Ortaklığın Giderilmesi Davası
Ortaklığın giderilmesi davası ya da İzale-i Şuyu davaları olarak Sulh Hukuk Mahkemelerinde görülen ortak mal üzerindeki hissedarların malın bölüştürülerek ortaklığın bitirilmesini istedikleri davalara denilmektedir.
Ortaklığın giderilmesi için açılan davalarda hâkim iki yol izlemektedir. Ortak olan malın Aynen Taksim Suretiyle paylaştırılması ilk izlenecek yol olup bu yöntemle ortak gayrimenkulün yapısı, niteliği yüz ölçümü ve hissedarların sayısına bakılmaktadır. Ortak gayrimenkul Aynen Taksim Sureti ile bölüştürülememesi durumunda Sulh Hukuk Mahkemesi Satış Yolu ile Ortaklığın Giderilmesine karar vermektedir.
Satış yöntemi ile yapılacak ortaklığın bitirilmesinde tüm paydaşlardan onay alınması gerekmektedir. Hâkim kararı ve paydaşların onayı ile satış memuru satış ilanını hazırlayarak satış için gün ve saat belirtmektedir.
Açık arttırma ile satılacak olan ortak mal İcra Daireleri aracılığı ile yapılmaktadır. Satılan malın tutarı İcra Dairesinin hesabına yatmaktadır. İcra Dairesinin hesabına yatan parayı paydaş mahkemeden talep edebileceği yazı ile kendi hesabına aktarabilmektedir.
Ortaklığın Giderilmesi Nedir?
İzale-i şuyu da denilen ortaklığın giderilmesi, ortak bir mal üzerinde hissesi bulunan kişilerin ortaklıklarını bitirmek istemeleridir. Bu hak hissedarlara hukuki olarak tanınmış Medeni Kanunda anlatılmaktadır. Ortalığı bitirmek için en az bir hissedarın Sulh Hukuk Mahkemelerine dilekçe yazarak başvuru yapmaları gerekmektedir.
Yapılan başvuru sonucunda ortaklığın giderilmesi için dava açılmaktadır. Sulh Hukuk Mahkemeleri Ortaklığın giderilmesi için iki yol izlemektedir. Bunlar şu şekilde sıralanabilmektedir.
- Aynen Taksim Sureti ile Ortaklığın Giderilmesi (izale-i şuyu)
- Satış Suretiyle Ortaklığın Giderilmesi (izale-i şuyu)
Hâkim ilk olarak Aynen Taksim ile paylaştırmaya bakmaktadır. Ancak ortak paylı malın aynen taksim sureti ile bölüştürülmesi mümkün değil ise satış suretiyle ortaklığın giderilmesi yoluna gitmektedir. Satış sureti ile ortaklığın giderilmesi yolunda ortak mal İcra Daireleri aracılığı ile açık arttırma yoluyla satılıp hissedarları payları oranında paylaştırılmaktadır.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Nedir?
Ortaklığın giderilmesi, taşınır ya da taşınmaz bir mal üzerinde hisse sahibi bulunan kişilerin artık ortak olmayıp ayrılmak istedikleri için açılan davalarıdır. Ortaklığın giderilmesi davasına İzale-i Şuyu da denilmektedir. Ortaklığın giderilmesi davası yetkili olan bölgede ki Sulh Hukuk Mahkemeleridir. Sulh Hukuk Mahkemelerinde Ortaklığın giderilmesi Davaları 10-12 ay arasında sonuçlanmaktadır. Ancak en az bir hissedarın sonuca itiraz etmesinden daha İstinaf Mahkemesine taşınmaktadır. İstinaf Mahkemesine taşınan davalarda 6-8 ay bekleme süresi öngörülebilmektedir.
Ortaklığın giderilmesi davaları iki yöntem ile sonuçlanmaktadır. İlk yol malın Aynen Taksim Sureti ile paylaştırılmasıdır. Diğer yol ise Aynen Taksim Sureti ile bölünme gerçekleşmiyorsa mal Satış Sureti ile paylaştırılmaktadır.
Satışın gerçekleşmesi için görevli Sulh Hukuk Mahkemesi hâkimi karar vermektedir. Ancak bu karar yeterli olmayıp hissedarların hepsinden satış için onay alınması gerekmektedir.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Şartları
Ortaklığın giderilmesi (İzale-i Şuyu) davaları hissedarları bulunan ortak bir gayrimenkul üzerindeki ortaklıklarını bitirmek için açtıkları davalara denilmektedir. Ortaklardan en az birinin paydaşlığı sona erdirmek için yetkili olan Sulh Mahkemelerine başvurması üzerine açılmaktadır.
Ortaklığın giderilmesi davalarında iki yol izlenmektedir. Bunlardan biri Aynen Taksim Suretiyle ortaklığın giderilmesidir. Aynen taksim yoluyla bölüşülecek mal için gerekli şartlar bulunmaktadır. Ortaklığın giderilmesi davalarında Aynen Taksim sureti ile bölünme olması için imar mevzuatına göre pay ve paydaş sayıları, tarım arazilerinin niteliği yüz ölçümü üzerinden bakılmaktadır. Ortak olan mal Aynen Taksim Suretiyle bölüşülmeye uygun olmaması durumunda Satış Sureti yolu ile paylaştırılmaktadır.
Ortaklığın giderilmesi davalarında Aynen Taksim sureti uygun olmadığı durumlarda Sulh Hukuk Mahkemesi hâkimi satışa karar vermektedir. Satış Suretiyle Ortaklığın Giderilmesi (İzale-i Şuyu) yönteminde hâkimin kara vermesi yeterli olmayıp tüm paydaşlardan da onay alınması gerekmektedir. Hakkimin karar vermesi ve tüm paydaşların onaylaması üzerine satış memuru atanır ve satış ilamını hazırlar. Satıştan en az 1 ay önce hazırlanması gerek satış ilamı tüm paydaşlara ve haciz alacaklılarının adreslerine ayrı olarak tebliğ edilmelidir. Adresleri bulunamaması durumunda savcılıkta adres araması yapılır. Savcılıktan da bulunamaması durumunda satış ilamı gazete de yayımlanmaktadır.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Nasıl Açılır?
Birden çok hissedarı olan ortak mal sahipleri ortaklıklarını bitirmek isteyebilmektedir. Ortaklığı bitirilmesi için paydaşlardan en az birinin yetkili olan mahkemeye başvuru yapmaları gerekmektedir. İzale-i Şuyu da denilen Ortaklığın Giderilmesi davalarında görevli mahkememe taşınmazın ikamet ettiği bölgedeki Sulh Hukuk Mahkemeleridir.
Ortaklar en az biri ortaklığın bitirilmesi ve malın paylaştırılması için dilekçe aracılığıyla Sulh Hukuk Mahkemelerine başvuru yapması gerekmektedir.
Başvuru yapılması üzerine davalı başvuru yapan paydaş davalı diğer paydaşlar olarak dava açılmaktadır. Açılan ortaklığın giderilmesi davalarında hakim ortak malın durumu ve konumuna göre Aynen Taksim Suretiyle Ortaklığın Giderilmesi (İzale-i Şuyu) ve ya Satış Suretiyle Ortaklığın Giderilmesi (İzale-i Şuyu) yoluna karar vermektedir.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Aşamaları
Ortakların artık aynı gayrimenkul üzerinde ortak olmak istemeyip her paydaşın kendi paylarını alarak ortaklığını bitirmek istedikleri davalara ortaklığın giderilmesi ve ya İzale-i Şuyu davaları denilmektedir. Ortaklığın giderilmesi davaları taşınmazın bulunduğu ikamet adresinde ki Sulh Hukuk Mahkemeleridir. Sulh Hukuk Mahkemelerinde Ortaklığın Giderilmesi davaları 10-12 ay sürmektedir. Ancak ortaklardan en az birinin karara itiraz etmesi durumunda dava İstinaf Mahkemelerine taşınmaktadır. İstinaf mahkemelerine taşınan ortaklığın giderilmesi davalarında ise 6 aya kadar bekleme süresi söz konusu olacaktır.
Sulhu Hukuk Mahkemelerinde görülen Ortaklığın Giderilmesi Davaları ortaklardan en az birinin dilekçe aracılığı ile mahkemeye başvurması ile başlamaktadır. Başvuran ortak davacı diğer ortaklar davalı şeklinde açılan Ortaklığın Giderilmesi (İzale-i Şuyu) davalarında Sulh Mahkemesi hâkimi ortakları bulunan malın Aynen Taksim Suretiyle bölünüp bölünemeyeceğine bakmaktadır. Hâkim, imar mevzuatına uygun olup olmaması, paydaş sayısına, taşınmasın yüz ölçümü vb. özellilerine bakmaktadır. Malın Aynen Taksim yoluyla bölünememesi durumunda ise hâkim Satış Suretiyle Ortaklığın Giderilmesi yoluna gitmektedir.
Hâkimin Satış Suretiyle Ortaklığın Giderilmesine karar vermesi üzerine tüm paydaşlardan satış için onay alınması gerekmektedir. Paydaşların onayı ve hâkimin kararı üzerine satış için satış memuru atanmaktadır. Atanan satış memuru satıştan ne az 1 ay önce satış ilanını hazırlamalıdır. Hazırlanan satış ilanı tüm paydaşların ve ipotek alacaklılarının adreslerine ayrı olarak tebliğ edilmelidir. Tebliğin amacı ise paydaşın ve ya alacaklının satıştan haberim yok demesini önlemektir.
Adresleri bulunamayan alacaklı ve ya paydaşların öncelikle savcılıkta adres araması yapılmaktadır. Ancak adresin savcılıkta da bulunamaması durumunda satış ilanı gazete de yayımlanmaktadır.
Satış, satış ilanında belirtilen saatte başlamaktadır. Bilirkişi raporunda bulunan malın kıymet bedelinin %50 oranında başlatılarak en çok pey verene satılmaktadır. Daha fazla arttıran olmaması durumunda telalın 3 defa bağırması üzerine satış tamamlanmaktadır.
İcra daireleri aracılığı ile gerçekleştirilen açık arttırma yöntemli satışta malın bedeli yine İcra Dairelerinin hesabına yatmaktadır. Paydaşlar mahkemeden alacakları yazı ile kendi paylarına düşen tutarı kendi hesabına aktarabilmektedirler.
Ortaklığın Giderilmesi Davasında Ön Alım Hakkı
Ortaklığın giderilmesi (İzale-i Şuyu) davasında payı olan hissedarın kendi hakkını üçüncü bir kimseye satması durumunda diğer paydaşlara önalım (Şufa) hakkı doğmaktadır. Şufa hakkının gerçekleşebilmesi için birkaç şart olması gerekmektedir. Bunlar şu şekilde açılanabilmektedir. İlk şart şufa hakkı olması için satış işlemi olması gerekmektedir. Diğer bir şart ise şufa (önalım) için satışın paydaşların kendi aralarında değil üçüncü bir kimse tarafından gerçekleştirilmelidir. Şufa hakkının gerçekleşebilmesi için ise satılan gayrimenkul paylı gayrimenkul olması gerekmektedir.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Zamanaşımı
Ortaklardan en az birinin ortaklığı bitirmek amacıyla Sulh Hukuk Mahkemelerince açabileceği davaya Ortaklığın Giderilmesi ve ya İzale-i Şuyu davaları denilmektedir. Ortaklığın bitirilmesi için karar verilmesi durumunda mahkeme ilamının zamanaşımı 10 yıl olarak belirlenmektedir. 10 yılı aşan durumlarda dava yeniden açılarak süreç işletilebilmektedir.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Yetkili Mahkeme
Ortak bir mal üzerinde payları bulunan hissedarların ortaklıklarını hukuki olarak bitirmeleri yasalar ile desteklenen bir hak olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu hakkı gerçekleştirebilmek için hissedarlardan en az birinin yetkili mahkemeye dilekçe ile başvuru yapması gerekmektedir. Böylelikle ortaklığın giderilmesi (İzale-i Şuyu) davası açılmaktadır. Ortaklığın Giderilmesi davasında yetkili olan mahkeme ise bölgede yetkili olan Sulh Hukuk Mahkemeleridir. Açılan Ortaklığın giderilmesi davası Sulh Hukuk Mahkemeleri tarafından yürütülmektedir. Sulh Hukuk Mahkemeleri tarafından yürütülen Ortaklığın Giderilmesi (İzale-i Şuyu) davaları ortalama 10-12 ayda sonuçlanmaktadır. Ancak hissedarlardan en az birinin itirazı mevcut ise daha Sulh Hukuk Mahkemelerinden İstinaf Mahkemelerine taşınmaktadır.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Nerede Açılır?
Ortaklıklarını bitirmek isteyen hissedarlardan en az birinin taşınmazın ikamet adresinde bulunan Sulh Hukuk Mahkemelerine dilekçe ile başvuru yaparak Ortaklığın Giderilmesi ve ya İzale-i Şuyu davasını açabilmektedir. Ortaklığın giderilmesi için başvuru yapan hissedarın davacı diğer hissedarların davalı olarak dava açılmaktadır.
Taşınmazın ikametinde yer alan Sulh Hukuk Mahkemelerinde görülen İzale-i Şuyu (ortaklığın giderilmesi) davaları ortalama olarak 10-12 ay arasında sonuçlanmaktadır. Ancak hissedarların en az birinin karara itiraz etmesi durumunda Ortaklığın Giderilmesi Davası İstinaf Mahkemesine taşınmaktadır. İstinaf Mahkemelerinde görülen Ortaklığın Giderilmesi davalarının ise yine ortalama 6-8 ay süresi bulunmaktadır.
Ortaklığın Giderilmesi Görevli Mahkeme
Ortaklığı bitirmek için paylı olan mülkiyet sahiplerinden en az birinin dilekçe vermesi ile ortaklığın giderilmesi ve ya farklı bir kullanımı il İzale-i Şuyu davları açılmaktadır. Ortaklığın giderilmesi davaları bölgede bulunan ve sorumlu olan Sulh Mahkemelerince yönetilmektedir.
Sulh Mahkemeleri tarafından yönetilen ortaklığın giderilmesi davaları ortalama 10-12 ay arasında sonuçlanmaktadır. Ancak en az bir paydaşın karara itiraz etmesi durumunda dava Sulh Mahkemelerinden İstinaf Mahkemelerine taşınmaktadır. İstinaf Mahkemelerinde ise ortaklığın giderilmesi davalarının 6-8 ay beklemesi söz konu olabilmektedir.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Masrafları
İzale-i şuyu da denilen Ortaklığın Giderilmesi davaları ortak mal üzerinde hissesi bulunan paydaşların ortaklıklarını bitirmek için açtığı davalara denilmektedir. Her hizmetin olduğu gibi ortaklığın giderilmesi davalarının da maddi olarak bir bedeli bulunmaktadır.
Ortaklığın Giderilmesi davalarında başlangıçta davanın açılması için başvuru yapan paydaş ödemektedir. Ancak daha sonra masraf ve giderler tüm paydaşlara payları oranında dağıtılarak davayı açan paydaşa verilmektedir.
Ortaklığın Giderilmesi (İzale-i Şuyu) davalarında dava için masraflar; mahkeme harçları ve avukat giderilmesi üzerinden hesaplanmaktadır. Ortaklığın giderilmesi davalarında masraflar hesaplanırken dikkat edilen hususlar ise; bilirkişi, dosya giderleri, tebligat giderleri, peşin harç bedeli olarak gösterilebilmektedir.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Harç
Ortak mal üzerinde hissesi bulunan paydaşların ortaklıklarını bitirmek ve payları üzerinden tutarlarını talep edebilmeleri yasal olarak tanınmış bir haktır. Ancak her hizmetin olduğu gibi bu hukuki hizmetin de bir ödemesi bulunmaktadır.
Ortaklığın giderilmesi (İzale-i Şuyu) davalarında ortak malın Satış Sureti ile Ortaklığın Giderilmesi yöntemlerinde taşınmazın satış bedelinden her bir ortağın payına düşen tutardan binde 11,38 nisbi karar ve ilam harcı alınmaktadır. Ortaklığın Giderilmesi için Aynen Taksim yoluna gidilmesi durumunda gayrimenkul değeri için binde 4,55 oranı ile nisbi karar ve ilam harcı ödenecektir.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Ne Kadar Sürer?
Ortaklığın giderilmesi davalarında görevli olan mahkeme Sulh Mahkemeleridir. Sulh Mahkemelerinde görülen ortaklığın giderilmesi (izale-i Şuyu) davaları davalı sayısına göre değişmektedir. Ortalama olarak 10-12 ay arasında sonuçlanan ortaklığın giderilmesi davaları en az bir paydaşın kara itiraz etmesi durumunda dava istinaf mahkemelerine taşınmaktadır. İstinaf mahkemelerine taşınan davanın 6-8 aya kadar bekleme süresi söz konusu olmaktadır.
Ortaklığın Giderilmesi Satış
Ortaklığın giderilmesi davalarında malın paydaşlara aynen taksim sureti ile bölünememesi durumunda hâkim ortak malın satış suretiyle ortaklığın giderilmesine karar vermektedir.
Ortak malın satış suretiyle ortaklığının bitirilmesi için satış bitimine kadar olan sıralamayı şu şekilde açıklayabilmekteyiz. Öncelik olarak hâkim malın Aynen Taksim Sureti ile bölünüp bölünemediğine bakmaktadır. Malın aynen taksim ile bölünememesi durumunda hâkim satışa kara vererek tüm paydaşlardan onay almaktadır. Paydaşların onaylamasının ardından satış için satış memuru atanmaktadır. Atanan satış memuru satıştan en az 1 ay önce satış ilanını hazırlamaktadır. Hazırlanan satış ilanı haciz- ipotek ve paylı ortakların adreslerine tebliğ edilmelidir. Adresleri bulunmayanların ise ilk olarak savcılıktan adres araması yapılır savcılıktan da bulunmaması durumunda gazete de ilan verdirilmektedir.
Satış ilanda belirtilen saatte satış başlamaktadır. Verilen peyler üzerinden satışa sunulan gayrimenkul açık arttırma yöntemi ile İcra Müdürlüğü tarafından satılmaktadır. İcra müdürlüğü tarafından satılan malın bedeli icra müdürlüğü hesabına yatmaktadır. Mal üzerinde payı bulunan kişiler mahkeme tarafından alınacak olan yazı ile payı oranındaki tutarı kendi hesabına aktarmaktadır.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Satış Usulü
Paydaşları bulunan ortak bir mal üzerinde hisse sahibi olanlar ortaklıklarının bitirilmesini isteyebilmektedirler. Ortaklığın bitirilmesi hukuki yoldan mümkün olmaktadır. Bunun için öncelik olarak bir dilekçe ile başvuru yapılarak Ortaklığı Giderilmesi (İzale-i Şuyu) davası açılmaktadır.
Açılan ortaklığın giderilmesi davasında ortak mal iki yol ile mümkün olmaktadır. İlk yol ortak olan gayrimenkulün Aynen Taksim Suretiyle paydaşlar arası bölünmektedir. Aynen taksim suretinin mümkün olmadığı durumlarda ise mal Satış Suretiyle bölünmektedir.
Satış suretiyle ortaklığın giderilmesi yönteminde hâkimin karar vermesi ve payı bulunan hissedarlardan onay alınması ile satışın ilk aşaması başlamış bulunmaktadır. Açık arttırma yolu ile yapılacak satışa satış memuru atanır. Atanan satış memuru satış ilanını hazırlar. Satış ilanı satıştan en az 1 ay önce yazılmış olmalıdır. Hissedarlara ve haciz-ipotek alacaklılarına bu ilan adreslerine tebliğ etmektedir.
Satış belirlenen saatte başlamaktadır. İlk pey olarak bilirkişi raporunda yer alan kıymet bedelinin %50 oranı üzerinden başlanmaktadır. En yüksek oran verilene kadar arttıran olmadığı durumlarda son pey verene ihale gerçekleştirilir.
Ortaklığın Giderilmesi Davasında Hissedarlar Arasında Satış
Ortaklığın giderilme davası açılması ile birlikte ortak olan mal Aynen Taksim Sureti ile ve ya Satış Sureti ile paylaştırılmaktadır. Bununla birlikte dava açılması durumunda paydaşlar ortak olan mal üzerinden hâkimin ‘Şayet Satılamaz Şerhi’ koymamış sadece ‘ Davalıdır’ şerhi koyması ile kendi aralarında hisse devri yapabilmektedir. Ya da sadece ortaklığın giderilmesi (izale-i Şuyu ) davası açılmış olsa dahi hissedarlar kendi aralarında hisse devri yapabilmektedir.
Ancak önemli bir ayrıntıdır ki ortak olan taşınmaz mal paydaşlarından birinin kendi hakkını üçüncü bir kişiye satması durumunda doğan hak şufa hakkı (önalım hakkı) paydaşlar arasında gerçekleşmektedir. Önalım hakkı yani şufa hakkından bahsedilmek için satışın üçüncü bir kişiye yapılması gerekmektedir.
Ortaklığın Giderilmesi Satış Usulü
Ortaklığı bitirmek için görevli mahkeme olan Sulh Mahkemesi’nin malın Aynen Taksim Suretiyle bölünememesi ve satışına karar vermesi yoluna Satış Sureti ile Ortaklığın Giderilmesi (izale-i Şuyu) denilmektedir.
Ortaklığın bitirilmesi için satışa çıkan ortak mal için satışa çıkması adına hissedarlardan onay alınması gerekmektedir. Mahkeme kararı ve hissedarların onayının gerçekleşmesinin ardından satış memurunun satış ilanını hazırlaması gerekmektedir. Satış ilanı ile tüm hissedarlara ve alacaklılara adreslerine satış tebliğ edilmelidir. Satış günü ihale yolu ile gerçekleştirilen satışın ilk tutarı bilirkişi raporunda bulunan kıymetin %50 oranında başlamaktadır. En çok pey veren ve daha arttıran olmaması durumunda telalın 3 defa bağırması üzerinde satış tamamlanmaktadır.
Ortaklığın Giderilmesi Davasına Katılmamak
Ortaklığın Giderilmesi (İzale-i Şuyu) davasını hissedarlardan en az birinin açabileceği gibi birkaç hissedar birlikte açabilmektedir. Fakat davanın açılmasına katılmayan diğer hissedarlar hasım yani karşı taraf olarak gösterilerek davaya katılmaları sağlanmaktadır.
Davayı açan hissedar ve ya hissedarlar davaya bizzat kendisi ya da vekili olarak anlaştığı Gayrimenkul Avukatı aracılığı ile katılmak zorundadır. Davalı olarak görünen taraf ya da taraflar ise kendilerine tebligatın ulaşmasından kısa süre sonra davaya itiraz edecek ise görevli Sulh Hukuk Mahkemesine itiraz dilekçesi vermeli ve duruşmaya katılmak zorundadır.
Ancak davalının hissedarlı malın İcra Daireleri tarafından satışa çıkmasına itirazı bulunmuyorsa davaya katılım zorunlu değildir. Mahkeme, katılmayan hissedar adına karar verecek, diğer tüm şartlar sağlanması durumunda satış işlemi gerçekleşecektir.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Basit Yargılama Usulü
6100 sayılı Hukuk Mahkemeleri Kanunu 316. maddesinde basit yargılama usulü için işler açıkça belirtilmektedir. İlgili kanun maddesinde Ortaklığın Giderilmesi (İzale-i Şuyu) için ‘Sulh Hukuk mahkemelerinin görevine giren dava ve işler’ olarak belirtilmiştir.
Ortaklığın Giderilmesi (İzale-i Şuyu) basit yargılama usulüne giren tabi işler arasında bulunmakta ve basit yargılama için davanın açılımı ve cevap verilmesi dilekçe üzerinden olacaktır. Cevap süresi için süre, dilekçenin davalıya tebliğ edilmesinden itibaren 2 hafta uzunluğunda olacaktır. Fakat mahkeme koşullara göre başvuran davalıya sadece tek bir seferlik olmak üzere 2 haftayı geçmeyen ek bir süre verebilmektedir.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Devam Ederken Hisse Satışı
Ortaklığın giderilmesi davalarında dava devam ederken hissedarların kendi paylarını engelleyen herhangi bir yasal düzenleme bulunmamaktadır. Bununla birlikte hissedarlardan birini kendi paylarını üçüncü bir kişiye satması durumunda diğer paydaşlara önalım (Şufa) hakkı doğmaktadır. Önalım davası yenilik doğran bir hak olup davayı yeni hak sahibine açılmaktadır. Önalım (Şufa) hakkının sağlayabilmesi için belirli bazı şartlar gerekmektedir. Bu şartlar şu şekilde sıralanabilmektedir:
- Önalım hakkı için paylı mülkiyet olması gerekmektedir.
- Önalım hakkı için öncelik satış şartıdır.
- Önalım hakkından bahsedilebilmesi için satışın üçüncü kişiye olması gerekmektedir.
Ortaklığın giderilmesi (izale-i Şuyu) davası devam ederken hissedarlar da kendi arasında devir gerçekleştirebilmektedir. Ancak hâkimin ortak olan mülkiyet için ‘Şayet Satılamaz’ şerhi koyması satışa engel olmaktadır.
Ortaklığın Giderilmesi Davasında Paydaşlar Arasında Satış
Ortaklığın giderilmesi (İzale-i Şuyu) davalarında davanın devam etmesi sırasında hissedarlar arasında hisse devrini engelleyecek herhangi bir karar bulunmamaktadır. Hâkim ortak olan mal için ‘Şayet Satılamaz’ şerhi koyması durumunda hissedarlar arası engel teşkil eden istisnai durumlardandır. Ancak yine hâkim ortak mal için dava sürerken sadece ‘Davalıdır’ şerhi koyması hissedarlar arasında hisse alım satımını devrini engellememektedir.
Paylı Mülkiyette Ortaklığın Giderilmesi
Taşınır ve ya taşınmaz bir mal üzerinde birden fazla hissedarın olduğu durumlara Türk Medeni Kanunu, paylı ya da müşterek mülkiyet olarak açıklamaktadır. Hissedarlar ortaklıklarına son vererek paylarını bölüşmek isteyebilmektedir. Ortaklığın bitirilmesi yasal olarak hissedarlara sağlanmış bir haktır.
Ortaklığın bitirilmesi için en az bir paydaşın taşınmaz malın ikamet adresinde yetkili olan Sulh Hukuk Mahkemesine dilekçe ile başvurması gerekmektedir. Başvurunun yapılmasının ardından görevli mahkemede Ortaklığın Giderilmesi (İzale-i Şuyu) davası açılmaktadır.
İzale-i şuyu yani Ortaklığın giderilmesi davalarında ortak malın paylaştırılması için iki yöntem kullanılmaktadır. Görevli mahkeme hâkimi öncelik olarak malın Aynen Taksim Suretiyle bölünüp bölünemeyeceğine bakmaktadır. Ortak olan hisseli malın Aynen Taksim ile bölünememesi durumda hâkim satış ile bölünmesine kara vermektedir.
Satış suretiyle ortaklığın giderilmesine hâkim tarafından karar verilmesinin ardından satış için tüm paydaşlardan onay almak gerekmektedir. Onayın da alınmasıyla satış için atanan satış memuru satış ilanını hazırlayarak tüm paydaşlara ve haciz-ipotek alacaklılarının adreslerine tebliğ etmektedir. Tebliğ sağlanması durumunda hiçbir ortak ya da alacaklının haberim yoktu gibi söylemleri engellenmektedir.
Ortaklığın Giderilmesi Miras Nedenli
Miras hukuku, miras bırakanın (muris) vefatıyla başlamaktadır. Mirasın mirasçılara paylaştırılması için öncelik olarak mirasçıların ya da mirasçı vekilinin nüfus kayıt örneği ile birlikte Noter ve ya Sulh Hukuk Mahkemesine veraset ilamı için başvuru da bulunması gerekmektedir. Veraset ilamının alınması ile vefat eden kişinin tapu kayıtlarına veraset intikal beyannamesi vergileri ödenerek mirasçılar kaydedilir. Kayıt işlemi ile mirasçılar elbirliği mülkiyet ile yasal maliki olmuştur.
Mirasçılar yasalar olarak belirlenmesiyle Miras Nedenli Ortaklığın Giderilmesi (İzale-i Şuyu) davası açılmaktadır. Miras nedenli ortaklığın giderilmesi davalarında Satış Suretiyle Ortaklığın Giderilmesi yoluna gidilmektedir. Sulh Hukuk Mahkemesinin kararı verildikten sonra atanan satış memuru satış ilanını hazırlar. Satış ilanında belirlenen gün ve saatte açık arttırma başlamaktadır. Bilirkişi raporunda bulunan kıymetin %50 oranında ilk pey verilmektedir. Daha fazla arttıran bulunmaması durumunda satış tamamlanmaktadır.
Ortaklığın Giderilmesi Bankadaki Para
Miras olarak kalan ve mirasçıların el birliği mülkiyetinde olan paranın çekilebilmesi için tüm mirasçıların beraber hareket etmeleri gerekmektedir. Miras kalan paranın bankadan temin edilebilmesi için aşağıdaki adımlar izlenmelidir.
- İlk olarak mirasçıların Noter ve ya Sulh Hukuk Mahkemelerinden mirasçılık belgesi başka bir deyiş ile veraset belgesi temin etmelidir.
- Bu belge ile birlikte paranın yatmış olduğu bankaya giderek ‘Veraset ilişiği yoktur’ yazısı alınır.
- Veraset ilişiği yoktur yazısı ile İnternet aracılığı ile ve ya Vergi Dairesinden veraset ve intikal vergi beyannamesi doldurulur.
- Vergisi ödenir ve ödendiğine dair bir tasdikname alınır.
- Tasdikname ile tekrar paranın bulunduğu bankaya gidilerek mirasçı kendi payını alır.
Banka da bulunan para mirasçılık belgesindeki oranlar ile mirasçılara bölüştürülür. Bu oran eş için malı ¼ ü, her bir çocuk için 1/3 oranında paylaştırılmaktadır.
Ancak mirasçılardan en az biri bile anlaşmazlığa sebep olması durumunda dava yolu ile bölüşülme gerçekleşmektedir. Mirasçılardan bir ve ya birkaçı ‘Miras Nedeniyle Ortaklığın Giderilmesi’ davasını açarak hukuki yoldan paylaştırma yapabilmektedir. Banka da bulunan para paylı mülkiyete dönüştürülmektedir. Paylı mülkiyete dönüştürülen para için her miras kendi payı için işlem gerçekleştirebilecek duruma gelmektedir.
Hisseli Tapu Ortaklığın Giderilmesi
Taşınmaz mal bir kişiye ait olacağı gibi birden fazla kişiye de ait olabilmektedir. Hisseli tapu ise kelime anlamı olarak taşınmaz mal üzerinde hakkı bulunan ortakların isimlerinin yazılı olduğu tapu türüdür.
Hisseli tapuda ortaklığı bulunan hissedarlar ortaklığını bitirmek isteyebilmektedir. Bu hak onlara yasal olarak tanınmaktadır. Ortaklığın bitirilmesi için ortaklardan en az birinin taşınmazın bulunduğu yerdeki Sulh Hukuk Mahkemesine dilekçe ile başvur yapması gerekmektedir. Başvuru yapılmasının ardından görevli mahkeme de Ortaklığın Giderilmesi (İzale-i Şuyu) davası açılmaktadır.
Ortaklığın giderilmesi ya da İzale-i Şuyu denilen davada görevli mahkeme hâkimi ortak malın paylaştırılması için iki yol izlemektedir. İlk yol malın Aynen Taksim Suretiyle bölüştürülmesidir. Aynen taksim sureti ile mal eşit paylaştırılmıyorsa denk düşmüyor ise hâkim eksik kalan parça için para verilmesini ve ya ortak malın satış yolu ile bölüştürülmesine karar vermektedir.
Satış sureti ile malın paylaştırılması için tüm ortaklardan onay alınması gerekmektedir. Kararın verilmesi ve onayın alınması ile satış memuru atanmaktadır. Atanan satış memuru satış ilamını hazırlamakta ve tüm paydaşların adreslerine ayrı olarak tebliğ etmektedir.
Satış İcra Daireleri aracılığıyla açık arttırma yöntemi ile gerçekleştirilir. Malın tutarı yine İcra Dairelerinin hesabına yatmaktadır. İcra dairelerinde bulunan parayı kendi hesabına geçirmek isteyen hissedarlar mahkemeden alacakları bir yazı ile başvuru yapmaları gerekmektedir.
Ortaklığın Giderilmesi Dahili Davalı
Dahili davalı terimini açıklamak gerektiği durumlar için; dava açıldıktan sonra kararın doğru verilebilmesi ve tespitin gerçekleşebilmesi için talep ya da mahkeme kararı ile davaya dahil edilme durumu şeklinde açıklanabilmektedir.
Ortaklığın giderilmesi (İzale-i şuyu) davalarında ortak olan hisseli mülkiyetin paylaşımı için sadece bir ortağın başvurusu gerekmektedir. Sulh Hukuk Mahkemelerinde açılan dava için başvuru yapan ortak davacı diğer ortaklar ise davalı olarak konumlandırılmaktadır. Dava süreci başlamasından itibaren davalı olan ortaklar dahili davalı olarak mahkemeye çağırılmaktadır.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Kesin Hüküm
Ortaklığın giderilmesi için ortak mal üzerinde hissesi bulunan bir paydaşın yetkili mahkemeye giderek başvuru yapması gerekmektedir. Hissedarların ortak mal üzerindeki ortaklığını sona erdirmek istemesi sıkça istenilen durumdur. Taşınmazın ikametinde olan Sulh Hukuk Mahkemesinde görülen ortaklığı sona erdiren davalara Ortaklığın Giderilmesi ve ya İzale-i şuyu denilmektedir.
Sulh Hukuk Mahkemelerinde görülen davalarda ortaklığı bitirmek için hâkimin uygulaması için iki yöntem bulunmaktadır. Bunlardan birinci Aynen Taksim Sureti ikincisi Satış Suretiyle Ortaklığın Giderilmesidir. Sulh hukuk Mahkemesi hâkiminin verdiği kararlar ise kesin hüküm niteliği taşımaktadır.
Aynen Taksim Suretiyle Ortaklığın Giderilmesi
Ortaklığın giderilmesi hissedarın malın bölünmesi ile kendi payını almayı amaçladığı davalardır. Ortaklığın bitirilmesi için hissedarlardan en az birisinin görevli Sulh Hukuk Mahkemesine dilekçe ile başvuru yapması gerekmektedir.
Hissedarlardan bir ya da bir kaçının aynen taksim yoluyla bölünmesi talebinde bulunması üzerine mahkeme ortak gayrimenkulün aynen taksim sureti ile paylaşmaya uygun olup olmadığını araştırmaktadır. Araştırma sonucu taşınmazın aynen taksim için uygun olup olmaması durumuna göre değerlendirme yapmaktadır. Ancak aynen taksimin mümkün olmayıp, parçaların değerleri birbirine denk düşmüyorsa eksik değerdeki parçaya para eklenmesi ile denkleştirme yapılmasına karar verebilir ya da hissedarların onayını alarak Satış Sureti ile Ortaklığın Giderilmesi yoluna gidilmektedir.
Ortaklığın giderilmesi davalarında aynen taksim yolu ile bölünmesi için bazı şartlar gerekmektedir. Bu şartlar şu şekilde gösterilebilmektedir:
- Malın değerinde ciddi bir düşüş olmaması gerekmektedir.
- Hissedarlardan ve ya taraflardan en az birinin aynen taksim yolunu talep etmesi gerekmektedir.
- Aynen taksim yoluna uygunluğu bilirkişi incelemesi ile tespit edilmelidir.
Elbirliği Mülkiyeti Ortaklığın Giderilmesi
Ortak bir mal üzerinde payı olduğu bilinen ancak bu mülkiyet üzerinde ne kadar payı olduğu bilinmeyen durumlara elbirliği mülkiyeti denilmektedir. Elbirliği mülkiyetinin yanında iştirak halindeki mülkiyet olarak da bilinen bu ortaklık miras yolu ile kalan mallarda karşılaşılır. Elbirliği mülkiyeti ile paylı mülkiyet arasındaki fark paylı mülkiyette hissedarın payı belli iken elbirliğinde belirli değildir.
Daha önce de söylediğimiz gibi genel olarak miras yolu ile kalan elbirliği mülkiyetli gayrimenkul üzerinde bulunan ortaklığın giderilmesi için en az bir mirasçının başvurusu ile tapu sicil müdürü diğer mirasçılara çağrıda bulunur. Belirlenen süre içerisinde diğer mirasçıların itirazları mevcut ise bildirmelerini istemektedir. Belirlenen süre sonunda mirasçılardan bir itiraz bulunmadığı sürece taşınmaz üzerinde bulunan elbirliği mülkiyeti paylı mülkiyete çevrilerek hissedarlık esaslarına uygun biçimde mirasçılar adına tapu kütüğüne işlenir.
Elbirliği mülkiyetinden paylı mülkiyete çevrilen ve hissedarlık esaslarına göre paylaştırılan mal için Ortaklığın Giderilmesi (İzale-i Şuyu) davası açılır. Açılan dava da görevli olan Sulh Hukuk Mahkemesi hâkimi ise taşınmazın özelliğine göre paylaştırılma yoluna gitmektedir. Paylı mülkiyete çevrilen elbirliği mülkiyetinin paylaştırılması için hâkimin izleyeceği iki yöntem bulunmaktadır. bu yöntemler ise şu şekildedir:
- Aynen Taksim Yolu İle Ortaklığın Giderilmesi
- Satış Sureti İle Ortaklığın Giderilmesi
Ortaklığın Giderilmesi Davası Dilekçe Örneği
Ortak bir mal üzerinde hissesi bulunan paydaşların ortaklıklarını bitirmek istemeleri sıkça görülen bir durumdur. Ortaklığın giderilmesi davası adı altında yürütülen bu süreç için ortaklardan en az birinin dilekçe ile yetkili Sulh Hukuk Mahkemesine başvuru yapması gerekmektedir. Ortaklığın Giderilmesi davasının açılması için ortaklardan en az birinin başvuru yapması yeterlidir.
İzale-i şuyu da denilen Ortaklığın Giderilmesi davalarının açılması için dilekçenin yanında istenilen diğer belgelerde tam olarak görevli mahkemeye teslim edilmesi gerekmektedir. Davanın açılması ile mülkiyetin durumuna göre izlenecek yol belirlenmektedir. Hâkimin ortak malı bölüştürmek için izleyeceği iki yöntem bulunmaktadır. Bu yöntemler şu şekildedir:
- Aynen Taksim Sureti ile Ortaklığın Giderilmesi
- Satış Sureti ile Ortaklığın Giderilmesi
Ortaklığın Giderilmesi Davası Dilekçe Örneği PDF
Ortaklığın Giderilmesi Davası Vekalet Ücreti 2022
Ortaklığın giderilmesi gibi davalarda hissedarlar hak kaybına uğramamak adına bir avukat ile çalışmaları daha sağlıklı olacaktır. Vekil olan avukat müvekkili olan pay sahibini savunacak ve hakkı olan payları eksiksiz şekilde talep edecektir.
Avukatın müvekkilinden talep edeceği vekâlet ücreti ise avukatın kendi tarifesine göre değişkenlik gösterebilmektedir. Ancak belirli oranlar çerçevesinde olmak zorunda olan avukatlık vekâlet ücret %15 ve %25 arasında değişebilmektedir. Avukat ile müvekkili arasındaki sözleşmeye göre düzenlenmektedir.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Avukatlık Ücreti
Avukatlık asgari ücretleri son güncellemesini 3 Eylül 2022 günü 31942 sayılı resmi gazetede almıştır. Ortaklığın Giderilmesi (İzale-i Şuyu) davaları için açıklanan 2. kısım 1. bölümde yer alan ‘Ortaklığın Giderilmesi için satış memurluğunda yapılacak işlerin takibi için 3.900.00 TL’ ve ‘Ortaklığın Giderilmesi ve taksim davaları için 8.900.00 TL’ oranları yer alır. Yine aynı Resmi Gazete de yayımlanan Ek kısmında 2. kısım 2. bölümde ‘Sulh Hukuk Mahkemelerinde takip edilen davalar için 5.500.00 TL’ olarak gösterilmektedir.
Aynı şekilde avukat ile de sözleşme üzerinden bir oran belirlenmektedir. Avukatın kendi tarifesine göre değişkenlik gösteren bu sözleşmeye göre vekil olan avukat ödemeyi davadan önce ve ya davadan sonra da talep edebilmektedir. Vekil avukatın sözleşme üzerinden talep edebileceği oran ise son güncellemeye göre %15 ve %25 arasında olacaktır.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Avukatlık Ücret Sözleşmesi Örneği
Ortak gayrimenkul üzerinde hissesi bulunan paydaşların ortaklığını bitirmeleri onlara tanınmış yasal bir haktır. Ortaklığın giderilmesi (İzale-i Şuyu) davasını açmaları için en az bir ortağın yetkili mahkemeye başvuru yapması gerekmektedir. Başvuru yapacak olan paydaş gayrimenkulün bulunduğu yerdeki yetkili Sulh Hukuk Mahkemesine başvuru yapmalıdır.
Paydaş hak kaybına uğramadan, gireceği hukuki süreci en hızlı ve sağlıklı yoldan halledebilmesi adına vekili olarak alanında uzman gayrimenkul avukatı ile çalışmalıdır. Her hizmetin olduğu gibi avukatın sağlayacağı hukuki yardımında mali olarak bir geri dönüşümü olmaktadır. Avukatın kendi tarifesine göre değişebilen ücret tarifesi davadan önce ve ya sonra talep edilebilmektedir. Avukatın sunacağı sözleşme üzerinde talep edilen oran yazmaktadır. Son güncellemeye göre avukat en az %15 talep edebilirken en fazla %25 oranında talep belirtebilmektedir.
Ortaklığın Giderilmesi İstinaf Dilekçesi
Ortaklığın Giderilmesi (İzale-i Şuyu) davalarında hâkimin gayrimenkul paylaşımı için izleyeceği iki yöntem bulunmaktadır. Bunlardan biri malın nitelik ve özelliğine bağlı olarak Aynen Taksim Sureti ile olabilir. Ortak malın Aynen Taksim Sureti ile paylaştırılamaması mümkün olmadığı durumlarda hâkim Satış Sureti ile paylaştırılmasına karar vermektedir. Satış Sureti ile Ortaklığın Giderilmesi yöntemlerinde tüm paydaşlardan onay alınması gerekmektedir. Hâkimin izlediği yönteme, karara ve ya satış sonucuna en az bir paydaşın itiraz etmesi durumunda dava İstinaf Mahkemesine taşınmaktadır.
İstinaf mahkemesine taşınan Ortaklığın Giderilmesi davaları 6-8 ay kadar bekleme süresi içerine girmektedir. İstinaf Mahkemesine taşınan Ortaklığın Giderilmesi davaları kesin hüküm taşımamaktadır. Ancak hükmün itiraz yolları kapanmış ve tüm paydaşlara tebligat gönderilmiş ise hüküm kesinleşmiş olacaktır.
Ortaklığın Giderilmesi Davası İstinaf Dilekçesi PDF İNDİR
Hisseli Tapuda Ortaklığın Giderilmesi Davası Dilekçe Örneği
Hisseli tapuda payı olan hissedarların ortaklıklarını bitirebilmesi için Sulh Hukuk Mahkemelerinde Ortaklığın Giderilmesi (İzale-i Şuyu) davası açmaları gerekmektedir. En az bir paydaşın dilekçe ve gerekli belgeler ile başvuru yapması ile Davas süreci başlatılmaktadır. Paydaş hak kaybına uğramamak ve süreci en sağlıklı şekilde ilerletebilmek için gayrimenkul avukatına vekâlet vererek vekili olarak tayin edebilmektedir. Vekili olan avukat müvekkilli olan paydaş adına tüm işlemleri kusursuzca gerçekleştirecektir.
Sulh Hukuk Mahkemelerinde görülen Ortaklığın Giderilmesi ya da İzale-i Şuyu da denilebilen bu davada görevli hâkimin izleyeceği iki yöntem bulunmaktadır. Hakimin izleyeceği bu yollar şu şekilde gösterilebilmektedir:
- Aynen Taksim Sureti ile İzale-i Şuyu (Ortaklığın Giderilmesi)
- Satış Sureti ile İzale-i Şuyu (Ortaklığın Giderilmesi)
Ortak olan gayrimenkulün nitelik ve özelliğine göre Aynen Taksim sureti ile bölüştürülmesi hâkimin uygulamaya koyduğu ilk yöntemdir. Bu yöntemin incelenmesi sonucu aynen taksim ile eşit bölünmediği durumlarda eşit düşmeyen kısım için hâkim para verilmesine ve ya satış sureti ile satımına karar vermektedir.
Satış Sureti ile yapılacak olan bölüştürülme için tüm paydaşlardan onay alınması gerekmektedir. Satış memuru tarafından hazırlanan satış ilamı tüm paydaşlara ve haciz-ipotek alacaklılarına tebliğ edilmektedir. Böylelikle satışa ilişkin bilgilendirme yapılmış olmaktadır. Satış, satış ilamında belirtilen yer de ve saatte başlamaktadır. İcra dairleri aracılığı ile yapılan satış sonucunda malın bedeli yine İcra Müdürlüğünün hesabına yatmaktadır. Kendi payına düşen tutarı almak için paydaş mahkemeden talep edeceği yazı ile parasını kendi hesabına aktarabilmektedir.
Hisseli Tapuda Ortaklığın Giderilmesi Davası Dilekçe Örneği PDF İNDİR
Ortaklığın Giderilmesi Davası Red Sebepleri
Ortaklığın giderilmesi (İzale-i Şuyu) davalarında davayı açmak isteyen hissedar ve ya hissedarlar başvuru yapma sırasında verdiği dilekçe de yalnızca ortak gayrimenkul için Aynen Taksim Sureti ile paylaştırılmasını isteyebilmektedir. Bu durumda mahkemenin vereceği iki tip kara bulunmaktadır. Aynen Taksim yöntemi ya kabul edilir ya da ortak malın Aynen Taksim Yöntemi mümkün değil ise reddedilir. Delikçe de belirtilmediği durumlarda mahkeme Aynen Taksim Yöntemi ile bölüştürme gerçekleşmiyor satış yoluna gidilecek kararı veremez. Satış yolu kararına gidilebilmesi için dava açılırken verilen ilk dilekçe de ve ya davalının talebi üzerine satış isteniyorsa bu karara gidilir.
Şu da önemli bir husustur ki Ortaklığın Giderilmesi (İzale-i Şuyu) davalarında Aynen Taksim yöntemi uygun iken satış yolu istenmesi durumunda dava reddolur. Satış yöntemi Aynen Taksim yönteminin uygun olmadığı durumlarda gerçekleşir.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Feragat
Feragat kelime anlamı olarak kişinin kendi hakkından kendi isteği ile vazgeçmesi olarak açıklanmaktadır. Paydaşların ortaklıklarını bitirmek için açtığı Ortaklığın Giderilmesi (İzale-i Şuyu) davalarında ise paydaşın kendi talebi ile dilekçe ile başvurduğu talebinden vazgeçmesi ve ya davanın sona erdirilmesini istemesidir. Ortaklığın Giderilmesi davaları devam ederken hatta dava istinaf aşamasında iken bile paydaş feragat edebilmektedir. Ancak feragat işleminin gerçekleşebilmesi için tüm paydaşların feragat istemine bağlıdır.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Cevap Dilekçesi
Ortaklığın giderilmesi (İzale-i Şuyu) davaları en sık başvurulan dava türlerinden biri olmaktadır. Ortaklığın giderilmesi davaları açıldıktan sonra mahkeme tarafından tüm paydaşların adreslerine tebliğ iletilmektedir. Davaya cevap verecek olan davalının ise 2 hafta süresi bulunmaktadır. Davalının cevap vereceği dilekçesinde itirazları ve savunmaları yer alması gerekmektedir. Cevap dilekçesi yazılması durumunda dilekçenin daha sağlıklı ve verimli olması adına alanında uzman gayrimenkul avukatı ile çalışılması önerilmektedir.