Trafik Kazası Bilirkişi Raporu 2024
Trafik kazası bilirkişi raporu, karayollarında meydana gelen trafik kazalarında adli birimlerin kusur tespiti yapmak için başvurduğu rapor türüdür. Söz konusu bilirkişi raporuna cezai, idari ve hukuki davaların tamamında ihtiyaç duyulur. Trafik kazalarında yolcu, sürücü, karayolları genel müdürlüğü vb. kimin sorumlu olduğunu tespite imkan sağlayan kusur tespit raporudur.
Trafik Kazası Bilirkişi Raporu Nedir?
Trafik kazalarında kusur durumunun tespiti için trafik zabıtası kaza tespit tutanağı tutmaktadır. Trafik kazası tespit tutanağının yeterli olmaması halinde adli birimler bilirkişi raporuna müracaat edebilmektedir.
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu madde 63’e göre çözümü uzmanlık, özel ve teknik bilgi gerektiren durumlarda Cumhuriyet Savcısı veya hakim bilirkişiye başvurabilecektir. Ayrıca 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu madde 266’ya göre çözümü hukuk dışında özel ve teknik bilgi gerektiren durumlarda hakim bilirkişiden rapor hazırlamasını isteyebilecektir. Trafik kazasında kusur tespiti de teknik bir konu olduğu için trafik kazalarında hakimler bilirkişi raporlarına başvurmaktadır. Ceza, idare ve hukuk davalarında trafik kazası bilirkişi raporu talep etmek mümkündür.
Trafik Kazası Bilirkişi Raporu Nereden Alınır?
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu madde 83’e göre trafik zabıtaları, usul kanunlarına göre görevlendirildikleri takdirde trafik kazalarında bilirkişilik yapacaktır. Ceza Muhakemesi Kanunu madde 63’e göre ceza davalarında göre trafik kazası bilirkişi raporunu Cumhuriyet Savcısı ya da hakim talep edecektir. Bilirkişi raporunun talep edilmesine Cumhuriyet Savcısı, hakim kendiliğinden karar verebileceği gibi katılan, vekili, şüpheli, sanık ve müdafi de trafik kazası bilirkişi raporunu talep edecektir. Hukuk davalarında ise Hukuk Muhakemeleri Kanunu madde 266’ya göre trafik kazası bilirkişi raporunu hakim talep edecektir. Hukuk davalarında bilirkişi raporunun talep edilmesine hakim kendiliğinden karar verebileceği gibi tarafların talebi ile trafik kazası bilirkişi raporu talep edilebilecektir.
Ayrıca 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu madde 67’ye göre Cumhuriyet savcısı, katılan, vekili, şüpheli veya sanık, müdafii veya kanuni temsilci trafik kazası ile ilgili olarak trafik kazası ile ilgili olarak uzman görüşü alabilecektir.
Trafik Kazası Bilirkişi Raporu Sorgulama
Ülkemizde trafik kazası bilirkişi raporu sorgulama sistemi halihazırda mevcut değildir. Ancak e-devlet uygulaması üzerinden meydana gelen maddi hasarlı trafik kazaları için kaza tespit tutanağı sorgulama hizmeti bulunmaktadır. Ülkemizde bölgelerinde meydana gelen kazalarda kaza tespit tutanağını Polis ve Jandarma hazırlamaktadır. Gerçek kişiler için Polis bölgesi[1] ve Jandarma bölgesinde[2] meydana gelen trafik kazaları için ayrı ayrı kaza tespit tutanağı sorgulama hizmeti bulunmaktadır. Sürücüler ve araç sahipleri karıştıkları maddi hasarlı trafik kazaları için kaza tespit tutanağı sorgulaması yapabileceklerdir. Ayrıca tüzel kişiler de Polis bölgesi[3] ve Jandarma bölgesinde[4] meydana gelen maddi hasarlı trafik kazalarındaki kaza tespit tutanağı için e-devlet üzerinden sorgulama yapabileceklerdir.
Trafik Kazası Bilirkişi Raporu Örneği
Trafik kazası bilirkişi raporunda bilirkişi kusur yönünden değerlendirme yapacaktır. Yapacağı değerlendirme sonucunda Borçlar Kanunu ve Karayolları Trafik Kanununa göre kusur tespiti açısında görüşünü bildirecektir. Söz konusu raporu da bilirkişiyi görevlendiren ceza mahkemesine veya hukuk mahkemesine sunacaktır. Aşağıda yaralamalı bir trafik kazası için örnek bilirkişi raporunun sonuç bölümünü görebilirsiniz;
KUSUR YÖNÜNDEN SONUÇ:
Yukarıda belirtilen tespitlere göre;
1- 34 A plakalı araç sürücüsü YASİN, Karayolları Trafik Kanunun 52/1/a maddesind belirtilen “Kavşaklara yaklaşırken, dönemeçlere girerken, tepe üstlerine yaklaşırken, dönemeçli yollarda ilerlerken, yaya geçitlerine, hemzemin geçitlere, tünellere, dar köprü ve menfezlere yaklaşırken, yapım ve onarım alanlarına girerken, hızlarını azaltmak,” trafik kuralını ihlal etmesi nedeniyle kazanın oluşumunda asli kusurlu olduğu,
2- 38 E plakalı araç sürücüsü KEREM’in ise kazanın oluşumunda kusurunun bulunmadığı görüş ve kanaatine varılmıştır.
Trafik Kazalarında Kusur Tespiti ve Bilirkişilik
Trafik kazalarında kusur tespiti işlemini Polis ve Jandarma trafik görevlileri yapmaktadır. Polis ve Jandarma sorumluluk bölgesine göre kaza tespit tutanağı ile kusur tespit işlemlerini yapmaktadır. Adli birimlerin kaza tespit tutanağını yetersiz görmesi veya tutanakta çelişki ifadeler bulunması halinde trafik kazası bilirkişi raporu talep etmesi mümkündür. Trafik kazalarında bilirkişilik yapabilmek için trafik kazası konusunda uzman kişilerin Adalet Bakanlığı bilirkişi listesine kayıtlı olması gerekmektedir. Polis ve Jandarma trafik görevlilerinin yanı sıra diğer mesleklerden kişiler de trafik kazalarında bilirkişilik yapabilecektir.
Trafik kazası kusur oranı tespiti ve bilirkişilik, Borçlar Kanunu, Karayolları Trafik Kanunu’na göre gerçekleştirilecektir. Trafik görevlileri ve bilirkişiler Karayolları Trafik Kanunu ve Karayolları Trafik Yönetmeliğine göre trafik kazasında kimlerin kusurlu olduğunu ve kusur oranları tespit edeceklerdir.
Ölümlü Trafik Kazası Bilirkişi Raporu Örneği
Ölümlü trafik kazalarında bilirkişiler ceza ve hukuk davalarında kusur durumunu tespit etmek amacıyla bilirkişi raporu hazırlamaktadırlar. Bilirkişi raporu doğrultusunda sanıklar hakkında taksirle öldürme suçundan ceza verilmesi mümkün olabilecektir. Ayrıca hukuk mahkemesi hakimi bilirkişi raporuna göre kusurlu kişiler aleyhine destekten yoksun kalma tazminatı ve manevi tazminat hükmedebilecektir. Aşağıda ölümlü bir trafik kazası için örnek bilirkişi raporunun sonuç bölümünü görebilirsiniz;
KUSUR YÖNÜNDEN SONUÇ:
Yukarıda belirtilen tespitlere göre;
1- 21 F plakalı araç sürücüsü AHMET, Karayolları Trafik Kanunun 47 maddesinde belirtilen “Karayollarından faydalananlar trafik ışıklarına uymak zorundadır,” trafik kuralını ihlal etmesi nedeniyle kazanın oluşumunda asli kusurlu olduğu,
2- Yaya CEMAL’in ise kazanın oluşumunda kusurunun bulunmadığı görüş ve kanaatine varılmıştır.
Trafik Kazası Bilirkişi Raporu Kaç Günde Çıkar?
Ceza Muhakemesi Kanunu madde 66’ya göre ceza davalarında trafik kazası bilirkişi görevlendirme yazısında bilirkişilik görev süresi de yer alacaktır. Ancak bu süre üç ayı geçemeyecektir. Özel sebeplerin zorunlu kıldığı durumlarda bilirkişinin talebi üzerine ilgili adli merci bilirkişi raporu süresini üç ay daha uzatabilecektir.
Hukuk Muhakemeleri Kanunu bilirkişinin görev süresi başlıklı madde 274’ye göre hukuk davalarında bilirkişi raporu süresi en fazla üç olacaktır. Bilirkişinin talebi halinde hakim bu süreyi üç ay daha uzatabilir. Fakat basit yargılamanın söz konusu olduğu dava ve işlerde bilirkişi raporu süresi iki ay olacaktır. Söz konusu süreler azami sürelerdir. Bilirkişinin daha kısa sürede bilirkişi raporu hazırlaması mümkündür.
Maddi Hasarlı Trafik Kazası Bilirkişi Raporu Örneği
Maddi hasarlı trafik kazası için bilirkişi raporunu sadece hukuk mahkemeleri talep edebilecektir. Hukuk mahkemeleri trafik kazası maddi tazminat davalarında bilirkişi görevlendirebilir. Aşağıda maddi hasarlı bir trafik kazası için örnek bilirkişi raporunun sonuç bölümünü görebilirsiniz;
KUSUR YÖNÜNDEN SONUÇ:
Yukarıda belirtilen tespitlere göre;
1- 06 M plakalı araç sürücüsü TANER, Karayolları Trafik Kanunun 84 maddesinde belirtilen “arkadan çarpma,” trafik kuralını ihlal etmesi nedeniyle kazanın oluşumunda asli kusurlu olduğu,
2- 65 C plakalı araç sürücüsü GÜL’ün ise kazanın oluşumunda kusurunun bulunmadığı görüş ve kanaatine varılmıştır.
Tek Taraflı Ölümlü Trafik Kazası Bilirkişi Raporu
Tek taraflı ölümlü trafik kazası bilirkişi raporu, karşı tarafı olmayan trafik kazası için hazırlanan trafik kazası bilirkişi raporudur. Ölümlü bir kazada Cumhuriyet Başsavcılığı kusurlu kişiler hakkında ceza davası açacaktır. Kaza tespit tutanağının olmadığı veya yetersiz görüldüğü durumlarda soruşturma aşamasında Cumhuriyet Savcısı trafik kazası bilirkişi raporu hazırlanmasını isteyebilecektir. Aynı şekilde ceza davası sırasında da ceza mahkemesi hakimi bilirkişiden ölümlü trafik kazası için trafik kazası bilirkişi raporu hazırlamasını talep edebilecektir.
Hukuk davalarında ise tek taraflı trafik kazası için hakim bilirkişi raporu talep edebilecektir. Ayrıca Sigorta Tahkim Komisyonu önünde görülen davalarda tahkim hakemi de bilirkişi deliline başvurabilecektir. Bu doğrultuda tahkim hakemi tek taraflı ölümlü trafik kazası bilirkişi raporu hazırlanmasına karar verebilecektir.
Trafik Kazası Bilirkişi Raporu Ne Zaman Çıkar?
Trafik Kazası Bilirkişi Raporu süresi en fazla üç aydır. Trafik kazası ceza davasında Ceza Muhakemesi Kanunu madde 66’ya göre ilgili adli merci trafik kazası bilirkişi rapor süresini de belirleyecektir. Ancak bu süre üç aydan fazla olmayacaktır. Zorunlu durumlarda bilirkişinin talebi ile ilgili adli makam bilirkişi raporu süresini üç ay uzatabilecektir.
Hukuk davalarında ise Hukuk Muhakemeleri Kanunu madde 274’ye göre azami bilirkişi raporu süresi üç aydır. Bilirkişinin talebi ile hakim bu süreyi üç ay daha uzatabilecektir. Basit yargılamanın geçerli olduğu dava ve işlerde trafik kazası bilirkişi raporu süresi iki aydır. Kanunda belirtilen trafik kazası bilirkişi raporu süresi azami sürelerdir. Bilirkişi daha kısa sürelerde trafik kazası bilirkişi raporu hazırlayabilecektir.
Yayaya Çarpma Bilirkişi Raporu
Yayaya çarpma bilirkişi raporu, karayollarında araçların yaya çarpması neticesinde hazırlanan bilirkişi raporudur. Diğer trafik kazalarında olduğu gibi yaya çarpma ile ilgili trafik kazalarında da adli mercilerin bilirkişi raporu hazırlanmasına karar vermesi mümkündür. Yayaya çarpma neticesinde yaya yaralandığı veya öldüğü için Cumhuriyet Başsavcılığı şüpheliler aleyhinde ceza davası açacaktır. Bu sebeple Cumhuriyet Savcısı ve Ceza Mahkemesi Hakimi bilirkişiden trafik kazası bilirkişi raporu hazırlamasını isteyebileceklerdir. Tazminat davalarında da hakim trafik kazası bilirkişi raporu hazırlanmasına karar verebilecektir.
Trafik Kazası Kusur Raporu Nereden Alınır?
Trafik kazası neticesinde kusur raporunu Polis ve Jandarma Trafik görevlileri kaza tespit tutanağı hazırlayarak düzenleyecektir. Bu nedenle kaza tespit tutanaklarını Polis ve Jandarma Trafik birimlerinden alabilirsiniz. Ayrıca maddi hasarlı trafik kazaları için e-devlet üzerinden sorgulama yaparak kaza tespit tutanaklarına erişebilirsiniz.
Bununla beraber trafik kazası nedeniyle dli merciler kusur tespiti için bilirkişi görüşüne başvurabilirler. Bu durumda bilirkişi sıfatına haiz kişiler trafik kazası bilirkişi raporu hazırlarlar. Bilirkişilerin hazırladığı trafik kazası bilirkişi raporunu da mahkemeden dava dosyasından veya savcılık dosyasından alabilirsiniz.
Trafik Bilirkişi Ücretleri 2024
Trafik bilirkişi ücretleri 2024 Yılı Bilirkişilik Asgari Ücret Tarifesinde yer almaktadır. Bu tarifenin 6.maddesine göre trafik bilirkişi ücreti;
- Ceza soruşturmalarında 1100,00 TL,
- Asliye ceza davalarında 1820 TL,
- Ağır ceza davalarında ise 2200 TL’dir.
Hukuk davalarında ise trafik bilirkişi ücreti;
- Sulh hukuk mahkemesi dava ve işlerinde 1100 TL,
- Asliye hukuk mahkemesi dava ve işlerinde ise 1820 TL’dir.
Söz konusu tarifede yer alan ücretler asgari ücretlerdir. Tarifenin 7. Maddesine göre bilirkişi görevlendirmesini yapan makam trafik bilirkişi ücretini artırmaya yetkilidir.
Trafik Kazası Keşif Nasıl Yapılır?
Adli merciler ceza davasına konu trafik kazası ile ilgili keşfi Ceza Muhakemesi Kanunu madde 83 ve 84’e göre icra etmektedir. Buna göre keşif, adli mercilerin trafik kazasının nasıl gerçekleştiğini bizzat olay yerinde müşahede etmesidir. Keşif kararını soruşturma aşamasında Cumhuriyet Savcısı, kovuşturma aşamasında ise hakim karar verecektir.
Hukuk davalarında ise hakim Hukuk Muhakemeleri Kanunu madde 288’e göre keşif yapılmasına karar verebilecektir. Bu maddeye göre hakim trafik kazasının gerçekleştiği yerde duyu organlarıyla uyuşmazlık konusu hakkında bilgi sahibi olmak amacıyla keşif yapılmasını isteyebilir. Hakim gerektiğinde keşif sırasında bilirkişi yardımına başvurabilecektir.
Sıkça Sorulan Sorular
Mahkemede bilirkişi raporundan sonra ne olur?
Bilirkişi raporundan sonra mahkeme biter mi?
Davada bilirkişi ücretini kim öder?
Bilirkişi raporu taraflara ne zaman tebliğ edilir?
Bilirkişi raporu resmi belge midir?
KAYNAKÇA
[1] https://www.turkiye.gov.tr/egm-maddi-hasarli-trafik-kazasi-tespit-tutanagi-sorgulama-gercek-kisi?hizmet=Ekrani.
[2] https://www.turkiye.gov.tr/jandarma-genel-komutanligi-jandarma-bolgesi-icin-maddi-hasarli-trafik-kazasi-tespit-tutanagi-sorgulama-gercek-kisi?hizmet=Ekrani.
[3] https://www.turkiye.gov.tr/egm-maddi-hasarli-trafik-kazasi-tespit-tutanagi-sorgulama-tuzel-kisi?tuzel=Kisi.
[4] https://www.turkiye.gov.tr/jandarma-genel-komutanligi-jandarma-bolgesi-icin-maddi-hasarli-trafik-kazasi-tespit-tutanagi-sorgulama-tuzel-kisi?tuzel=Kisi.
