Kiracı Hakları Nelerdir? Kiracının Detaylı Rehberi

Kiracı hakları nelerdir, kira sözleşmesinin belirli koşulları karşıladığı durumlarda, kiracının korunduğu yasal haklardır. Bu haklar, genellikle kiralayanın yükümlülüklerinden doğar ve kiracının belirli taleplerde bulunma hakkı vardır. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’na (TBK) göre, kiracı ve kiralayan arasındaki anlaşma, belirli bir bedel karşılığında malın kullanım hakkının kiracıya bırakılmasını içerir.

Kira sözleşmesinin tarafları olan kiracı ve kiralayanın birbirlerine karşı hak ve yükümlülükleri vardır. Ancak, bu hak ve yükümlülükler kira sözleşmesinin türüne bağlı olarak değişebilir.

Kira Sözleşmesi Nasıl Yapılır? Konumuzda detayları bulabilirsiniz.

Bir kiracı olarak, evden çıkabileceğiniz şartları, ev sahibinin sizi ne zaman evden çıkarabileceğini bilmeniz önemlidir. Ev sahibi olarak da, kiracıyı evden çıkarabilme hakkınızın olup olmadığını bilmelisiniz. Haklarınızın farkında olmamanız durumunda, haksız yere mağdur olabilirsiniz.

Kiracı hakları, bir kişinin kiralanan bir mülk üzerinde sahip olduğu ve genellikle yasalar tarafından korunan hakları ifade eder. Bu haklar, kiracıyı koruma altına alır ve kiralık mülkü belirli bir süre kullanma hakkını sağlar. Kiracının hakları genellikle kira sözleşmesinde belirtilir ve genellikle ev sahibi veya kiraya verenin yükümlülüklerini içerir.

Teslim Alma Hakkı: Kiracı, kiralanan mülkü, önceden belirlenen amaçlar için uygun bir durumda almayı bekler. Yani, eğer bir daire yaşamak için kiralanmışsa, dairenin yaşanabilir bir durumda olması gerekir.

Engellemelerin Kaldırılması Hakkı: Kiracı, kira süresi boyunca mülkün kullanımını engelleyen herhangi bir sorunun giderilmesini talep etme hakkına sahiptir.

Sözleşme Feshi Hakkı: Kiracı, kiraya verenin yükümlülüklerini yerine getirmediği durumlarda, sözleşmeyi haklı bir gerekçe ile feshedebilir.

Zarar Talep Hakkı: Kiracı, mülkün geç teslim edilmesinden kaynaklanan herhangi bir zarar için tazminat talep etme hakkına sahiptir.

Yan Giderlerin Talep Hakkı: Kiracı, mülkün kullanımıyla ilgili ek giderlerin karşılanmasını talep edebilir. Bu ek giderler genellikle bakım ve onarım maliyetlerini içerir.

Ayıbın Giderilmesi Talebi: Kiracı, mülkte herhangi bir kusur veya ayıp olduğunda, bu kusurun giderilmesini talep etme hakkına sahiptir.

Zorunlu Sigorta ve Vergi Talepleri: Kiracı, kiraya verenin zorunlu sigorta, vergi ve benzeri yükümlülüklerini yerine getirmesini talep edebilir, eğer aksi önceden belirlenmemişse.

Hak İddialarına Karşı Korunma Hakkı: Eğer bir üçüncü taraf, kiralanan mülk üzerinde hak iddia ederse, kiracı kiraya verenden bu iddiayı reddetmesini ve uğradığı her türlü zararı karşılamasını talep edebilir.

Çıkarılamama Hakkı: Kiracı, sözleşme süresi boyunca, haklı bir gerekçe olmadan kiralanan mülkten çıkarılamaz.

Devretme veya Alt Kiraya Verme Hakkı: Kiracı, kiraya verenin yazılı izni ile kiralanan mülkü başkasına devredebilir veya alt kiraya verebilir. Bu durum genellikle kiracının mülkü kendi kullanımı dışında biriyle paylaşmak istediği durumlarda kullanılır.

Ek Ödeme Yükümlülüğünün Yokluğu: Kiraya veren tarafından kiracıya, kira bedeli ve yan giderler (ısıtma, aydınlatma, su, aidat vb.) dışında herhangi bir ek ödeme yükümlülüğü getirilemez. Bu, kiracının maliyetleri önceden bilmesini ve beklenmedik mali yüklerle karşılaşmamasını sağlar.

Ceza Koşulu ve Muacceliyetin Geçersizliği: Kira bedelinin zamanında ödenmemesi durumunda, kiracıya ceza uygulanacağı veya gelecek kira bedellerinin önceden talep edileceği yönünde yapılan anlaşmalar geçersizdir. Bu durum, kiracının mali yükünün adil bir şekilde düzenlenmesine yardımcı olur.

Bu hakların tümü, kiracının kira sözleşmesinde belirtilen ve genellikle yasalarla korunan haklarıdır. Bu haklar, kiracının mülkü belirli bir süre için kullanabilmesini ve kira süresi boyunca mülkten en iyi şekilde yararlanabilmesini sağlar. Bununla birlikte, bu haklar aynı zamanda kiracıya belirli yükümlülükler de getirir ve bu yükümlülüklerin yerine getirilmemesi durumunda, kiracı haklarını kaybedebilir. Bu yüzden, kiracı haklarını ve yükümlülüklerini anlamak, herhangi bir kira sözleşmesinde son derece önemlidir.

Kiracının Hakları Nelerdir?

Detaylı olarak kiracının hakları nelerdir konusuna bakalım. Kiracının hakları nedir konusu pek çok kiracının araştırdığı ve sorun yaşadığı bir konudur. Güncel olan konumuzda avukatımızın bilgisi ve hukuki çerçevede değerlendirerek size kiracının hakları nedir konumuz için bilgilendirme yaptık. Kiracı hakları nelerdir hemen rehberimizi okuyun.

Gayrimenkul Hukuku Hakkında Bilgi Alabilirsiniz.

Kiracının Aidat ve Ortak Giderler Üzerinde Hakları Nelerdir?

Kiracıların, kiralanmış konut veya çatılı iş yerlerinde kullanım giderleri ile ilgili belirli yükümlülükleri vardır. Isıtma, aydınlatma, su gibi giderler genellikle kiracının sorumluluğundadır, eğer sözleşme veya yerel uygulamalar aksi bir durumu belirtmiyorsa. Örneğin, kiracının, kombi kullanımından kaynaklanan maliyetleri karşılaması beklenir.

Eğer kiralanmış taşınmaz bir apartman dairesiyse, kullanımdan doğan ortak giderler genellikle kiracının sorumluluğuna girer – yine, sözleşmede aksi belirtilmediği ve yerel uygulamalar da bu durumu değiştirmediği sürece.

Ancak, ev sahibi veya üçüncü tarafların yaptığı ekstra masraflar için kiracıdan talepte bulunulamaz. Örneğin, ev sahibi tarafından gerçekleştirilen asansör onarımı veya ısı yalıtımı gibi sabit giderler için kiracıdan ödeme talep edilemez.

Öte yandan, kiralanmış mülk ve mülkün bulunduğu binadaki önemli yapısal değişikliklerle ilgili masraflar ev sahibinin sorumluluğundadır. Kiracının, kendi hatası olmaksızın kiralanmış mülkte ortaya çıkan hatalar ve bu hataların giderilmesi için gerekli olan önemli düzeltmeleri talep etme hakkı vardır. Bu, kiracının sahip olduğu temel haklardan biridir.

Kiracı hakları için rehberimizi okuyarak daha fazla bilgi elde edebilirsiniz.

Kiracının Depozito Üzerinde Hakları Nelerdir?

Kiralama sürecinde, kiracının bir depozito ödemesi genellikle gündeme gelir. Türk Borçlar Kanunu’nun 342. maddesi uyarınca, konut ve çatılı iş yerlerinin kiralanması durumunda, kiracının depozito ödemekle yükümlü olduğu sözleşme ile belirlenebilir, ancak bu depozito miktarı üç aylık kira bedelini geçemez.

Eğer depozito olarak nakit para veya değerli belge kabul edilmişse, kiracı bu parayı vadeli bir tasarruf hesabına yatırabilir veya değerli belgeyi bir bankada saklayabilir.

Bunlar, kiracının izni olmadan çekilemez. Bankalar, bu depozitoları yalnızca tarafların her ikisinin de rızasıyla, bir icra takibinin sonuçlandığında ya da bir mahkeme kararı ile geri verebilir.

Eğer kiralayan, kira sözleşmesinin sona ermesini takip eden üç aylık süre zarfında, kiracı aleyhine bir dava açtığını veya icra veya iflas yoluyla bir takip başlattığını bankaya yazılı olarak bildirmediyse, banka depozitoyu kiracıya geri vermekle yükümlüdür. Bu, kiracının talebi üzerine gerçekleşir. Bu, kiracının depozito üzerindeki haklarının bir parçasıdır ve kiracıları korumaya yöneliktir.

Kiracının hakları nelerdir? rehberimizde tüm cevapları bulabilirsiniz.

Kiracının Sözleşmesi Olmadığı Durumlarda Ne Olur?

Kira anlaşmalarının geçerli olabilmesi için tarafların karşılıklı olarak bir irade beyanında bulunmaları gerekir ve bu, özellikle şekil koşullarına bağlı değildir. Gelecekte ortaya çıkabilecek çatışmaların çözümünde yazılı kira anlaşmaları daha fazla yarar sağlayabilir, ancak sözlü kira anlaşmaları da yasal olarak kabul edilir.

Türk Borçlar Kanunu, yazılı kira anlaşmalarıyla aynı şekilde sözlü kira anlaşmalarını da korur. Bu nedenle, taraflar arasında sözlü bir kira anlaşması yapılmış olsa bile, kiracının, yazılı bir anlaşmada talep edebileceği hakları, sözlü bir anlaşma durumunda da talep etme hakkı bulunur.

Kira anlaşmaları genellikle bir yıl süreli olarak oluşturulur ancak bu, kesin bir kural değildir. Taraflar, kendi aralarında uygun bir süre belirlemekte özgürdür. Anlaşmanın belirtilen süresi dolduğunda, yeni bir anlaşma yapılması gerekmez; anlaşma, tarafların rızasıyla her yıl aynı tarihte otomatik olarak yenilenir.

Kira anlaşmasının yazılı olarak yapılmasının bir zorunluluk olmadığı gibi, anlaşmanın bitiminden sonra tarafların anlaşmayı bir yıl daha uzatmak konusunda rızası varsa, anlaşma otomatik olarak yenilenir. Bu, kiracının haklarını korur ve onların evden çıkarılmasını engeller. Bu durum, kiracı haklarının önemli bir yönüdür ve kiracıları korumak için tasarlanmıştır.

Kiracının hakları nelerdir? Sözleşmenin olmadığı durumlarda haklarınızı öğrenin.

Kiracının Kira Sözleşmesinin Süresi Dolma Durumunda Hakları

• Sözleşmenin Otomatik Yenilenmesi: Kira sözleşmeleri genellikle belirli bir süre için düzenlenir; ancak 6 aylık ya da daha uzun süreli konut veya iş yerleri kiralamalarında, sözleşmedeki süre sona erdiğinde, ev sahibinin kiracıyı otomatik olarak çıkarma hakkı bulunmamaktadır. Bu durumda, kiracının, belirli süreli sözleşmenin bitiminden en az 15 gün önce bildirim yapması gerekmektedir. Eğer bu süre zarfında bildirim yapılmamışsa, sözleşme, aynı koşullar altında bir yıl daha yenilenmiş kabul edilir.
• Tahliye Bildirimi: Kiracının, kira süresi sona ermeden en az 15 gün önce ev sahibine bildirimde bulunması gereklidir. Bu bildirim, sözleşmenin sona ereceği ve kiracının taşınmayı planladığı konusunda ev sahibini bilgilendirir. Eğer bu bildirim yapılmazsa, sözleşme otomatik olarak bir yıl daha uzatılır.
• Hukuki Koruma: Kiracılar, sözleşme sürelerinin bitiminde hukuki koruma altındadır. Ev sahibi, sözleşme süresi bitiminde kiracıyı otomatik olarak tahliye edemez. Eğer ev sahibi kiracının tahliyesini istiyorsa, hukuki bir süreç izlemesi gerekmektedir.
• Sözleşmenin Uzatılması: Eğer kiracı, belirli süreli sözleşmenin sona erme tarihinden en az 15 gün önce bir bildirim yapmazsa, sözleşme otomatik olarak bir yıl daha uzatılır. Bu durum, kiracının belirli bir süre daha kalmak istemesi durumunda ev sahibinin onayını gerektirmez.

Bu haklar, kiracıları korumaya yönelik olup, kira sözleşmesinin süresi sona erdikten sonra oluşabilecek olası sorunları önlemeyi hedefler.

Her ne kadar bu haklar, kiracının belirli bir süre daha kiralanan taşınmazda kalma hakkını sağlasa da, kiracının ev sahibine uygun bir şekilde bildirim yapma sorumluluğu vardır. Bu yükümlülük, her iki tarafın da haklarının korunmasına yardımcı olur.

Kiracının sözleşmesi dolduğunda ne olur? Kiracının hakları nelerdir rehberinde.

Kiracının Kira Artışına Dair Hakları Nelerdir?

Kiracı ve kiralayan tarafından belirlenen kira miktarı, her yıl otomatik olarak sözleşmedeki belirtilen artış oranına tabi olur. Ancak bu artış, her durumda bir önceki kira yılının TÜFE on iki aylık ortalamalarına göre belirlenen değişim oranını aşmamalıdır. Bu prensip, bir yıldan fazla süreli olan kira sözleşmelerine de uygulanır.

Eğer kira dönemine ilişkin bir sonraki artış oranı konusunda taraflar arasında bir anlaşma yapılmamışsa, kira miktarı, bir önceki kira yılında belirlenen TÜFE’nin tüketici fiyat endeksine dayalı on iki aylık ortalamalara göre belirlenen değişim oranını geçmeyecek şekilde, hakim tarafından belirlenir. Bu durumda, kiralananın koşulları dikkate alınarak hakkaniyete uygun bir oran tespit edilir, ancak bu oran hiçbir zaman %25’yi aşamaz.

Kiracı ve kiralayan arasında kira miktarı ile ilgili bir anlaşmazlık ortaya çıkarsa, kiracı, kira miktarının belirlenmesi için mahkemeye başvurma hakkına sahiptir. Hakim, tarafların bu konuda bir anlaşma yapmış olup olmadığına bakmaksızın, beş yıldan uzun süreli veya beş yıldan sonraki yenileme dönemlerinde ve bundan sonraki her beş yılın sonunda, yeni kira yılı için uygulanacak kira miktarını belirler.

Bu belirleme, TÜFE’nin on iki aylık ortalamalarına göre değişim oranı, kiralanan yerin durumu ve benzer kira bedelleri göz önünde bulundurularak, hakkaniyete uygun bir şekilde yapılır.

Ayrıca, kira sözleşmesi yapıldığı sırada tarafların öngöremediği ama daha sonra ortaya çıkan olağanüstü durumlar nedeniyle, kiracının sözleşmeyi yerine getirmesini beklemek adil olmayabilir. Bu gibi durumlarda, kiracı, kira uyarlama davası açarak kira bedelinin mevcut koşullara uyarlanmasını talep edebilir.

Kira artışı oldu ne yapmanız lazım? Kiracının hakları nelerdir rehberinde cevapları bulabilirsiniz.

Kiracının Erken Tahliye Hakkı ve Sorumlulukları

Kiracılar, belirlenen kira süresinden önce herhangi bir gerekçe sunmaksızın taşınabilirler. Ancak, Türk Borçlar Kanunu’nun 325. maddesine göre, kiracı, kira sözleşmesinin süresine bakılmaksızın gayrimenkulü geri verirse, kiraya verenin zarar görmemesi için belirli bir süre kira borcunu ödemeye devam etmelidir.

Kiracının kiralananı benzer koşullarda kiraya verilebileceği makul bir sürede yeni bir kiracı bulması durumunda, kira borcu sona erer. Ancak, kiraya verenin yapmaktan kaçındığı giderler ve kiralananı farklı bir şekilde kullanarak elde ettiği kazançlar, kira bedelinden düşülmelidir.

Ev Sahibinin Erişim Hakları

Bir ev sahibi, kira sözleşmesinin imzalanmasından sonra kiracının izni olmadan gayrimenkule giriş yapamaz. Bu durum, Türk Ceza Kanunu’na göre “Konut Dokunulmazlığının İhlali” suçunu oluşturur. Böyle bir durumda, kiracı hukuki yollara başvurabilir. Kira sözleşmesinin ardından, ev sahiplerinin kiracının izni olmadan eve girmemesi, kiracının temel haklarından biridir.

Kira Uyuşmazlıklarının Çözümü

Kiracı ve kiraya veren arasındaki kira anlaşmazlıklarında Sulh Hukuk Mahkemeleri yetkilidir. Ayrıca, yetkili mahkeme, kiracının yerleşim yeri mahkemesi veya kira sözleşmesinin uygulanacağı yer mahkemesidir. Bu haklar, kira sözleşmesinin tarafı olan kiracılara önemli hukuki korumalar sağlar.