025 yılı tarifesine göre nasıl hesaplandığını pratik tablolar ve somut örneklerle açıklamaktadır.

Yöntem 1: Nispi Vekalet Ücreti – Parasal Değeri Olan Davalar İçin

Dava konusunun değeri para ile ölçülebildiğinde, vekalet ücreti, dava değeri üzerinden artan oranlı (kademeli) bir sistemle hesaplanır. Bu sistemde, dava değerinin farklı dilimlerine farklı yüzdesel oranlar uygulanır.

Tablo 1: 2025 Yılı Nispi Vekalet Ücreti Tarifesi

Aşağıdaki tablo, 2025 yılı için geçerli olan kademeli oranları göstermektedir.

Detaylı Hesaplama Örneği: 2.500.000 TL Değerinde Bir Dava
Dava değeri 2.500.000 TL olan bir alacak davası için karşı vekalet ücretinin 2025 tarifesine göre nasıl hesaplanacağını adım adım inceleyelim:

• Adım 1: İlk 400.000 TL’lik dilim için:$400.000\times 0.16=64.000$ TL
• Adım 2: Sonraki 400.000 TL’lik dilim için (Toplam 800.000 TL’ye ulaşıldı):$400.000\times 0.15=60.000$ TL
• Adım 3: Sonraki 800.000 TL’lik dilim için (Toplam 1.600.000 TL’ye ulaşıldı):$800.000\times 0.14=112.000$ TL
• Adım 4: Kalan tutar için (2.500.000 – 1.600.000 = 900.000 TL). Bu tutar, 1.200.000 TL’lik oranlı dilimin içine girmektedir:$900.000\times 0.11=99.000$ TL
• Adım 5: Toplam Karşı Vekalet Ücreti:$64.000+60.000+112.000+99.000=335.000$ TL

Yöntem 2: Maktu Vekalet Ücreti – Parasal Değeri Olmayan Davalar İçin

Dava konusunun parasal bir değere sahip olmadığı durumlarda, AAÜT her bir dava ve mahkeme türü için sabit, yani “maktu” bir ücret belirlemiştir.

Tablo 2: 2025 Yılı Seçilmiş Maktu Vekalet Ücretleri

Aşağıdaki tablo, sık karşılaşılan bazı dava türleri için 2025 yılında geçerli olan maktu vekalet ücretlerini göstermektedir.

Özel Durum: İcra Takiplerinde Vekalet Ücreti (İcra Vekalet Ücreti)

İcra daireleri aracılığıyla yürütülen alacak tahsilatı süreçlerinde de vekalet ücreti doğar. Bu ücret, tahsil edilen alacak miktarı üzerinden yukarıdaki nispi tarife (Tablo 1) kullanılarak hesaplanır. Ancak burada çok önemli bir kural vardır: Hesaplanan nispi vekalet ücreti, icra dairelerindeki takipler için belirlenen maktu asgari ücretin altında kalamaz. 2025 yılı için bu maktu asgari tutar

6.000 TL‘dir. Örneğin, 10.000 TL’lik bir alacak için yapılan icra takibinde nispi hesaplama (

$10.000\times 0.16=1.600$ TL) maktu ücretin altında kaldığından, borçludan talep edilecek icra vekalet ücreti 6.000 TL olacaktır.

2025 yılı tarifesi, sadece enflasyonist bir artışı değil, aynı zamanda dava maliyetlerinde yapısal bir yükselişi de beraberinde getirmektedir. Nispi ücret tarifesindeki parasal dilimlerin eşiklerinin neredeyse iki katına çıkarılması, bu değişimin en somut göstergesidir. 2024 tarifesinde ilk dilim olan ‘lık oran ilk 200.000 TL için uygulanırken, 2025’te aynı oran ilk 400.000 TL için geçerli kılınmıştır. Bu, herhangi bir dava değerinin daha büyük bir kısmının, daha yüksek yüzdeli dilimlerde vergilendirileceği anlamına gelir. Sonuç olarak, bu yapısal değişiklik, özellikle orta ve yüksek değerli davalarda uyuşmazlığın finansal riskini artırmakta, tarafları uzlaşma ve arabuluculuk gibi alternatif çözüm yollarına daha fazla yöneltebilecek bir etki yaratmaktadır.

Bölüm 4: Taban Ücretin Ötesi: Ek Maliyetler ve Ücret Anlaşmaları

Bir hukuki sürecin toplam maliyeti, sadece mahkemenin hükmettiği veya tarifede yazan taban ücretten ibaret değildir. Nihai maliyeti oluşturan başka unsurlar ve tarafların ücretlendirme konusunda yapabileceği farklı anlaşma modelleri de mevcuttur.

İş Kazası Avukatı

Anlaşmanızı Yapılandırmak: Akdi Vekalet Ücreti Modelleri

Müvekkiller ve avukatlar, aralarındaki sözleşmede farklı ücretlendirme modelleri üzerinde anlaşabilirler :

• Sabit Ücret (Maktu Ücret): Davanın veya hukuki işin tamamı için baştan belirlenen tek bir ücret.
• Saatlik Ücret: Avukatın dava için harcadığı zamana göre faturalandırma yapılan model.
• Başarıya Bağlı Ücret (Paylı Vekalet Ücreti): Ücretin, davanın kazanılması şartına bağlandığı modeldir. Dava kazanıldığında, elde edilen maddi değerin (tazminat, alacak vb.) önceden anlaşılan bir yüzdesi avukatlık ücreti olarak ödenir. Bu modelde de Avukatlık Kanunu’ndaki dava değerinin ‘ini geçememe kuralı geçerlidir.

Gizli Çarpanlar: KDV ve Stopaj

Hesaplanan brüt vekalet ücretine eklenen vergisel yükümlülükler, nihai maliyeti önemli ölçüde etkiler.

• Katma Değer Vergisi (KDV): Tüm avukatlık hizmetleri, mevcut durumda oranında KDV’ye tabidir. Bu vergi, müvekkilin avukatına ödeyeceği akdi vekalet ücretine eklenir.
• Stopaj (Gelir Vergisi Tevkifatı): Eğer avukata ödeme yapan müvekkil bir tacir veya şirket ise, brüt vekalet ücreti üzerinden oranında gelir vergisi kesintisi (stopaj) yaparak avukat adına vergi dairesine ödemekle yükümlüdür.

Diğer Zorunlu Giderler: Danışma ve Noter Masrafları

Hukuki süreç, dava açılmadan önce danışmanlık hizmeti ve vekaletname çıkarılması gibi adımlarla başlar.

Tablo 3: 2025 Yılı Asgari Avukatlık Danışma Ücretleri (AAÜT)

TBB’nin 2025 tarifesi, danışmanlık hizmetleri için de asgari ücretleri belirlemiştir.

Noter Masrafı

Bir avukata dava takibi için yetki vermek amacıyla noterden “genel dava vekaletnamesi” çıkarmanın maliyeti 2025 yılı için ortalama 1.200 TL civarındadır. Ancak tapu devri, araç satışı gibi özel yetkiler içeren vekaletnamelerin masrafı daha yüksek olabilir.

Vekalet ücretlerini değerlendirirken, TBB’nin belirlediği asgari (minimum) tarife ile Ankara Barosu gibi büyük baroların yayımladığı tavsiye niteliğindeki tarifeler arasındaki farkı bilmek önemlidir. TBB tarifesi, yasal olarak inilebilecek en alt sınırı ve mahkemelerin hükmedeceği karşı vekalet ücretinin temelini oluşturur. Ancak, bir avukatın talep edeceği

akdi vekalet ücreti; avukatın tecrübesi, davanın karmaşıklığı ve bulunduğu ildeki piyasa koşullarına göre belirlenir. Bu piyasa koşulları, genellikle baroların tavsiye niteliğindeki tarifelerine daha yakındır. Bu nedenle, TBB tarifesindeki rakamları yasal bir taban olarak görmek, ancak fiili ücretlerin bu tabanın üzerinde olabileceğini öngörmek, gerçekçi bir beklenti yönetimi için gereklidir.

Bölüm 5: Vekalet Ücreti – Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Bu bölümde, vekalet ücretleri hakkında en sık merak edilen sorulara net ve anlaşılır yanıtlar sunulmaktadır.

S1: Mahkemenin hükmettiği karşı vekalet ücretini tam olarak kim öder?

C: Davayı kaybeden taraf (haksız çıkan taraf), mahkeme kararıyla bu ücreti, davayı kazanan tarafın avukatına doğrudan ödemekle yükümlüdür.

S2: Avukatım hem benden hem de karşı taraftan ücret alabilir mi?

C: Evet, bu yasal olarak mümkündür ve konunun en temel noktalarından biridir. Avukatlık Kanunu Madde 164 uyarınca avukat, sizinle anlaştığı akdi vekalet ücretini sizden ve mahkemenin hükmettiği karşı vekalet ücretini davayı kaybeden taraftan alma hakkına sahiptir. Bunlar birbirinden bağımsız iki yasal haktır.

S3: Davayı kısmen kazanırsam vekalet ücreti ne olur?

C: Mahkeme, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 326. maddesi uyarınca, yargılama giderlerini ve bu kapsamdaki vekalet ücretini, tarafların haklılık oranlarına göre paylaştırır. Bu durumda, karşı tarafın vekalet ücretinin bir kısmını ödemek zorunda kalabileceğiniz gibi, kendi avukatınızın vekalet ücretinin de bir kısmını karşı taraftan tahsil edebilirsiniz.

S4: Vekalet ücreti, dava ettiğim miktardan daha fazla olabilir mi?

C: İcra takipleri için hükmedilen karşı vekalet ücreti, takip konusu asıl alacak miktarını geçemez. Ancak, müvekkilin avukatıyla anlaştığı

akdi vekalet ücreti, özellikle parasal değeri düşük fakat iş yükü ve karmaşıklığı yüksek davalarda, dava değerini aşabilir. Yüzdesel anlaşmalarda ise ‘lik yasal üst sınır geçerlidir.

S5: 2025 ücret tarifesindeki en büyük değişiklikler nelerdi?

C: 2025 tarifesi, 2024’e göre önemli artışlar getirdi. En dikkat çekici değişiklikler şunlardır: 1) Tüm mahkeme türleri için belirlenen maktu (sabit) ücretlerde ortalama oranında artış yapıldı. 2) Nispi (oransal) ücret dilimlerinin parasal eşikleri iki katına çıkarılarak yüksek değerli davaların maliyeti ciddi şekilde artırıldı. 3) Anonim şirketlerin bulundurmakla zorunlu olduğu sözleşmeli avukatların aylık ücreti 15.800 TL’den 32.000 TL’ye yükseltilerek ‘ün üzerinde rekor bir artış sağlandı.

S6: Sadece hukuki danışmanlık almanın maliyeti nedir?

C: 2025 TBB asgari tarifesine göre, avukatın ofisinde bir saate kadar sözlü danışmanlık ücreti 3.500 TL, yazılı danışmanlık ücreti ise 6.000 TL olarak belirlenmiştir. Ancak bu rakamlar asgari tutarlar olup, avukatın tecrübesine göre daha yüksek olabilir.

Sonuç: Hukuki Yolculuğunuzda Finansal Netlik ve Güven

Bu rehberin ortaya koyduğu gibi, avukatlık ücretleri keyfi veya belirsiz rakamlar değildir; aksine, Avukatlık Kanunu ve her yıl güncellenen Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi ile düzenlenen şeffaf ve öngörülebilir bir yasal çerçeveye tabidir. Bu sürecin en kritik noktası, müvekkilin avukatıyla arasındaki sözleşmeye dayanan akdi vekalet ücreti ile dava sonunda mahkemenin haksız çıkan tarafa yüklediği karşı vekalet ücreti arasındaki temel farkı anlamaktır.

Hukuki bir sürece başlarken tüm potansiyel ücret ve masrafların en başından avukat ile açıkça konuşulması, beklentilerin doğru yönetilmesi ve güvene dayalı bir iş ilişkisi kurulması esastır. Finansal netlik, adalet arayışı yolculuğunda tarafların enerjilerini hukuki uyuşmazlığın çözümüne odaklamalarını sağlar. Bu nedenle, tüm ücretlendirme koşullarını içeren yazılı bir avukatlık ücret sözleşmesi yapmak, her zaman en doğru ve basiretli yaklaşımdır.