Pandemi de İşten Çıkarıldım

Pandemi de İşten Çıkarıldım, Tazminat Alabilir Miyim?, Pandemi de işten çıkarılma oluyor mu? Pandemi döneminde işten çıkarılınca tazminat alabilir miyim? gibi sorularınız varsa cevabı yazımızda…

Covid-19 pandemi süreci, pandemi döneminde işten çıkarma ile ilgili bir kısım tedbirlerin de alınmasını zorunlu kıldı. Bu kapsamda Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından işten çıkarma yasağı ile ilgili bir genelge yayımlandı. Resmi gazetede yayınlanan işten çıkarma yasağı 17 Eylül 2020 tarihinde sona eriyordu. Fakat Cumhurbaşkanının talimatı ile işten çıkarma yasağı 2 ay daha uzatıldı. Sonrasında 2 aylık bir uzatma daha yapıldı.  4857 sayılı iş kanuna eklenen geçici madde esaslarına göre aşağıdaki hususlar hariç olmak üzere işveren, işçiyi işten çıkaramıyor.

Pandemi de İşten Çıkarıldım Tazminat Alabilir Miyim?

İyi niyet kuralları haricinde yapılan hal ve hareketler,
İş ya da hizmet sözleşme sürelerinin sona ermesi,
İşverenin işyeri faaliyetini sona erdirilmesi,

Bu konu aslında tam bir muamma, bu kanun ile yani işten çıkarma yasağıyla birlikte işçi cezalandırılıyor mu yoksa, ödüllendiriliyor mu? En çok tartışılan konuların başında bu geliyor. Aslına bakarsanız işçi için ödül gibi görünen bu düzenleme tam olarak bir cezalandırmayı dönüşüyor. Bir örnek üzerinden açıklayalım. İşletme bünyesinde çalıştığı çalışanını işten çıkarmak istiyor ancak yasak var. Ve yasak bitene kadar da her hangi bir düzenleme yapmak zorunda değil, ücretsiz izin adı altında çalışan iş yerinden uzaklaştırılıyor. Tabi bu süreçte işsiz kalmak ve başka bir işe başlayamamak da ayrı bir problem. Özlük haklarını alamayan işçiler yeni bir yerine de başlayamıyor maalesef. 

İş sektörünün sona ermesi

Alınan tedbirler ile ekonomideki genel olumsuzluklardan kaynaklı olarak insanların işsiz kalmasının önüne geçilmesi amaçlanıyor. Yukarıda sayılan nedenler haricinde işten çıkarıldı iseniz elbette ki işverenden tazminat isteme hakkına sahipsiniz.

İşten Çıkarma Yasağı

Covid-19 virüsü ile dünya yakın zamanda karşılaşmadığı için bu konuda kanun maddeleri yorumlanırken bazı hatalar da yapılabiliyor. Bu kapsamda Yargıtay içtihatlarının incelenerek doğru tespitlerin yapılması gerekir.
Geçtiğimiz yıllarda AIDS, domuz gribi gibi hastalıklar dünya kamuoyunda yoğun bir yer işgal etti. Söz konusu hastalıklar yargılayın emsal kararları incelendiğinde iş kazası olarak nitelendirilmiştir. Bu kapsamda uzmanlar covid-19 hastalığına yakalanan işçinin de karşılaştığı durumun iş kazası olarak kabul edilmesi sonucuna varmışlardır.
İşyerinde çalıştığı süreçte covid-19 hastalığına yakalanan işçi, işyerinden alınan belgenin Sosyal Güvenlik Kurumu’na verilmesi sonrasında iş kazası geçirmiş işlemi görecek. Peki, bu gibi durumlarda işverenin işten çıkarma hakkı var mıdır?  Ya da Pandemi de İşten Çıkarıldım, Tazminat Alabilir Miyim? sorusunun cevabı nedir?

Kovid-19 Sürecinde İşten Çıkarma Hakkı 

İşveren covid-19 hastalığına yakalanan işçiyi karantina kapsamında iş yerinden izole etmek zorundadır. Birçok iş yeri pandemi döneminde tam kapasite ile işçilerini çalıştıramıyor. Pandemi döneminde işten çıkarma yasağı neticesinde işçiyi 3 ay boyunca ücretsiz izne ayırabiliyor. Söz konusu süreçte devletin işvereni destekleme politikası gereği hem işçiye hem de işverene maddi destek yapılıyor.

Pandemi de İşten Çıkarıldım, Haklarım Nelerdir?

İş kanununun 24/1 maddesi salgın hastalık durumunda işçinin işten çıkarılmasını düzenliyor. Söz konusu kanun maddesine göre işveren, iş ortamında salgın hastalığa yakalanan işçinin iş akdini feshedebiliyordu. Burada amaç hastalığın diğer işçilere bulaşmasının önüne geçmekti. Pandemi döneminde işten çıkarma yasağının getirilmesi ile birlikte bu gibi durumların önüne geçilmesi amaçlandı.

Konu ile ilgili son gelişmeler incelendiğinde medyaya yansıyan birçok olay ve gelişmeye rastlanır. Bu kapsamda manav reyonunda satış görevlisi olarak çalışan işçi, kronik hastalığa sahiptir. Salgının başladığı dönemde kronik hastalığı olanların işe gidememeleri neticesinde işçi işe gitmemiş ve bu sebeple işveren tarafından işine son verilmiştir. İşçinin hak kaybına uğradığı gerekçesi ile arabulucuya yaptığı başvuru neticesinde tüm tazminat ve haklarını geri almıştır. Kısa bir araştırma yaptığınızda buna benzer birçok örnek bulabilirsiniz.

Pandemi Sürecinde İşten Çıkarma Cezası

Pandemi sürecinde giriş kısmında belirtilen hususlar hariç olmak üzere işçiyi işte çıkaran işverene idari para cezası yaptırımı uygulanıyor. Bu kapsamda söz konusu fiili işleyen işveren, işçiyi işten çıkardığı tarihteki brüt asgari ücret tutarında idari para cezası yaptırımına tabi tutuluyor.
Pandemi sürecinde işten çıkarma ile ilgili mevzuat esaslarının daha da genişletilmesi yönünde çalışmaların olduğunu medyadan takip ediyoruz. Bu alanda idare olarak çok hassas hareket edilmesi gerekir. Bir yandan işçinin haklarını korurken işvereni de mağdur etmemek esas olmalıdır.

İş yerinden Tazminat Almak İçin Ne Yapmalıyım?

Pandemi sürecinde işverence yapılan işçiye eşit davranma ilkesi literatürde çok yer işgal etmeye başladı. Söz konusu ilkeye aykırı hareket edilmesi sonucunda işçinin haklı fesih sebebi oluşabilir. Örnek vermek gerekirse işveren, aynı işyerinde çalışan işçilerin bir kısmını tam zamanlı çalıştırıyor olabilir. Diğer işçileri de yarı zamanlı çalıştırması durumunda eşit davranma ilkesine aykırı hareket edilmiş olur.

Böyle bir durumda işçi noterden işverene ihtarname çekebilir. Çektiği ihtarnamede işverenden kıdem tazminatını talep ederek iş akdini feshettiğini bildirebilir. Tabi işçi, iş akdini feshettiği anda direkt olarak kıdem tazminatı ödeyeceği anlamına da gelmez. İşveren kıdem tazminatını ödemezse işçi arabulucuya başvurup söz konusu mağduriyetin giderilmesini talep edebilir. Sorun yine çözülmezse iş mahkemesine dava açma yolu açıktır.