Araç mahrumiyet bedeli tazminatı, trafik kazasında zarar gören kişinin aracının onarım süresince araçtan mahrum kalması nedeniyle talep edebileceği tazminattır. Türk Borçlar Kanunu’nun 49. maddesi gereği, zarar veren kişi, kazaya sebebiyet vererek araç sahibinin kullanamadığı süre boyunca oluşan zararı karşılamak zorundadır.
Araç mahrumiyet bedeli tazminatı, aracın kullanılamadığı gün sayısı ile aracın kiralama bedelinin (günlük ikame araç bedelinin) çarpımı olarak formüle edebiliriz. Burada dikkat edilmesi gereken husus da makul onarım süresinin tespitidir. Zira araç yatma parası davaya konu olduğunda mahkeme aracın kaç günde onarıldığından ziyade makul onarım süresini dikkate alacaktır. Makul onarım süresinden uzun süren onarımlarda bu husus önem arz etmektedir.
Araçtan Yoksun Kalma Tazminatı Nedir?
Karayolları üzerinde en az iki aracın karıştığı talihsiz olaylara trafik kazası denilmektedir. Trafik kazaları ise üç şekilde sonuçlanmaktadır. Trafik kazası sonuçları şu şekildedir:
Araç mahrumiyet bedeli trafik kazalarında sıkça karşılaşılan ancak çok çokta fazla bilinmeyen bir hukuki haktır. Aracın trafik kazasına karışmasından sonra aldığı hasarlarından dolayı bakım ve onarım sürecine girmektedir. Bakım ve onarıma giren araç sahibi tarafından kullanılamamaktadır. Aracın bakım ve onarım görerek kullanım dışında kaldığı bu süre zarfında talep edilebilecek tazminata araçtan mahrum kalma bedeli ve ya araçtan yoksun kalma tazminatı denilmektedir.
Araçtan mahrum kalma bedeli kusurlu tarafın sigorta şirketi tarafından karşılanmamaktadır. Bu tazminat türü için aracı bakım ve onarıma giren sürücü; araç sürücüsü ve ya araç sahibi, işletenine başvuru yapmalıdır. Araçtan mahrum kalma bedelini talep edecek sürücü hak kaybına uğramamak ve süreci daha fazla uzatmamak adına alanında uzman avukata başvuru yapması önerilmektedir.
Araç Mahrumiyet Bedeli Tazminatı Hesaplama 2024
Araç mahrumiyet bedeli hesaplanırken dikkat edilen iki faktör bulunmaktadır. Bu faktörler; aracın kaç gün bakım ve onarımda kaldığı ile aracın piyasadaki günlük kiralama bedelidir. Araç mahrumiyet bedeli hesaplanırken uygulanan formül;
Günlük ikame araç bedeli × Bakım ve onarımda kaldığı gün sayısı
Örnek üzerinden devam etmemiz gerekiyorsa:
- 15 gün bakım ve onarım gören aracın günlük ikame bedeli 1.500 TL’dir. Formüle göre araç mahrumiyet bedeli (yoksun kalma) tazminatı:
15 (Bakım ve onarımda kaldığı gün sayısı) X 1.500 (Günlük ikame araç bedeli) = 22.500 TL olarak karışımıza çıkmaktadır.
- Bir başka örnek olarak; kazaya karışan ve bakım onarım süreci başlayan araç 10 gün kullanılamamıştır. Araç günlük ikame bedeli ise 100 TL olması durumunda; 10*100 hesaplamasından araçtan mahrum kalma bedeli 1000 TL olmaktadır.
İlginizi Çekebilir: Araç Değer Kaybı Hesaplama
Araç Mahrumiyet Bedeli Nedir?
Yoksun kalma bedeli ve ya araçtan yoksun kalma tazminatı olarak da bilinen; kaza sonrası aracın bakım ve onarım gördüğü süre boyunca talep edilen tazminatlara denilmektedir.
Araçtan mahrum kalma bedeli nedir bilinmesinin yanı sıra araç mahrumiyet ve ya araçtan yoksun kalma tazminatının kimden alınacağı önemli bir husustur. Araçtan mahrum kalma bedeli kusurlu tarafın trafik sigortasından istenilmemektedir. Araç yoksunluk tazminatından müteselsilen sorumlu olan iki isim bulunmaktadır. Araç mahrumiyetinden sorumlu olan isimler şöyledir:
- Araç sürücüsü
- Araç sahibi
Araçtan yoksun kalma tazminatı hesaplanırken son düzenlemelere göre iki maddeye dikkat edilmektedir. Bunlardan birinin aracın tamir edildiği bakım ve onarıma girdiği gün ve diğer bir ikinci maddesi günlük ikame araç bedelidir.
Kelime anlamı olarak ‘yerine koyma, yerine kullanma’ anlamını taşıyan araç ikamesi, aracını sigorta ettiren sürücü tarafından bakım ve onarım süreci tamamlanana kadar yerine aynı özelliklerde olan aracın sigorta şirketi tarafından verilmesidir.
Araç Mahrumiyet Bedeli Kimden Alınır?
Türk Borçlar Kanunu m.49’a göre; kusurlu ve hukuka aykırı bir fiille başkasına zarar veren, bu zararı gidermekle yükümlüdür. Bu hükümden hareketle araç mahrumiyet bedelinden kusurlu aracın trafik kazası anındaki sürücüsü ile araç sahibi müteselsilen sorumlu olacaktır. Kusurlu aracın sigorta şirketi veya kasko şirketinden araç yatma parası istenemeyecektir.
Araç Mahrumiyet Bedeli Dava Dilekçesi
Araç mahrumiyet bedelinin konu olacağı davalar için aracı bakım ve onarıma giren sürücüler davacı olarak görülmektedir. Araçtan yoksun kalma tazminatı için , dava yolunun tercih edilmesi bir seçenektir. Dava yoluna gidilmesinin en önemli adımı davaya dayanak oluşturacak şekilde dilekçe hazırlanması olacaktır.
Araçtan mahrum kalma bedeli dava dilekçesi Asliye Hukuk Mahkemelerine yazılmaktadır. Yazılan dilekçe de; davalı ve davacının bilgileri, söz konusu olan mahrumiyet bedeli, kaza tarihi ve kazanın gerçekleşmesine ilişkin bilgiler ve fotoğraflar yer almaktadır.
Araç Mahrumiyet Bedeli Dava Dilekçesi İndir
Araç Mahrumiyet Bedeli Görevli Mahkeme
Araç mahrumiyet bedeli görevli mahkeme, Asliye Hukuk Mahkemeleri’dir. Her iki tarafta ticari bir kuruluş ise davayı ticaret mahkemesinde açmanız gerekebilir.
Araç yatma parası tazminatı için icra yolu ile alacak tahsili yapılmak istendiği takdirde. Karşı taraf icra takibini itiraz ettiği takdirde yine görevli mahkeme asliye hukuk mahkemesi olacaktır.
Dava yolunun tercih edilmesi durumunda usul ve yöntem olarak belli başlı yapılaması gerekenler vardır. Dava sonunda kazanan olmak için alanında uzman ( Sigorta Avukatı – Trafik Kazası Avukatı ) avukat tercih edilmelidir.
Araç Mahrumiyet Bedeli İtiraz Dilekçesi
Araç mahrumiyet tazminatı aracın kullanılamadığı gün sayısı ile aracın kiralama bedelinin (günlük ikame araç bedelinin) çarpımı ile elde edilir. Örneğin; trafik kazası sonrası araç 20 gün bakım onarımda geçirmiş ve aracın günlük ikame bedelinin 500 TL olduğunu varsaydığımız durumda araç yatma parası 10.000 TL olacaktır. Talep edilen bu tazminatın fazla olduğu kanaatinde olunması halinde araç mahrumiyet bedeli itiraz dilekçesi hazırlanmalıdır.
Dilekçe hazırlanırken araçtan mahrum kalma bedeline itiraz sebepleri açık ve anlaşılır bir şekilde yazılmalıdır. Bu sebeple bir hak kaybına uğramamak adına bir avukattan mutlaka destek alınmalıdır.
Araç Mahrumiyet Bedeli İtiraz Dilekçesi İndir
Araç Mahrumiyet Bedeli Yargıtay Kararı
Yargıtay, araç mahrumiyet bedeli ile ilgili verdiği çeşitli kararlarda, kazada zarar gören kişinin aracından mahrum kaldığı süre boyunca alternatif ulaşım masraflarının tazmin edilmesi gerektiğini vurgulamaktadır. Özellikle Yargıtay 17. Hukuk Dairesi‘nin kararlarında, aracın onarım süresi boyunca kiralık araç bedeli talep edilmesi halinde bu bedelin makul bir süre ve piyasa koşullarına uygun olarak hesaplanması gerektiği ifade edilmiştir.
T.C. Yargıtay 17. Hukuk Dairesi E. 2014/15596 K. 2017/156 T. 17.1.2017
Davaya sebebiyet veren kaza da araç için; bir aracın araçtan mahrum kalma bedelinin tespiti için rapor alınarak, rapor sonucuna göre kara verilmesini öngörmüştür. Bu karar verilirken ise kaza olmasa dahi yapılması gereken yakıt vb. zorunlu giderler için indirilmesi gerekmektedir.
T.C. Yargıtay 17. Hukuk Dairesi E. 2016/1134 K. 2016/6228 T. 23.5.2016
Ticari faaliyet sağlayan davacının ticari kamyoneti bulunmaktaydı. Araç kaza sonrası pert işlemi görerek ilk derece mahkemesinde yapılan bilirkişi raporunda şu sonucu almıştır; kazanın gerçekleşme tarihi ile yeni aracın satın alınma tarihi arasındaki 48 günlük süreye göre araçtan yoksun kalma tazminatı hesaplanmıştır. Yargıtay ise bu hesaplamayı yanlış bularak; kaza tarihi ve yeni araç alınma tarihleri arasındaki sürenin makul olup olmadığı konusunda değerlendirmeyi öngörmüştür. Yeni araç alınması için makul görülebilecek bir süre belirlenip, daha sonra sonuca göre makul süre için tekrar hesaplama yapılmasını istemiştir.
Araç Mahrumiyet Bedeli Yargıtay Kararları PDF İndir
Araçtan Yoksun Kalma Tazminatı Zamanaşımı
Araçtan yoksun kalma tazminatı zamanaşımı iki yıl olarak belirlenmiştir. Aracın mahrumiyet bedeli araç sürücü tarafından kusurlu araç sürücüsünden ve ya sahibinden iki yıl içerisinde hasar tutarının tamamı olarak talep edilebilmektedir.
Karayolu Trafik Kanunu 109. maddesinde araçtan yoksun kalma tazminatı zamanaşımına ilişkin yer alan ifadeler:
‘Motorlu araç kazalarından doğan maddi zararların tazminine ilişkin talepler, zarar görenin, zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak iki yıl ve herhalde, kaza gününden başlayarak on yıl içinde zamanaşımına uğrar.
Dava, cezayı gerektiren bir fiilden doğar ve ceza kanunu bu fiil için daha uzun bir zamanaşımı süresi öngörmüş bulunursa, bu süre, maddi tazminat talepleri için de geçerlidir’.
Araç Mahrumiyet Bedelini Kasko Öder Mi?
Aracın bakım ve onarımda kalması durumunda araçtan mahrum kalma bedeli trafik sigortası veya kaskosu tarafından ödenmemektedir. Türk Borçlar Kanunu 49. maddeye göre ’Kusurlu ve hukuka aykırı bir fiille başkasına zarar veren bu zararı gidermekle yükümlüdür’. Kısaca Türk Borçlar Kanunu madde 49 araçtan yoksun kalma tazminatı kusurlu araç sürücüsü ve ya araç sahibinden alınması gerektiğini söylemektedir.
Araçtan mahrum kalma tazminatını kasko öder mi sorunun cevabı hayır, ödemez olarak karşımıza çıkmaktadır. Kasko, temel olarak trafik kazası, çalma, çalınmaya teşebbüs, çarpma, çarpılma, yangın veya doğal afet gibi poliçe limiti teminatı dahilinde olan durumlar için ödeme yapmaktadır.
Gerçekleşen trafik kazası sonrasında oluşan maddi hasarlar kusurlu tarafın trafik sigorta şirketi tarafından ödenir. Sigorta poliçe limitinin aşılması durumunda kasko tarafında ödenmektedir.
Araç Mahrumiyet Bedeli İtiraz
Araç mahrumiyet bedeline itiraz mümkündür. Bu itiraz aracın sürücüsü veya araç sahibi tarafından yapılmalıdır. Bu tip itirazlar genellikle tespit edilen araç mahrumiyet bedelinin fazla olmasından kaynaklanmaktadır. Araç yatma parasına itiraz ederken aracın bakım onarımda kaldığı sürenin hesaplama yapılırken gerçeğe uygun olarak hesaplamaya dahil edilip edilmedi kontrol edilmeli bununla beraber ikamet araç bedelinin de doğru tespit edilip edilmediğine dikkat edilmelidir. Zira; araç çok uzun süre bakım onarımda kalmış olabilir. Böyle bir durumda makul onarım süresi tespit edilmeli ve araç yatma parası makul onarım süresi dikkate alınarak hesaplanmalıdır. Çünkü; aracın çok uzun süre bakım onarım altında kalmasının külfetinin kusurlu da olsa karşı tarafa yükletilmesi hakkaniyete uygun olmayacaktır.
Araçtan Yoksun Kalma Tazminatı Arabuluculuk
Yoksun kalma tazminatı arabuluculuk zorunlu olarak görülmemektedir. Taraflar arasında isteğe göre bırakılmıştır. Aracı hasar alan sürücü araçtan yoksun kalma tazminatını karşı tarafa bildirerek talep edebilir. Aynı taleple birlikte kazanç kaybı tazminatı da arabuluculuk süreci birlikte yönetilebilir. İcra yoluna gidebilir veya Asliye Hukuk Mahkemelerine başvuru yaparak dilekçe ile dava sürecini başlatabilmektedir.
Araç Mahrumiyet Bedeli İspat
Araçtan Mahrum Kalma Tazminatı İspat
Araçtan mahrum kalındığının delilini ortaya koymak gerekiyor. . Araçtan mahrum kalma tazminatı talep eden kişinin dosyaya sunacağı evraklar;
- Kaza Tespit Tutanağı
- Aracın kazalı fotoları
- Aracın servis faturası
- Aracın yapılmış hali fotoları
- Eksper ve bilirkişi raporları…
Araç servisten çıktıktan sonra aracını kaza sebebiyle kullanamayan kişi dava yoluna başvurabilir. Her iki tarafında mağdur olmaması için kazaya karışan aracın değerinin ne kadar olduğunun tespit edilmelidir. Günlük kiralama bedeli üzerinden hesaplaması yapılmalıdır.
Araçtan yoksun kalmaya ilişkin bilirkişi raporu hazırlanması daha makbul olacaktır.
Araç Mahrumiyet Başvurusu Bilirkişi Raporu Nedir?
Araç mahrumiyet başvurusu bilirkişi raporu, kaza sonucu hasar gören ve onarıma giren aracın kullanılamadığı süre boyunca araç sahibinin uğradığı maddi zararının objektif ve tarafsız bir şekilde belirlenmesini sağlayan bir belgedir. Araç mahrumiyet bilirkişi raporu kusurlu taraf ve mahkemeler nezdinde hak talebinde bulunmak için önemli bir dayanaktır.
Raporun içeriğinde; Kaza tarihi ve yeri, hasarlı aracın bilgileri, hasar derecesi, onarım süresi, davacının bilgileri, bölgesel ortalama araç kiralama bedeli, hesaplanan mağduriyet bedeli bilgileri yer alır.
Araç mahrumiyet bilirkişi raporları, bu konuda yetkili ve eğitimli bilirkişiler tarafından hazırlanır. Bu bilirkişilere bağımsız eksper adı verilir.
Raporun objektif ve tarafsız olması önemlidir. Bilirkişi, raporu hazırlarken kaza tutanağı, hasar tespit tutanağı, araç ruhsatı, araç kiralama faturaları gibi tüm gerekli belgeleri incelemelidir. Ayrıca, bölgesel ortalama araç kiralama bedelleri gibi güncel bilgileri de dikkate almalıdır.
ARAÇ MAHRUMİYET BAŞVURUSU BİLİRKİŞİ RAPOR ÖRNEĞİ İndir
Sıkça Sorulan Sorular:
Araç Mahrumiyet Bedeli Sigorta Karşılar Mı?
Araç Mahrumiyet Bedeli Günlük Ne Kadar?
Pert Araç Mahrumiyet Bedeli İstenir Mi?
Evet, pert olan araçlar için de araç mahrumiyet bedeli talep edilebilir. Yargıtay kararlarına göre, aracın kullanılamadığı süre boyunca oluşan ulaşım masrafları, Türk Borçlar Kanunu’nun 49. maddesi kapsamında tazmin edilebilir.
Aracım Onarımda Kaldığı Süre İçin Tazminat Talep Edebilir Miyim?
Evet, aracınız onarımda kaldığı süre için tazminat talep edebilirsiniz. Türk Borçlar Kanunu’nun 49. maddesi gereğince, bu süre boyunca oluşan zarar, araç kiralama veya alternatif ulaşım masrafları üzerinden hesaplanabilir.
Araç Mahrumiyet Bedeli İcra Takibi Nasıl Başlatılır?
Araç mahrumiyet bedeli ödenmediği takdirde, alacaklı kişi alacak miktarını ispatlayarak icra takibi başlatabilir. Trafik kazası icra takibinde, kaza raporu ve aracın onarım süresine ilişkin belgeler delil olarak sunulmalıdır.
Ticari Olmayan Araç Mahrumiyet Bedeli Nedir?
Ticari olmayan araçlar için mahrumiyet bedeli, araç sahibinin onarım süresince alternatif ulaşım masraflarını karşılamak amacıyla talep edilebilir. Türk Borçlar Kanunu’na göre, bu tazminat, araç sahibinin mahrum kaldığı süreye göre hesaplanır. İş için kullanılan araçlarda ticari kazanç kaybı talep edilir.
Ben Bir kazaya Kariştim ama araba sahıbı ben Degilim arac Sahini diye Karşi tarafin avukatı Bana icra acarak para Talebinde Bulundum ve Bu icrai İtiraz ettim şimdi huku davası acarak Mahrumiyet parası isteniyor Ve ayrıca 100/50 Daha fazla hukuk mahkeme butun masraflarını Hepsini Benden İstiyorlar ben surucuyum ruhsat sahıbı Değilim dilekce Yazdım Kendim gönderdim şimdi hukuk surecini Bekliyorum Sigorta arabın tüm zararını ve herseyını karşilamiş ama bunlar hak mahrumiyet diye dava acıyorlar bence yasanın burada bir açiği var bence hak hukuktan bahsedilirken neden kazayı yapan kusurlu kişin zararını düşünmüyorlar hem kendi zararını cekcek üstüne birde sigorta policesi kaza yaptıgı için 4 5 katı ödeyecek üstüne yetmemiş gibi karşi tarafin arabası sanayide yattı diye para ödeyecek bence burada bir adeletsizlik var
Aynı şeyi bende yaşadım kızımın hastaneye yetişmesi için acele ederken kaza yaptım suç bende karşı taraf anlayışlı olmaya çalıştı ama benden hak mahrumiyeti parasını iatedi kabul etmedim sigorta şirketi bak icraya veririz diye üstü kapalı tehtit etti kabul etmedim asıl mağdur olan benim bu nasıl bir adalet sistemidir sanki kan akittik para ödeyin nefes aldıniz para ödeyin bu ne kardeşim ya kazada kusurluyuz diye herşeyi yüklüyorsunuz insanların üstüne salkollu değildik uyuşturucu almadık bu adalet değil….