Tek Taraflı Trafik Kazası Ölüm Ve Yaralanma Tazminatı

Tek taraflı trafik kazası, kazaya karışan aracın, bir yayaya yahut başka bir araca hasar vermeden meydana getirdiği kazadır. Tek taraflı trafik kazalarında sürücü kusur değerlendirmesinde yüzde yüz suçlu görülür. Ve kendi adına her hangi bir hak talebinde bulunamaz. Ancak yolcu konumunda bulunan kazazedeler için yaralanma ve ölüm tazminatı yolu açıktır.

Tek Taraflı Kazada Ne Yapılmalı?

Tek taraflı trafik kazası meydana geldiğinde derhal polis ekipleri olay yerine çağrılmalı, araç güvenli bir yerde değilse güvenli bir noktaya çekilmeli, olaya ilişkin “tek taraflı trafik kazası tespit tutanağı” düzenlenmeli ve tutanağa kazanın gerçekleşme yeri ve saati, kazanın gerçekleşme biçimi, aracın hasar aldığı yahut işletenin yaralandığı gibi hususlar doğru ve eksiksiz bir şekilde geçirilmeli ve evraka “Aslı gibidir” şerhi de düşülmelidir. Tutanaktaki imzaların ıslak ve eksiksiz olması mühimdir. Bunun dışında alkol raporları, Olay yeri fotoğrafları, Kazaya karışan araç ve sürücüye ait ehliyet, ruhsat ve trafik poliçesi fotokopileri de dosyaya eklenmelidir.

Tek Taraflı Trafik Kazası TCK

Tek taraflı trafik kazası durumunda yalnızca maddi hasar var ise  işleten ya da araç sürücüsünün herhangi bir cezai sorumluluğu  bulunmayacaktır. Ancak alkollü araç kullanma veya uyuşturucu madde etkisiyle ya da başka bir nedenle emniyetli bir şekilde araç sevk ve idare edemeyecek halde olmasına rağmen aracı kullanarak kazaya sebebiyet vermişse kazada trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu oluşacaktır. (TCK md.179-180)

Bunun yanı sıra kazada eğer araçtaki sürücü dışında birinin yaralanmasına sebebiyet verildi ise burada somut olayın gereğine göre yaralama varsa taksirle yaralama suçu (TCK m 89), ölüm varsa taksirle ölüme sebebiyet verme  suçu gündeme gelecektir. (TCK m. 85)

Tek Taraflı Kazada Sigorta Ödeme Yapar mı?

Hukuk ilkelerinin temelinde olan “hiç kimse kendi kusurundan yararlanamaz”  ilkesi burada da söz konusudur. Dolayısıyla tek taraflı trafik kazası vakalarında araç sürücüsü ya da işletenin sigortadan tazminat alması mümkün değildir. Keza  aynı kural gereği, sürücü veya işleten kendi kusuruyla meydana gelen kazada bir yakınını yaralandı veya öldü ise kendisi lehine tazminat isteyemeyecektir. Ancak bu, araçta bulunan diğer kişiler yaralandı ise kendi lehine tazminat almasını, bu diğer kişiler öldü ise yakınlarının kendi lehlerine tazminat hakkı her zaman vardır. Dolayısıyla araçta bulunan diğer kişiler hakkında somut duruma göre sigorta ve tazminat ödemeleri yapılabilmektedir.

Tek taraflı kazalarda trafik sigortasının araç sürücüsüne ve işletenine karşı sorumluluğu yoktur. Trafik sigortası karşı tarafa verilen zararları ve üçüncü kişilerde meydana gelen zararları karşılamak ile yükümlüdür. Tek taraflı kazada sigortadan para almak için kaskonuzun bulunması gerekmektedir.

>İlgili İçerik: Trafik Kazası Sonrası Sigortadan Para Alma

Tek Taraflı Trafik Kazalarında Sigorta Şirketinin Sorumluluğu

Sigortalının kendi aracı ile tek taraflı trafik kazası durumunda veya birden fazla aracın karıştığı kazada diğer araçların kusurlarının olmaması halinde;

• Sigortalıda meydana gelen bedensel zararlar; ancak zorunlu trafik sigortasına ek olarak yaptırılmış ferdi kaza sigortası yaptırmış olması halinde karşılanır.
• Yolcunun/sürücünün bedeni ve maddi zararları; hatır için veya başka bir sebeple taşınıyor ise karşı aracın sigortacısından zararlarının giderilmesini talep edebileceklerdir.

Tek Taraflı Trafik Kazası Kanun Değişikliği

Tek taraflı trafik kazası ölüm halinde tazminat alınamayacağına dair genel şartlardaki değişiklik tarihi 01.06.2015′ tir. Genel şartların geçerli olduğunu kabul eden yasa ise 26.04.2016’dır. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu ile yerleşmiş kararlarda artık kaza yapan kişinin ölümü halinde destekten yoksun kalanların tazminat talep edebileceği düzenlenmekte olup Yargıtay kararları hususuna aşağıda ilgili başlıkta detaylıca değinilmiştir.

Tek Taraflı Yaralanmalı Trafik Kazası

Trafik kazasında yaralanma meydana gelmişse, yaralanan şahsın kendisi bir maluliyeti oluştuysa çalışma hayatı boyunca uğrayacağı iş gücü kaybı nedeniyle maddi tazminat;  trafik kazası nedeniyle uğradığı elem, keder ve üzüntü nedeniyle de manevi tazminat talep edebilir. ve manevi tazminat davası açabilir.

Tek taraflı trafik kazası nedeniyle uzuv kaybı yaşaması veya hayati fonksiyonlarını yerine getirememesi  gibi ağır bedensel bir yaralanma olmuşsa, yaralanan kişinin yakınları (anne, baba, eş, çocuklar, nişanlı) da sadece “manevi tazminat davası” açabilirler (TBK md.56). Ölümlü trafik kazalarında ise, ölenden yaşarken destek alan herkes, destek aldığına dair ispatı gösterir belgeler sunarak maddi ve manevi tazminat davası açabilme hakkına sahiptir.

>İlgili İçerik: Yaralanmalı Trafik Kazası Tazminat Davası

Tek Taraflı Trafik Kazası Tutanağı

Sürücülerin araçlarında bulundurulması gereken birtakım ekipmanlar içinde kaza riskine karşı tek taraflı trafik kazası tespit tutanağının aracında bulundurması önerilmektedir. Genel bir şablon halinde bulunan tespit tutanakları, kazaya karışan sürücüler tarafından polis eşliğinde eksiksiz, doğru bir şekilde doldurulup imzalanmalıdır. Ek olarak alkol raporu, kaza görüntüleri gibi bazı belgeler de eklenmelidir. Nitekim sigorta yahut kaskodan talep edilecek her kalem bu evraklar üzerinden yapılacak inceleme sonucu olmaktadır.

>İlgili İçerik: Kaza Tespit Tutanağı İtiraz

Alkollü Tek Taraflı Trafik Kazası

Alkollü araç kullanma sonucu meydana gelen kazada trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu oluşacaktır. (TCK md.179-180) Bunun yanı sıra alkollü araç kullanma sonucu araçta yaralanma yahut ölüm gerçekleştiyse görülecek tazminat davalarında bu husus kaza yapan aleyhine kusur olarak yükletilecektir. Alkollü tek taraflı trafik kazası sonrası maddi hasar oluştuysa, kasko alkol sebebiyle kaza yapıldığı için ödeme de yapmayacaktır.

>İlgili İçerik: Alkollü Trafik Kazası

Alkollü Tek Taraflı Trafik Kazası Cezası

Tek taraflı trafik kazası durumunda; TCK md.179’da yer alan her iki fıkra da kasten işlenen trafik güvenliğini tehlikeye düşürme suçunun cezasını düzenlemektedir: Kara, deniz, hava veya demiryolu ulaşım araçlarını kişilerin hayat, sağlık veya malvarlığı açısından tehlikeli olabilecek şekilde sevk ve idare eden kişi, 3 aydan 2 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır (TCK md.179/2-3).

Karayolları Trafik Kanunu’na göre yapılan test sonucu alkollü çıkan sürücüye bu kanun gereği de para cezası uygulanmaktadır.

Karayolları Trafik Kanunu Md. 48/5‘e göre 2022 yılı Cezaları şu şekildedir;

• İlk kez alkollü araç kullanan kişi 1823 TL,
• İkinci kez alkollü araç kullanan kişi 2287 TL,
• Üçüncü kez alkollü araç kullanan kişi 3675 TL dir.

Tek Taraflı Kazada Ölüm Tazminatı

Tek Taraflı Trafik Kazası Ölümlü Tazminatı

Araç içerisinde yolcu olarak bulunan kişinin ölümü halinde kazanın tek taraflı veya çift taraflı bir kaza olmasına bakılmaksızın ve araç sürücülerinin kusur durumu dikkate alınmaksızın her halükarda araç içerisinde yolcu olarak bulunan kimsenin yakınları tazminata hak kazanacaklardır. Bu tazminat “destekten yoksun kalma tazminatı” olarak geçmektedir.

>İlgili İçerik: Ölümlü Trafik Kazası Tazminat Davası 

Tek Taraflı Trafik Kazası Destekten Yoksun Kalma Tazminatı

6098 sayılı Borçlar Kanunu`nun 53/3.`nci maddesi hükmünce ” Ölenin desteğinden yoksun kalan kişilerin bu sebeple uğradıkları kayıplar”ın da tazmini gerekir. Araçta sürücü olmayan, tek taraflı trafik kazası durumune sebebiyet vermeyen diğer kişinin ölümü halinde geride kalanların destekten yoksun kalma tazminatı alabileceğinde kuşku yoktur.

Ancak kendi kusuruyla kendi ölümüne sebebiyet veren kişinin arkada bıraktıklarının da destekten yoksun kalma tazminatı alıp olamayacağı hususu tartışmalı bir husustur. Yargıtay’da bu konuda yıllarca bir görüş birliğine varılamamıştır. Yargıtay, 2015 öncesi kararlarının çoğunda ve 2021’e kadar olan kararların bazılarında destekten yoksun kalma tazminatından kusuruyla kazaya ve kendi ölümüne sebebiyet veren kişinin yakınlarının talep edemeyeceği görüşünü benimsemiştir. Ancak Yargıtay son zamanlarda, kazaya kendi sebebiyet veren ve ölen kişinin geride kişilerin de tazminata hak kazanacağı, bu kişilerin ölenin kusurundan sorumlu tutularak tazminat hakkından mahrum bırakılması gerektiğine dair kararlar vermektedir.

>İlgili İçerik: Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Hesaplama

Bunun yanı sıra tek taraflı trafik kazası sürücünün kendisinden kaynaklanmayan sebeplere dayanıyorsa, örneğin;

• Yolun bozuk olması,
• Çığ, sel ve afet durumu,
• Aracın teknik aksamında bir anda meydana gelen bozukluklar gibi,

araç sürücüsü tek taraflı bir trafik kazası yapsa bile geride bıraktıkları kişilere destekten yoksun kalma tazminatına hak kazanacaklardır. Ölenin destekleri aracın sigortalı olması halinde aracın kendi sigortasından bu tazminat bedelini talep edebileceklerdir.

>İlgili İçerik: Destekten Yoksun Kalma Tazminat Davası

Tek Taraflı Trafik Kazası Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Yargıtay Görüşü

Yukarıda da belirtildiği üzere Yargıtay kararlarında uzun süre boyunca bu konuda görüş birliğine varılamamıştır. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 2011, 2012, 2019 ve 2020 yıllarında verdiği kararlardaki –bu olayların hepsi 2015 yılı öncesinde meydana gelmiş zararlara ilişkindir– destekten yoksun kalma zararının “yansıma zarar” değil “doğrudan zarar” olduğunu belirtmiştir. Destekten yoksun kalma tazminatının hukukî niteliğinin yansıma zarar olduğu kabul edilirse, “zarar gören” hukuka aykırı fiili işleyen gibi kabul edilip  tazminata hak kazanamamaktadır. Yargıtayın bu görüşü “Tek taraflı kazada, asli ve tam kusurlu sürücünün mirasçısı, destekten yoksun kalma tazminatı talep edemez” şeklindeki kararlarına açıkça yansımıştır.

Ancak Yargıtay Hukuk Genel kurulu, bu noktada bir karar vererek son zamanlarda işleten ya da sürücünün tam kusurlu olduğu durumda dahi destekten yoksun kalma tazminatı verilebileceğine dair karar vermiştir. Son zamanda da kararların bu yönde verildiği görülmektedir.

“Davacının ölenin salt mirasçısı sıfatıyla değil, destekten yoksun kalan üçüncü kişi sıfatıyla dava açtığı, ölüm nedeniyle doğrudan davacı üzerinde doğan destekten yoksunluk zararının oluşumundaki kusurun davacıya yansıtılamayacağı, dolayısıyla araç sürücüsünün tam kusurlu olması hâlinde, desteğinden yoksun kalan davacıyı etkilemeyeceğine, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ve Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları’na göre, aracın zorunlu mali sorumluluk sigortacısı davalı …, işletenin üçüncü kişilere verdiği zararları teminat altına aldığına ve olayda işleten veya sürücü tam kusurlu olsalar bile, destekten yoksun kalan davacının da zarar gören üçüncü kişi konumunda bulunduğundan, davalı … şirketinin sorumlu olacağına karar vermek gerekir. YHGK 2018/28 E., 2020/418 K., K.T.16.06.2020, (www.yargitay.gov.tr, ET: 10.12.2020)

Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Güncel Yargıtay Kararı

Yargıtay’ın sürücü ve işletenin vefatı nedeniyle destekten yoksun kalanlar tarafından açılan davalarda verilen kararların temyiz incelemeleri sonunda istikrar kazanan uygulamasına göre, davacıların ölenin salt mirasçısı sıfatıyla değil, destekten yoksun kalan üçüncü kişi sıfatıyla dava açtığı, ölüm nedeniyle doğrudan davacılar üzerinde doğan destekten yoksunluk zararının oluşumundaki kusurun davacıya yansıtılamayacağı, dolayısıyla araç sürücüsünün veya işletenin tam kusurlu olmaları hususunun, desteğinden yoksun kalan davacıları etkilemeyeceği,

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ve Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları’na göre, aracın zorunlu mali sorumluluk sigortacısı davalı sigorta şirketi, işletenin üçüncü kişilere verdiği zararları teminat altına aldığı ve olayda işleten veya sürücü tam kusurlu olsalar bile, destekten yoksun kalan davacılar da zarar gören üçüncü kişi konumunda bulunduğundan, davalı sigorta şirketinin sorumlu olacağına (HGK’nun 15.6.2011 gün ve 2011/17-142 Esas-411 Karar, HGK’nun 22.2.2012 gün 2011/17-787 Esas 2012/92 Karar, HGK’nun 16.01.2013 gün, 2012/17-1491 Esas-2013/74 Karar sayılı ilamları uyarınca) karar vermiştir. (Yargıtay  Hukuk Genel Kurulu Kararı Esas No:2021/86 Karar No: 2021/516   Karar Tarihi: 20.04.2021)

Tek Taraflı Trafik Kazası Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Zamanaşımı

Hukukta haksız fiil failinin öğrenildiği tarihten itibaren dava açma süresi 2 yıldır. Tek taraflı kaza kapsamında bir suç işlenmişse TCK’da öngörülen ceza zamanaşımı süreleri de uygulanır (KTK 109/2).  Bu uzatılmış zamanaşımı yaralamalı trafik kazalarında 8 yıl, ölümlü trafik kazalarında 15 yıl; olayda hem ölü hem yaralı varsa 15 yıldır.

Tek Taraflı Maddi Hasarlı Trafik Kazası

Tek taraflı maddi hasarlı trafik kazasında yapılan bu işlemlerin amacı araçta meydana gelen hasarın Kasko Sigortası tarafından karşılanabilmektedir. Bu ödemenin yapılması için polis ekipleri eşliğinde düzenlenmiş doğru ve eksiksiz bir kaza tutanağının kaskoya sunulması gerekmektedir. Sürücüde yasal sınır üzerinde alkol tespit edilmesi durumunda kasko hasarı ödemez ayrıca sürücünün ehliyetine el konur ve cezai işlem uygulanır.

Tek Taraflı Trafik Kazası Değer Kaybı

Tek taraflı kazalarda aracı hasar gören kişi kusurlu olarak kabul edilir. Kusurlu tarafa araç değer kaybı tazminat hesabı yapılırken yüz yüzde kusur verildiğinden tazminat çıkmayacaktır. Bir diğer sebep ise trafik sigortaları kendi hasarımız için değildir. Karşı tarafın ya da araçta bulunan yolcuların hasarını karşılamak için yapılmaktadır.

>İlgili İçerik: Araç Değer Kaybı Tazminat Davası

Tek Taraflı Trafik Kazası Kasko Ödeme Yapar Mı?

Aracın bir yere çarpması gibi durumları içerir tek taraflı kazalarda  olay yerine çağrılan trafik polisi tarafından hazırlanan tutanakta olayın gerçekleşme şekli açık bir şekilde belirtilerek bu evraklarla kaskodan ödeme talep edilebilir. Ayrıca olayın oluşumundaki dış etkenlerin belirlenebilmesi için alkol raporu yahut diğer raporların da kaskoya sunulan evraklarda mutlaka yer alması gerekir. Zira kişinin alkollü uyuşturucu etkisi altında olması gibi irade kaybı etkisinde olduğu, aracın bakımsızlığından meydana geldiği , lastiklerin eskiliğinden meydana geldiği, kişinin araca kasten zarar verdiği, savaş, darbe, isyan gibi sosyal olayların yaşandığı durumda kasko ödeme yapmamaktadır.

Sık Sorulan Sorular:

KAYNAKÇA

Yeditepe Üniverstesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 18, sayı 1,170-192, yıl 2021 <Karayolları Trafik Kanunu Kapsamında Desteğin Tam Kusurlu Olması Halinde Destek Görenlerin Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Talep Edebilmesi Sorunu> Makalesi

Yargıtay Kararları