Resmi Belgede Sahtecilik
Resmi belgede sahtecilik suçu anlamak için öncelikle resmi belge veya resmi belgenin ne olduğunu iyi anlamak gerekir. Resmi bir belgede sahtecilik suçunu anlamak için öncelikle resmi belgeyi yani resmi belgeyi neyin oluşturduğunu iyi bilmek gerekir. Hukuki bir tanımı olmayan “belge”, bir şey hakkında yazılan ve kimliği bulunan, hukuki bir hak doğuran ve bir gerçeği ispatlayan yazılar olarak tanımlanabilir.
Sahte belgenin ispat niteliği araştırılırken, geçerli ve hukuki bir iddiaya dayanak teşkil edecek nitelikte değilse, yani bir hakkın doğması veya sona ermesi halinde belge ispat niteliğinde değildir. Resmi bir belgede sahtecilik suçunu kişileştiren resmi belge ise, bir kamu görevlisi veya kanunen yetkili bir görevli tarafından kanuna uygun olarak ifa ettiği işleve istinaden düzenlenen belgedir. Resmi belgede sahtecilik suçu ise gerçek bir belgenin eklenmesi veya değiştirilmesi, bozulması, yok edilmesi veya aslı olmayan sahte belge düzenlenmesi durumunda ortaya çıkar.
Resmi Belgede Sahtecilik Etkin Pişmanlık
Türk Ceza Kanununun 211. maddesi, daha az ceza gerektiren belgede sahtecilik suçunu düzenlemektedir. Sonuç olarak, hukuki bir ilişkiye dayalı bir krediyi kanıtlamak veya gerçek bir durumu belgelemek amacıyla belgede sahtecilik suçunun işlenmesi, cezanın indirilmesini gerektiren nitelikli bir dava olarak düzenlenmiştir. TCK 211‘deki düzenleme şu şekildedir: “Hukuki bir ilişkiye dayalı bir iddiayı kanıtlamak veya gerçek bir durumu belgelemek amacıyla sahtecilik suçunun işlenmesi halinde, verilecek ceza 1/2 oranında indirilir.
>İlginizi Çekebilir: Ceza Avukatı[/box]
Daha az yaptırım gerektiren bu davalar, hem belgede sahtecilik hem de özel belgede sahtecilik için geçerlidir. Durumun doğru veya gerçek olduğunu kanıtlama zorunluluğu yoktur, önemli olan belgede sahtecilik suçunu işleyen kişinin bu suçun doğruluğuna ve bu durumun gerçekliğine inanarak bu suçu işlemesi ve iyiliğe inanmasıdır. Kısacası bu maddede düzenlenen hafifletici durumun uygulanması için; yazar, yasal bir menfaati veya mevcut bir gerçeği kanıtlamak için hareket etmelidir. Ayrıca var olan bir hakkı kanıtlamak için yapılan belge sahtecilik suçlarına ilişkin çok sayıda Yargıtay kararı bulunmaktadır.
Resmi Belgede Sahtecilik Nedir?
TCK 204/1 maddesi nedir? Resmi bir belgede tahrifat yapan, gerçek bir resmi belgeyi başkalarını yanıltacak şekilde değiştiren veya sahte resmi belge kullanan kişi iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
TCK 204 2 Görevi nedeniyle düzenlemeye yetkili olduğu bir resmi belgeyi tahrif eden, gerçek bir belgeyi başkalarını yanıltıcı şekilde değiştiren, sahte belge düzenleyen veya sahte resmi belge kullanan kamu görevlisi, üç yıldan sekiz yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
TCK 204/3 Resmi belgenin sahteciliğin kanunla sabit olduğu ispatlanıncaya kadar geçerli olması halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.
–Sahte bir resmi belge düzenlemek, gerçekten düzenlenmiş resmi bir belgeyi başkalarını yanıltacak şekilde değiştirmek veya sahte belge kullanmak kanunen 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
– Yazılı fiillerin (ve ayrıca sahte belge düzenlenmesi) ilgili belgeyi vermeye yetkili kişi tarafından görevi nedeniyle işlenmesi halinde, cezası artırılarak 3’ten 8’e kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Kişi tahrif ettiği belgeyi başka bir suçun işlenmesi sırasında kullanırsa hem belgede sahtecilikten hem de işlediği diğer suçtan dolayı ayrı ayrı cezalandırılır. Kişinin hukuki ilişkiden kaynaklanan bir kredisi varsa ve bunu ispat veya gerçek bir durumu belgelemek için sahtecilik suçunu işlerse, verilecek ceza yarı oranında indirilir.
Resmi Belgede Sahtecilik Dava Zamanaşımı
Türk Ceza Kanunu kapsamına giren ihbarı zorunlu suçlarda, ihbarın süresi genellikle işlem yapıldıktan sonra 6 ay olarak belirlenir. Belgede sahtecilik suçu şikayete odaklanmadığı için şikayet veya zamanaşımı söz konusu değildir.
Bu resmi belgeyi sahte düzenleme zamanaşımı en basit şekliyle 8 yıl olduğu göz önüne alındığında, şikayetçinin 8 yıl içinde suçu savcılığa bildirmesi halinde savcılık soruşturma başlatır. Ancak resmi belgelerde sahtecilik suçunun bir an önce savcılığa bildirilmesi, soruşturmanın etkin bir şekilde yürütülebilmesi için büyük önem taşımaktadır.
Resmi Belgede Sahtecilik Hangi Mahkeme
Resmi belgeyi sahte düzenleme suçunun mahkemesi; Genel bir kural olarak, resmi belgelerde sahtecilikten sorumlu mahkeme, Asliye Ceza Mahkemesi‘dir. Ancak, resmi belgeyi sahte düzenleyenin kamu görevlisi olması halinde yetkili mahkeme Asliye Ceza Mahkemesi olacaktır. Resmi belgelerde sahtecilik suçunda yetkili mahkeme, kamu görevlisi olup olmamasına göre suçun işlendiği yer Ağır Ceza Mahkemesi veya Asliye Ceza Mahkemesidir.
Resmi Belgelerde Sahtecilik Ve Mağdur
Resmi belgede sahtecilik suçunda korunan hukuki menfaat, kamu güvenidir. Bu anlamda resmi belgelerde sahtecilik suçu ceza hukuku anlamında “kamu güvenine karşı suçlar” kategorisine girmektedir. Bu nedenle belgede sahtecilik suçu bir kişiye karşı işlense de söz konusu suç açısından mağdur aslında toplumu oluşturan tüm kişilerdir. Çünkü resmi belgelerde sahtecilik suçunun işlenmesi toplumun yani halkın bu belgelere olan güvenini azaltmaktadır.
Yukarıda belirtilen nedenlerle resmi belgeyi sahte düzenleme suçunun mağdurları şirketi oluşturan tüm kişiler olmakla birlikte, sahtecilik suçundan dolayı maddi veya manevi zarara uğrayanlar soruşturmaya katılabilir.
Resmi Evrakta Sahtecilik Ve Şikayet Süresi
TCK’da şikayetin süresi genellikle fiilin işlendiği tarihten itibaren 6 aydır.
Resmi belgede sahtecilik suçu şikayete bağlı olmadığı için şikayet süresi yoktur. Bu suç için zamanaşımı süresi 8 yıl olduğu için, en basit durumda bile şikayetçinin 8 yıl içinde suçu savcılığa ihbar etmesi halinde savcılık soruşturma açabiliyor. Ancak suçun bir an önce savcılığa bildirilmesi etkin bir soruşturma için önemlidir.
Resmi Evrakta (Belgede) Sahtecilik Suçunun Şartları
Resmi belgelerde sahtecilik suçunun maddi nesnesi resmi bir belgedir. Aldatma ve suç özelliği taşıyan resmi belgenin özellikleri, kamu görevlisi tarafından işlenen suç hallerine aşağıda tek tek değinilecektir.
Belge (Belge) Ve Resmi Belgede Sahtecilik Suçu
Resmi belgelerde sahtecilik suçunun konusunu oluşturan belgenin bazı özellikleri taşıması gerekir. Suça konu olan belgenin özellikleri şunlardır:
Resmi Belgede Sahtecilik Yazılı Belgede İşlenebilir
Suçun konusu olan resmi belge yazılı olmalı ve belgede bir dil kullanılmalıdır. Ancak, okunaklı belgelerde resmi belgelerde sahtecilik yapılabilir. Orijinali okunamayan ve içeriği anlaşılamayan belgeler herhangi bir zarara yol açmayacağından resmi belgelerde sahtecilik suçuna konu olamaz.
Resmi Bir Belgedeki Sahtecilik, İspat Değeri Olan Bir Belgede İşlenebilir.
Resmi belgelerde sahtecilik ancak ispat değeri olan resmi bir belgede yapılabilir. Resmi belgenin ispat değeri yoksa yani hukuki değeri yoksa suç yoktur. Belgenin bir hakkın doğumu veya sona ermesi konusunda ispat gücüne sahip olması gerekir. Yasal hak talebine dayanak teşkil etmeyen belgelerde resmi belgede sahtecilik söz konusu değildir.
Hukuki delili olan belgeler, “Özel Belgeler” ve “Resmi Belgeler” olmak üzere ikiye ayrılır. Özel bir belge, belirli bir konuda kanıt olarak hazırlanan resmi bir belgedir. Örneğin noterden alınmış vekaletname, mahkeme kararı, icra dairesinden ödeme emri, nüfus cüzdanı, pasaport, araç ruhsatı vb. bu tür belgeler özel belgelerdir. Tesadüfi Belge ise belirli bir konuda delil olarak hazırlanmasa da içeriğinden dolayı sonradan delil niteliği kazanan bir belgedir.
Resmi Belgenin “Düzenlendiği” Belgeden Anlaşılmalıdır.
Resmi belgede sahtecilik suçunun konusunu oluşturan belgenin gerçekliğinin kişi veya kurum tarafından düzenlenmesi gerekir. Belgenin doğruluğunu düzenleyen kişi veya kurum yoksa resmi belgeyi sahte olarak düzenleme suçu oluşmaz. Düzenleyen kişi, adı, soyadı ve imzası ile belge üzerindeki bir amblem veya imza ile anlaşılabilir. Örneğin, resmi bir belge olarak kabul edilen kambiyo senetlerinin imzalanması, onları düzenleyen kişiyi akredite eder. Ayrıca İSKİ, Milli Piyango, İBB vb. Düzenleyici kurum, aşağıdaki gibi amblemli resmi belgelerden anlaşılabilir.
Resmi Belge Bir Kamu Görevlisi Tarafından Hazırlanmalıdır.
Suça konu olan resmi belge, bir kamu görevlisinin düzenleyebileceği belgelerden biri olmalıdır. Belgede adı geçen kamu görevlisi, suça konu olan resmi belgenin doğruluğunu düzenleme yetkisine sahip olmalıdır. Kamu görevlisinin, suça konu olan resmi belgenin doğruluğunu düzenleme yetkisi yoksa, resmi belgeyi sahte olarak düzenleme suçu oluşmaz. Bazı belgelerin gerçekliği kanunun özel hükmü uyarınca kamu görevlisi tarafından düzenlenmese de resmi belgelerde sahtecilik suçunun konusunu oluşturmaktadır. Gerçek bir kamu görevlisi tarafından düzenlenmese dahi resmi belgede sahtecilik suçunu oluşturan belgeler şunlardır: mektup veya çek gibi kambiyo senetleri, malı temsil eden belgeler, hisse senetleri, bonolar, vasiyetler.
Resmi Belgede Sahtecilik ve Belgenin Özel Şekil Koşulları
Resmi belgelerde sahtecilik suçunun gerçekleşmesi için belgenin belirli bir şekilde düzenlenmesi şart değildir. Herhangi bir resmi belge suçun nesnesi olabilir. Örneğin 3 kişilik bir heyet tarafından hazırlanan bilirkişi raporunda bir bilirkişinin imzası eksik ise resmi belgede usul eksikliği vardır. Bu belge bir kişi tarafından sahte olsa dahi resmi belgelerde sahtecilik suçu oluşmaz. Çünkü, imza eksikliği nedeniyle, belge kanunla belirlenmiş resmi ve usuli gerekliliklere sahip değildir.
Resmi Evrakta Sahtecilik Suçu ve Zarar Olasılığı
Resmi belgelerde sahtecilik suçu, kamu güvenini ihlal etmeli ve kişilerin haklarını ihlal ederek zarar görme ihtimalini yaratmalıdır. Suça konu olan resmi belgenin somut bir zarara yol açması gerekmez. Yargılama sırasında suçun unsurlarını belirlemek için mahkeme, belgenin neden olduğu fiili zararın değil zarar olasılığının olup olmadığını araştırmalıdır. Zarar vermeye elverişli olmayan belgeler, resmi belgede sahtecilik suçu oluşturmaz.
Resmi Evrakta Sahtecilik Yargıtay Kararları
Belgede sahtecilik, Türk Ceza Kanunu’nun “Topluma Karşı Suçlar” başlıklı üçüncü bölümünün “Kamu güvenliğine karşı suçlar” başlıklı dördüncü bölümünün 204 ve 212 nci maddeleri arasında düzenlenmiştir.
Belgede sahtecilik suçunun konusu “belge”dir. Türk Ceza Kanununda yer alan belgede sahtecilik suçundan bahsedebilme; Sahte, değiştirilmiş, kullanılmış, bozulmuş, yok edilmiş veya başkalarını yanıltacak şekilde gizlenmiş bir belge olmalıdır.
Özel Belgede ve Resmi Evrakta Sahtecilik Suçlarında Zincirleme Suç Uygulaması
Resmi veya özel belgelerde sahtecilik suçuna konu olan birden fazla belgenin aynı anda ibraz edilmesi veya ele geçirilmesi halinde eser sahibi tek bir suçtan dolayı cezalandırılır ve zincirleme suç hükümleri uygulanmaz. Bu durumda, yani aynı anda birden fazla belgenin ibraz edilmesi veya ele geçirilmesi halinde mahkeme, suça konu belge sayısı ve niteliği dikkate alınarak alt sınırdan uzaklaşan bir yaptırım uygulayabilir.
Kamu Görevlisinin Resmi Evrakta Sahtecilik Suçunda Soruşturma İzni
Kamu görevlilerinin veya diğer kamu görevlilerinin kovuşturulması için soruşturma izni; Bir memurun veya başka bir kamu görevlisinin “görevinin ifası sırasında” işlediği bir suç hakkında mahkeme tarafından kovuşturma veya kovuşturma yapılabilmesi için yetkili organın idari kararıdır. Araştırma izni verilip verilmemesi kararı idari bir karar olduğundan, idarenin kararına karşı idari yargıya itiraz edilebilir. Soruşturma izni alınması gereken durumlarda, savcılık, memurun veya diğer kamu görevlilerinin suç işlediğini öğrenir öğrenmez, iddia edilen suçla ilgili soruşturma numarası vererek kaybedilebilecek delilleri toplar, acil önlem alır.
Şikayet, bildirim veya iddialara konu olan olayları ve ileride soruşturma sırasında ortaya çıkabilecek tüm sorunları kapsayacak şekilde araştırma izni verilir.
Soruşturma izni alınması gereken kamu görevlileri ve diğer kamu görevlileri kimlerdir?
Hakkında soruşturma izni alınması gereken kişiler şunlardır:
Tüm kamu görevlileri (doktor, polis, öğretmen, tapu memuru, nüfus memuru vb.)
Devletin açtığı kadroya bağlı olarak, “kamu görevi” niteliğinde sayılan “birincil ve sürekli görevleri” yerine getiren diğer kamu görevlileri.
Resmi Evrakta Sahtecilik Suçu ve Zarar Olasılığı
Resmi belgelerde sahtecilik suçu, kamu güvenini ihlal etmeli ve kişilerin haklarını ihlal ederek zarar görme ihtimalini yaratmalıdır. Suça konu olan resmi belgenin somut bir zarara yol açması gerekmez. Yargılama sırasında suçun unsurlarını belirlemek için mahkeme, belgenin neden olduğu fiili zararın değil zarar olasılığının olup olmadığını araştırmalıdır. Zarar vermeye elverişli olmayan belgeler, resmi belgede sahtecilik suçu oluşturmaz.
Resmi Belgede Sahtecilik Suçu ve Aldatıcılık
Resmi belgede sahtecilik suçunun olmazsa olmaz şartlarından biri belgenin “aldatma” özelliği taşımasıdır. Belge sahteciliğinin zarar görme olasılığı için çok sayıda insanı yanıltabilecek nitelikte olması gerekir. Belgedeki aldatma özelliği objektif olarak mevcut olmalıdır.
Zarar görme olasılığı, belgenin nesnel özelliklerinden değil, belgeyi alan kişinin kişisel hatası, dikkatsizliği veya dikkatsizliğinden kaynaklanıyorsa, aldatmadan söz edilemez. Suçtan dolayı mağdurun veya yaralanan kişinin sebep olduğu kişisel hatalar, baştan çıkarmaya neden olmuşsa, resmi belgeyi sahte düzenleme suçu oluşmaz.
Belgeden sahtecilik açıkça anlaşılıyorsa, belgenin aldatma özelliği bulunmadığından, suçun unsuru olan “aldatma” özelliğinin oluştuğu söylenemez.
Belgenin aldatma özelliği bulunmazken, belgenin düzenlendiği devlet kurumu yetkilisi tarafından tedbirsiz davranılsa dahi resmi belgede sahtecilik suçu oluşmaz.
Resmi Belgeyi Sahte Olarak “Düzenleme” Suçu (TCK 204/1)
TCK 204 mevzuat, resmi belgelerde sahtecilik suçu için bazı isteğe bağlı işlemler öngörmektedir. Söz konusu seçmeli işlemlerden biri de “resmi belgede sahtecilik” fiilidir. Bu fiil, bir belgenin resmi bir belgeymiş gibi üretilmesi veya düzenlenmesiyle işlenir. Belge kısmen veya tamamen gerçeğe aykırı olarak düzenlenirse suç oluşur. Belgenin şekil, şekil, amblem ve diğer yazı özellikleri bakımından taklit edilmesi de “düzenleme” suçu için yeterlidir. Örneğin, nüfus müdürlüğünce düzenlenen Nüfus Cüzdanının taklidi, resmi belgeyi sahte düzenleme suçunu oluşturur.
Belgenin düzenlenmesi suçun oluşması için yeterlidir ve ayrıca kullanılmasına gerek yoktur. Belgenin aldatma özelliği varsa, belge kullanılmasa dahi resmi belgeyi sahte düzenleme suçu oluşur.
Resmi Belgeyi Başkalarını Aldatacak Biçimde Değiştirme Suçu (TCK 204/1)
Bu isteğe bağlı fiil ile suçun işlenebilmesi için öncelikle kamu görevlisi tarafından görevine ilişkin olarak düzenlenmiş gerçekçi bir resmi belgenin bulunması gerekir. TCK 204 maddesi resmi bir belgeye bir metin değiştirilir veya eklenirse, imza silinir, belge üzerindeki tarih değiştirilir veya silinir, belgede kaşıma yapılarak sahtecilik yapılırsa, belge bu değişikliklerle yanıltıcı ise, “resmi memuru değiştirme suçu” başkalarını yanıltıcı bir şekilde belgeleme” meydana gelecektir.
Belge kimyasal yollarla karalanabilir, lekelenebilir veya silinebilir. Belgede yer alan harf veya rakamların bu amaca uygun hale getirilmesi de mümkündür ve bu yönteme “ek ücret yöntemi” adı verilir. Örneğin 3 sayısı 8 olur. Bütün bu durumlarda mahkeme bilirkişi görüşü alarak sahtecilik suçunun resmi belgede işlenip işlenmediğini araştırır.