Mal Paylaşımı Davası
Mal paylaşımı davası medeni hukuk içerisinde düzenlenmiştir. Mal paylaşımı ölüm, boşanma ve miras durumlarında gerekli olabilmektedir.
Mal Paylaşımı Davası Nedir?
Mal paylaşımı davası, evlilik birliği içinde edinilen malların, evlilik birliğinin mahkeme kararıyla son bulmasından sonra paylaşılması talebini esas alır. İş bu dava, boşanma davasıyla beraber açılmaz. Boşanma davası ile aynı anda ve fakat ayrı bir dava şeklinde açılan mal paylaşımı davasında mahkeme, mal paylaşımı davası için boşanma davasının kesinleşmesini bekletici mesele yapar ve ilk olarak boşanma davasının görülmesi, boşanma kararının verilmesi ve kararın kesinleşmesi beklenir. Boşanma kararının kesinleşmesinin ardından mal paylaşımı davası görülür.
Mal Paylaşımı Nasıl Yapılır?
Mal paylaşımı, evlilik birliği süresince edinilen malların eşler arasında taksim edilmesine esasına dayanır. Buradan hareketle, evlilik öncesinde edinilmiş malların mal paylaşımına dahil edilemeyeceği açıktır. Evlilik birliğinde edinilmiş mallar, kural gereği malların yarı yarıya paylaştırılmasına esasına göre pay edilir. Ancak, malların yarı yarıya pay edilmesi kuralını değiştiren bir dizi uygulama vardır. Mal paylaşımında takip edilen prosedür, genel hatlarıyla şu şekildedir:
- Mal paylaşımında evleviyetle kişisel mallar tespit edilir ve eşler kendi kişisel mallarını alır. Kişisel mallar, mal paylaşımına konu edilemez.
- Kişisel mallar alındıktan sonra evlilik birliği içerisinde edinilmiş mallar belirlenir. Söz konusu mallar, edinilmiş mallar olarak adlandırılır ve yarı yarıya paylaştırılır.
- Eşler, sözleşme yapmak kaydıyla hangi malların kişisel mal kapsamında değerlendirileceğini karara bağlayabilir.
- Eşlerden biri herhangi bir malın kişisel mal olduğunu ileri sürdüğü takdirde, iddiasını ispatla mükelleftir.
- Menkul ve gayrimenkul malların değeri tespit edilirken, mahkeme karar tarihine en yakın tarihli değerler esas alınır. Mal paylaşımı neticesinde malların değerine işleyecek yasal faiz, mahkeme karar tarihinden itibaren işer.
Mirasta Mal Paylaşımı
Mirasta mal paylaşımı, miras hukuku düzenlemeleri esas alınarak yapılır. Hayattayken vasiyetname düzenlememiş kişilerin mirası pay edilirken ilk olarak eşin yaşayıp yaşamadığına bakılır. Eş hayatta ise, malvarlığının dörtte biri (1/4) eşe verilir. Malvarlığının kalan kısmı (3/4) ise, çocuklar arasında eşit olarak taksim edilir. Son derece hacimli, kapsamlı ve teknik bir husus olan mirasta mal paylaşımı; yetkin bir avukat marifetiyle takip edilmesi gereken, aksi takdirde telafisi güç hukuki ve maddi kayıplara zemin hazırlayan önemli konulardandır.
>İlginizi Çekebilir: Reddi Miras [/box]
Boşanmada Mal Paylaşımı Davası
Boşanmada mal paylaşımı davası, evlilik birliğinin mahkeme kararıyla sona ermesiyle birlikte, evlilik birliğinde edinilen malların eşit olarak paylaştırılması esasına dayanır. Boşanmada mal paylaşımı davasının boşanma davasıyla birlikte açılması mümkün değildir; fakat, söz konusu davalar, iki ayrı dava şeklinde açılabilir. Bu durumda, boşanma davasının bekletici mesele olması sebebiyle boşanma davasının tamamlanmasıyla birlikte boşanmada mal paylaşımı davası görülür.
Kardeşler Arasında Mal Paylaşımı
Muris hayattayken mirasını bir kişiye bırakmadı ise, miras kardeşler arasında eşit pay edilir. Kardeşler arasında mal paylaşımı, miras hukuku düzenlemeleri esas alarak yapılır. Bu itibarla, kardeşler arasında mal paylaşımı uyuşmazlıklarının telafisi güç kayıplara sebep olmaması adına avukat yardımı almak, en doğru ve isabetli yaklaşım olacaktır.
>İlginizi Çekebilir: İslamda Miras Hukuku [/box]
Eşlerden Birinin Ölümü Halinde Mal Paylaşımı
Eşlerden birinin ölmesi, mal rejiminin son bulmasına neden olur. Sağ kalan eş, miras hukuku ve aile hukuku nedeniyle hak sahibidir. Eşlerden birinin ölümü halinde mal paylaşımı; ilk olarak aile hukukundan doğan mal rejiminin tasfiyesi, sonrasında miras paylaşımı şeklinde ilerler. Mal rejiminin tasfiyesi, miras paylaşımından önceliklidir. Bu bakımdan, öncelikle mal rejimi tasfiyesi ve katılma alacağının belirlenmesi sağlanır. Ardından miras paylaşımına geçilir. O halde, eşlerden birinin ölümü halinde sağ kalan eş; vefat eden eşin hem mirasçısı sıfatını hem de evlilik birliğinde edinilen yahut edinilmesine katkı sağladığı mallar dolayısıyla terekeden alacaklı sıfatını haizdir.
Varislerin Mal Paylaşımı
Muris, miras bırakan; varis, kendisine miras düşendir. Varislerin mal paylaşımı, miras hukuku hükümlerine göre yapılır. Oldukça teknik bir konu olan mal paylaşımı, somut olayın özellikleri ve koşullarına göre oldukça farklı şekillerde tezahür eder. Ancak varislerin mal paylaşımına ilişkin çerçeve kurallar şunlardır:
- Murisin çocukları, birinci derece mirasçılarıdır. Çocuklar eşit olarak mirasçıdır.
- Murisin altsoyu, yani çocukları yoksa mirasçıları anne ve babasıdır. Anne ve baba eşit şekilde mirasçıdır.
- Murisin altsoyu, anne ve babası ve onların da altsoyu yoksa, murisin mirasçıları büyükannesi ve büyükbabasıdır. Büyükanne ve büyükbaba eşit şekilde mirasçıdır. Şayet büyükanne ve büyükbaba da ölmüşse, bunların yerini, her derecede halefiyet kuralı gereği kendi altsoyları alır.
Baba Yaşarken Mal Paylaşımı
Miras bırakan yaşarken mirasçıların paylaşabileceği bir mal varlığından söz edilemez. Bu itibarla, miras bırakacak olan anne veya baba yaşarken mal paylaşımı yapılması söz konusu değildir. Ancak, miras bırakan yaşamını yitirmeden evvel terekesinin bir kısmını ya da tamamını mirasçıları arasında adaletle taksim edebilir. Uygulamada, miras nedeniyle oldukça fazla uyuşmazlık yaşanmaktadır. Bu nedenle, vasiyetnamenin miras avukatı marifetiyle düzenlenmesi, gelecekte yaşanması muhtemel ihtilafların yaşanmasına mâni olacağı gibi hukuki ve maddi kayıpların da önüne geçecektir.
Anne Yaşarken Mal Paylaşımı
Babanın vefat etmesi halinde anne yaşarken mal paylaşımı, hayattaki eşin, beraber mirasçı olduğu zümreye göre farklı oranlardadır. Buna göre;
- Murisin altsoyu ile beraber mirasçı olduğu takdirde, mirasın dörtte biri (1/4’ü),
- Murisin anne ve baba zümresi ile beraber mirasçı olduğu takdirde, mirasın yarısı (1/2’si),
- Murisin büyükanne ve büyükbabası ve onların çocuklarıyla beraber mirasçı olduğu takdirde, mirasın dörtte üçü (3/4’ü), bunlar da yoksa tamamı sağ kalan eşe kalır.